پشم سرباره، یک عایق ایده آل

پشم سرباره که در زبان انگلیسی به آن slag wool می گویند، همانند پشم سنگ یک عایق معدنی است و از بازیافت ضایعات کوره بلند ذوب آهن بدست می آید. در واقع این متریال محصول جانبی کارخانه فولاد و ذوب آهن است.

سرباره کوره که ماده اصلی در تولید پشم سرباره است درجه خلوص بالایی داشته و از ویژگی های مطلوبی برخوردار است، زیرا این ماده تحت تاثیر فرآیندهای شیمیایی کوره بلند قرار می گیرد و خواص حرارتی، فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی آن تقویت می شود.

الیاف این پشم معدنی ذرات بسیار ریزی دارند که 30 درصد آن را سیلیس تشکیل می دهد. عایق پشم سرباره حرارت را تا دمای 800 درجه سانتی گراد می تواند تحمل کند. از این رو یک عایق حرارتی ایده آل برای استفاده در صنایع مختلف از جمله صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، ساختمان سازی، خودروسازی، پزشکی و لوازم خانگی می باشد.

وجود اکسیدهای فلزی در این عایق آن را به ماده ای مقاوم در برابر حریق تبدیل کرده است. پشم سرباره نه تنها یک عایق حرارتی است، بلکه یک عایق صوتی ایده آل نیز محسوب می شود که از شدت سر و صدا تا حد قابل قبولی می کاهد.

در ادامه این مطلب از ساختمانچی به معرفی این عایق پرکاربرد و ویژگی های آن می پردازیم پس تا انتها با ما همراه باشید.

انواع پشم سرباره

سرباره تخته ای

این مدل همان طور که از نامش مشخص است، به صورت صفحات تخت تولید می شود و در دیوارهای ساختمان های مسکونی، کارگاه های صنعتی، استودیوهای صدا، سالن های کنفراس و سینما کاربرد دارد. سرباره تخته ای را معمولا با ضخامت حدود 50 میلی متر و چگالی تقریبا 80 کیلوگرم بر متر مکعب در نظر می گیرند.

سرباره پتویی

از این محصول در محل هایی که جلوگیری از هدر رفت انرژی اهمیت زیادی دارد، مانند کارخانه ها، جداره کوره ها، دیواره مخازن و لوله اگزوزها استفاده می شود. این مدل تحمل دمایی بیشتری نسبت به سرباره تخته ای دارد و دمای بالاتر از 300 درجه حرارت مستقیم را می تواند تحمل کند.

سرباره لحافی

این عایق از لحاظ کاربرد همانند پشم شیشه است اما در فرایند و پروسه تولید، با آن تفاوت دارد. همچنین این عایق نسبت به پشم شیشه دارای چگالی بیشتر، وزن بیشتر، ضریب انتقال حرارتی کمتر، مقاومت و کیفیت بیشتر، نقطه ذوب بیشتر و حساسیت کمتر می باشد.

سرباره لوله ای

این عایق بخاطر الیاف معدنی موجود در آن، غیرقابل اشتعال می باشد و در عایق کاری لوله های آب شرب، تاسیسات آب گرم، خطوط لوله های بخار و سیستم های خورشیدی کاربرد دارد. ضخامت این عایق با توجه به نوع، سایز و دمای مایع یا گاز درون لوله ها بستگی دارد و بین 25 تا 100 میلی متر می باشد.

مزایای عایق سرباره

• عایق سرباره یک عایق پرمصرف در کشورهای صنعتی به شمار می آید.
• عایق معدنی سرباره دوستدار طبیعت است و از قابلیت بازگشت پذیری به محیط زیست برخوردار می باشد.
• این عایق از رشد کپک، قارچ و باکتری جلوگیری می کند.
• از عایق صوتی و حرارتی سرباره می توان در عایق کاری های حجیم استفاده نمود.
• تبدیل سرباره کوره بلند به سرباره منجر به بازیافت و بهره وری از ضایعات ذوب آهن می شود و در نتیجه هزینه های عایق کاری کاهش پیدا می کند.
• این عایق از مقدار سیلیس کمی برخوردار است و بر اساس استانداردهای زیست محیطی، تولید می شود.
• پشم سرباره حساسیت های پوستی و تنفسی ایجاد نمی کند.
• این عایق معدنی از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است و برای عایق کاری سطوح مختلف قابل استفاده می باشد.
• این عایق غیر هادی است و جریان الکتریسیته را از خود عبور نمی دهد.
• پشم سرباره شعله ور نمی شود و مقاومت خوبی در برابر حرارت مستقیم دارد.
• حشرات موذی نمی توانند به این عایق صدمه بزنند.
• عایق سرباره مقاومت بالایی در برابر پوسیدگی دارد.
• از آزبست در تولید این عایق استفاده نمی شود.
• عایق سرباره دارای الیافی کروی شکل می باشد. این عایق برخلاف پشم شیشه که حالتی سوزنی دارد، باعث خراش پوست نمی شود.

کاربرد پشم سرباره

به طور کلی عایق های معدنی در ساختمان ها با کاربری های متفاوت استفاده شده و در ساختمان های مسکونی و تاسیسات صنعتی از انواع عایق معدنی بهره برده می شود. یکی از انواع عایق ها، پشم سرباره است که می توان در تاسیسات مختلف آن را به کار برد. موارد استفاده از این عایق به شرح زیر است.

• تاسیسات و ساختمان های مسکونی
• تاسیسات و تجهیزات صنایع آهن و فولاد و معادن
• تجهیزات حمل و نقل و خودرو
• تاسیسات و تجهیزات نفت و گاز و پتروشیمی
• سایر صنایع نظیر تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی، لوازم خانگی و غیره
• تاسیسات و تجهیزات تولید برق

مقایسه پشم سرباره با پشم سنگ

• پشم سنگ از منابع طبیعی، اما پشم سرباره از ضایعات کوره آهن به دست می آید.
• مقاومت حرارتی پشم سنگ بالاتر از پشم سرباره می باشد.
• پشم سنگ در برابر رشد باکتری، قارچ، آفت و حشرات موذی مقاومت بیشتری دارد.
• قیمت این عایق حدود ۳۰ درصد کمتر از قیمت پشم سنگ است.
• عایق سرباره از ضریب انتقال صوتی بالاتری در مقایسه با عایق پشم سنگ برخوردار است.

بنابراین در مقایسه پشم سرباره با پشم سنگ می توان گفت پشم سنگ عایق مناسب تری می باشد.

عناصر تشکیل دهنده پشم سرباره

پشم سرباره از 36 درصد اکسید سیلیس، 0.97 درصد اکسید منیزیم، 0.76 درصد اکسید آهن، 10.45 درصد اکسید آلومینیوم، 10.9 درصد اکسید منیزیم، 36.56 درصد اکسید کلسیم، 2.83 درصد اکسید تیتانیوم و 1.58 درصد از سایر عناصر تشکیل شده است.

خواص فیزیکی پشم سرباره

این عایق خواص فیزیکی مطلوبی دارد که آن را به عایقی پرمصرف در صنایع مختلف تبدیل کرده است. دانسیته این محصول بین 30 تا 250 کیلوگرم بر متر مکعب می باشد. پشم سرباره دارای نقطه ذوب 1300 درجه سانتیگراد و حداکثر دمای کاری آن 750 درجه سانتیگراد می باشد.

قطر الیاف سرباره 4 تا 6 میکرومتر می باشد و استحکام آن، هم در ابعاد انعطاف پذیر و هم در ابعاد سفت و سخت وجود دارد. این عایق غیرهادی است و شعله ور نمی شود.

خواص شیمیایی پشم سرباره

این عایق معدنی به خاطر ساختار سیلیسی SiO2، بسیار کمتر از پشم شیشه مشکلات ریوی ایجاد می کند. این عایق سرطان زا نیست و هنگام تماس با پوست بدن، هیچ گونه حساسیت و خارشی را ایجاد نمی کند.

خواص آکوستیکی پشم سرباره

پشم سرباره، نسبت به انتقال صدا عایق می باشد و از دو طریق به کاهش شدت انتقال و جذب صدا کمک می کند. ساختار الیافی این عایق هنگام انتقال انرژی صوتی، بخش زیادی از آن را در خود جذب کرده و باعث کاهش شدت انتقال صدا می شود.

پشم سرباره دامنه وسیعی از فرکانس صوتی، یعنی ۰٫۸ تا ۰٫۹۵ را شامل می شود. ولی با طراحی و کاربرد صحیح این محصول، از نظر ضخامت و فرم لایه عایق، می توان به نتایج مطلوب تری در کاهش انتقال و منعکس کردن صدا، دست پیدا کرد.

خواص خورندگی پشم سرباره

حد مجاز کلر مطابق استاندارد 5ppm است و مقدار کلر موجود در این عایق از مقدار مجاز و استاندارد نیز کمتر و معادل 3.1 ppm می باشد.

محتوای کلر پایین در کنار PH تقریبا ۸٫۷۵ موجب شده تا این عایق در استفاده در مصالح ساختمانی مانند فولاد، هیچ خورندگی ایجاد نکند.

کلام آخر

ما در این مقاله به بررسی یکی از عایق های معدنی به نام پشم سرباره پرداختیم. این عایق از ضایعات کوره بلند ذوب آهن ساخته می شود.

این پشم معدنی به دلیل خواص خوبی مانند عایق حرارتی و صوتی بودن، غیرقابل اشتعال بودن و مقاومت آن در برابر پوسیدگی و خورندگی، در صنایع مختلفی مانند پتروشیمی، نفت و گاز به منظور عایق بندی تاسیسات و تجهیزات استفاده می شود.

امیدواریم این مطلب توانسته باشد به سوالات شما در مورد این عایق پرکاربرد، پاسخ داده و اطلاعات مفیدی را برای شما کاربران گرامی به ارمغان آورده باشد. اگر نکته ای در مورد این محصول می دانید که ما آن را در این مقاله مطرح نکرده‌ایم، از طریق کامنت با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول