گریدر یا ماشین شیب ساز از جمله ماشین آلات عمرانی می باشد که در پروژه های راه سازی از آن استفاده می شود. برای آشنایی با ویژگی ها و نحوه عملکرد این ماشین در ادامه این مطلب از ساختمانچی با ما همراه باشید.
گریدر چیست؟
از جمله ماشین آلات عمرانی سنگینی که برای عملیات راه سازی، تعمیر جاده ها، تنظیم شیب و مسطح‌کردن سطوح جاده ای مورد استفاده قرار می گیرد، تریدر می باشد. در ساختار این ماشین از یک تیغه بلند قابل تعویض استفاده می شود که امکان حرکت در زوایای مختلف را دارد و برای ایجاد یک سطح صاف از آن استفاده می شود.
اجزای تشکیل دهنده گریدر
گریدر از قسمت های مختلفی مختلفی تشکیل می شود و شامل موارد زیر می باشد:
- بدنه و شاسی
- تیغه
- چرخ
- کلاج و ترمز
- سیستم حرکتی
- دریچه کنترل سوخت
- بدنه و شاسی
بدنه و شاسی
بدنه و شاسی در افزایش قدرت مانور گریدر تاثیرگذار می باشد و به دو نمونه مستقیم و کمرشکن تقسیم بندی می شود. برای مثال شاسی کمر شکن موجب افزایش قدرت مانور این ماشین می شود.
تیغه
یکی از اجزای اصلی سازنده این ماشین ها تیغه است که پهن و قابل کنترل می باشد. این تیغه ها در محور اصلی قرارگرفته و می تواند در حالت های مختلف نسبت به ماشین قرار گیرد. براساس نحوه قرار گیری آن عمل بریدن، پر کردن و زاویه‌دادن انجام می شود. این عملیات می تواند به صورت جداگانه و هم زمان انجام شوند.
چرخ
وظیفه چرخ ها در گریدر، تحمل وزن ناشی از عملیات سنگین می باشد. از این رو بهتر است اندازه تمامی آن ها یکسان باشد. در برخی موارد چرخ های جلویی کوچک تر هستند.
کلاج و ترمز
وجود کلاج ماشین برای شیب های تحت بارهای سنگین امری مهم و ضروری می باشد. از این رو باید از عملکرد صحیح آن ها اطمینان حاصل کرد. ترمزها روی چرخ های گریدر که در عقب ماشین قرار گرفته اند، واقع شده اند.
این ترمزها در دو نوع کفشک و دیسک چند منظوره‌اند و توسط وارد آمدن فشار هیدرولیکی عمل می کنند. دیسک ترمز نیز در هنگام حرکت روی چهار چرخ محرک اثر می کند.
سیستم حرکتی
در بیشتر گریدرها 6 تا 9 عدد دنده جلو و 2 تا 9 عدد دنده عقب موجود می باشد. نحوه عملکرد سیستم حرکتی به این گونه است که برای کارهای سنگین و دقیق به جعبه دنده قدرتمند و کم سرعت و برای کارهای کوچک تر به سرعت متوسطی بین 30 تا 40 کیلومتر بر ساعت نیاز می باشد.
دریچه کنترل سوخت
تنظیم سرعت گریدر به واسطه این قسمت صورت می گیرد. در برخی موارد از یک اهرم بر روی کنسول نیز استفاده می شود.
انواع گریدر
این نمونه از ماشین آلات عمرانی بر اساس نوع موتور، ابعاد و اندازه، نوع و اندازه تیغه و قابلیت کمرشکنی به انواع مختلفی تقسیم بندی می شود. هر یک از انواع گریدرها با توجه به نوع کارایی آن در مرحله مشخصی از ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرند.
نوع موتور
این وسیله بر اساس نوع موتور به دو دسته موتوردار و بدون موتور تقسیم بندی می شود. در ادامه به بیان توضیحاتی در این زمینه می پردازیم:
گریدر بدون موتور
اولین نمونه های این ماشین موتور نداشتند، اما امروزه استفاده از آن ها بسیار محدود شده است و از آن ها در مواردی که سطح خاک سخت یا آبدار باشد، استفاده می شود.
گریدر موتوردار
امروزه بیش تر انواع گریدرها موتوردار بوده و از آن ها استفاده زیادی می شود. از مزایای این نوع گریدر می توان به نیاز به یک راننده، بالا بودن مانور آن نسبت به نمونه های بدون موتور، وجود سیستم دنده عقب، حرکت تیغه و تغییر زاویه و هدایت چرخ های جلو از قسمت اپراتور اشاره کرد.
گریدر از نظر وزن
این وسیله از نظر وزن به چهار نوع تقسیم بندی می شوند:
- 9 تن
- 9 تا 12 تن
- 12 تا 15 تن
- 15 تا 20 تن
در این تقسیم بندی انواع ماشین با وزن 9 تن در دسته گریدرهای سبک، 9 تا 12 تن در دسته نمیه سنگین، 12 تا 15 تن در دسته انواع سنگین و 15 تا 20 تن در دسته گریدرهای فوق سنگین قرار می گیرند. استفاده از انواع سبک در عملیات معمول و استفاده از نمونه های سنگین در سطوح بزرگ تر با حجم زیاد صورت می گیرد.
کاربرد گریدر
از گریدر در موارد زیر استفاده می شود:
- مسطح کردن سطوح خاکی
- خاک برداری
- شیب سازی دقیق
- تنظیم شانه جاده ای
- برف روبی
- پخش مواد خاکی بر روی سطوح
- حمل مواد به کنار جاده
- کندن کانال و جوی
- بریدن و تراشیدن ترانشه ها
مزایای استفاده از گریدر
استفاده از این نمونه ماشین آلات در عملیات عمرانی کاربرد و مزایای فراوانی دارد که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیاز به نیروی انسانی محدود (یک راننده)
- هزینه بهره برداری کم
- دارا بودن قابلیت دور زدن
- امکان حرکت رو به عقب
- قابلیت تنظیم چرخ ها
- قابلیت تنظیم زاویه تیغه در جهت ایجاد شیب مناسب
نکات ایمنی استفاده از دستگاه
رعایت نکات ایمنی در استفاده از این دستگاه در جهت حفظ ایمنی نکته ای مهم و ضروری است. از جمله این نکات می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- راننده ماشن باید به طور کامل به نحوه عملکرد دستگاه، چگونگی کنترل و محدودیت های آن آگاهی و اطلاعات کافی داشته باشد.
- قبل از روشن کردن دستگاه باید اطمینان حاصل کرد که در اطراف آن شیء قرار ندارد.
- پس از اتمام کار با گریدر، تیغه های آن باید در وضعیت عادی قرار بگیرد و در مکانی مسطح پارک شود.
- قبل از شروع به انجام کار باید گروه عملیاتی را از روشن کردن دستگاه آگاه کنید.
- برای ورود به اتاقک راننده باید از نردبان مخصوص استفاده شود.
هوای سرد و کارکرد گریدر
استفاده از گریدر در هوای سرد چندان توصیه نمی شود، چرا که بر روی عملکرد آن ها تاثیر منفی می گذارد. در صورتی که نیاز به استفاده از این ماشین در آب و هوای سرد دارید باید به نکات زیر توجه کنید.
- باید از یک روغن موتور با غلظت کم استفاده شود.
- به کمک شیرهای تعبیه‌شده در سیستم سوخت دستگاه، آب جمع‌شده داخل آن خالی شود.
- بهتر است گل و لای که به ماشین پاشیده شده است، پاک شود.
- اگر بر روی سطح میله های پیستون سیلندرهای هیدرولیک قطرات آب وجود دارد، باید حتما پاک شود. چرا که در صورت یخ‌زدن باعث صدمه‌زدن به قسمت آب بندی قطعات شود.
- بدنه و پمپ آب و شلنگ های انتقالی از نظر نفوذ آب به خارج کنترل شود.
- ضدیخ با آب تمیز مخلوط می شود و در زمانی که آب رادیاتور خالی شده و از رسوب پاک شده است، داخل آن ریخته شود.
- برای استفاده از گریدرها در شیب تند در هوای بارانی تنها استفاده از آن در زمانی مجاز است که بارندگی کوتاه مدت و با شدت کم بوده باشد.
کلام پایانی
ما در این نوشته از ساختمانچی به معرفی یکی از پرکاربردترین ماشین آلات عمرانی و ساختمانی پرداختیم. امیدواریم با مطالعه این مطلب با این ماشین و کاربردهای زیاد آن در صنعت ساختمانی به خوبی آشنا شده باشید. در صورت تمایل نظرات خود در این زمینه را با ما در میان بگذارید.
