خصوصیات استاندارد و اصول کار برای آجرکاری در ساخت و ساز، یکسری دستورالعمل در مورد کیفیت آجرها، ملات، نحوه قرارگیری آجر، داربست، بندکشی و… را ارائه می دهند، زیرا آجرکاری در زیرساخت ها و روساخت ها به کنترل کیفیت ویژگی های مختلف مصالح و اصول بنایی نیاز دارد.
این کار نیز همانند سایر کارهای بنایی نیازمند اصول و دستورالعمل های خاص است که باید به آن ها توجه شود تا بتوان به نتیجه ای مطلوب دست یافت. با ساختمانچی همراه باشید تا راهنمایی هایی لازم در این خصوص را به شما ارائه دهیم.
1. مصالح مورد نیاز برای آجرکاری
آجر
کیفیت آجرهایی که در امور بنایی مورد استفاده قرار می گیرند باید تابع خصوصیات استاندارد نظیر رنگ، سختی، بافت و سایز باشد. آجرها باید دارای اشکال منظم باشند و لبه های آن ها تیز باشد.
هنگامی که به آن ها ضربه وارد می شود، باید صدایی واضح از خود تولید کنند و عاری از هر نوع ترک، لب پریدگی، شکاف و برآمدگی باشند. اگر آجر در آب غوطه ور شود، پس از یک ساعت نباید بیشتر از یک ششم وزن خود آب جذب کند.
ملات
موادی که برای تولید ملات به کار می روند باید کاملاً استاندارد باشند تا کیفیت لازم را برای چسبندگی تامین کنند. برای ملات سیمان باید از سیمان پرتلند تازه یا سیمان پوزولانی که براساس استانداردهای لازم تولید می شود، استفاده گردد.
شن ها باید تمیز، نوک تیز و فاقد هر نوع مواد اضافی باشند. ماسه های درشت یا متوسط باید برای ملات غنی استفاده شوند و ماسه های ریز برای ملات های ضعیف به کار روند. مواد مورد نیاز برای تهیه ملات باید به دقت اندازه گیری شوند تا نسبت های لازم رعایت گردند.
همچنین شن و سیمان در ابتدا باید به صورت خشک با یکدیگر مخلوط شوند تا ملات، رنگی یکنواخت پیدا کند و سطحی با رنگ یکنواخت ایجاد نماید. سپس باید به مخلوط شن و ماسه به آرامی آب افزود. تنها، ملاتی که تازه آماده‌شده برای بنایی مناسب است، ملات مانده به هیچ عنوان نباید استفاده گردد.
2. نحوه چیدمان آجر
روش های بسیاری برای چیدمان آجر وجود دارند که برخی از آن ها به شرح زیر می باشند:
- روش بادبزنی: در این روش، پس از آن که سطح به قسمت های مختلف مربعی شکل تقسیم بندی شد، هر کدام از قسمت ها به شکل افقی یا عمودی با اجر پر خواهند شد.
- روش آبشاری: در روش آبشاری، آجرها با زاویه قائم در کنار هم قرار نمی گیرند، بلکه می توانند زوایای دیگری نیز داشته باشند.
- روش هشت و گیر: در این روش آجرها به صورت تو رفته یا بیرون زده چیده می شوند و حالتی سایه روشن و بسیار زیبا را ایجاد می کنند.
- روش نیمانیم: این روش که ساده ترین روش محسوب می شود، از روی هم قرار دادن آجرها به صورت افقی و با یک الگوی ساده انجام می شود.
- روش رگ چینی: آجرکاری که به واسطه ترکیب آجرهای یک رنگ و ایجاد طرح و نقش های متفاوت در سطح انجام می شود، رگ چینی نام دارد. طرح هایی که ایجاد می شوند به نحوه قرارگیری آجرها بستگی خواهند داشت.
3. قطر دیوارها در آجرچینی
اصولاً قطر دیوار در آجرچینی می تواند 10.5، 22 و یا 30 سانتی متر باشد، هر چند گاهی اوقات قطر دیوار از این مقدارها بیشتر نیز می شود. دیوارهایی که وظیفه آن ها تقسیم بندی فضاهای مختلف بنا است، دارای قطر 10.5 می باشند.
بار زیادی بر این دیوارهایی با قطر 10.5 وارد نمی شود، به همین دلیل از مقاومت لازم در برابر فشار برخوردار نیستند. در مقابل دیوارهای 30 سانتی متری نقش باربری را به عهده دارند، از این رو وظیفه آن ها در ساختمان بسیار مهم می باشد.
4. خیس کردن آجرها
آجرها را باید به طور کامل در آب تمیز به مدت 12 ساعت بلافاصله قبل از استفاده خیس کرد. خیساندن باید ادامه یابد تا حباب هوا متوقف شود.
5. محافظت از آجرکاری
عملیات آجرکاری باید در برابر عواملی مانند تابش نور خورشید، بارش باران و یخ زدگی محافظت شود، زیرا آجر و ملات تازه هستند و ممکن است صدمه ببینند.
6. داربست مناسب آجرکاری
داربست مناسب و ضروری باید برای آجرچینی بسته شود تا بتوان به راحتی کار بنایی را انجام داد. این وسیله باید با حمایت اعضای آن به اندازه کافی قوی و مقاوم باشد تا در برابر بارهای احتمالی مقاومت کند.
7. زمان مناسب برای آجرکاری
بهترین زمان برای دیوارچینی، پس از قرار دادن ستون ها و پایان عملیات بتن ریزی در سقف ها می باشد. پس از هفت روز، بتن سقف مقاومت خود را کسب می کند. پس از این مدت زمان، اجرای آجرکاری مجاز می باشد.
8. دمای هوای مناسب جهت آجرکاری
آجرکاری نباید در دمای هوای کمتر از 5 درجه سانتی گراد صورت بگیرد. در صورتی که آجرکاری را در هوای سرد انجام دادید، باید دیوارهایی را که تازه چیدید را بپوشانید تا گرم بمانند و یخ نزنند. همچنین می توانید با نظر مهندس ناظر، از ضدیخ استفاده نمایید.
9. تمیز کردن محل آجرکاری
قبل از شروع عملیات آجرکاری، نسبت به تمیز کردن محل انجام دیوارچینی اقدام نمایید و گیاهان و خاک های نباتی موجود در محل را به خوبی از بین پاکسازی کنید. برای عدم رشد گیاهان در پی دیوار، از خاک آهک در آن محل استفاده نمایید.
10. اجرای بندهای افقی یا قائم
دقت کنید که بندهای افقی و قائم به خوبی اجرا شوند. ضخامت بین بندها نباید از 10 میلی متر کمتر و از 12 میلی متر بیشتر باشد. بندهای قسمت افقی یا قائم باید ریسمان باشند، به این معنی که در طول اجرای یک بند نباید کمانی باشد.
اگر از آجر یا متریال دیگری جهت کامل کردن یک رج استفاده شده، نباید در وسط همان رج ها از این آجر یا متریال پرکننده استفاده شود. دقت کنید که آجرها یا پرکننده ها باید تنها در انتهای رج ها بکار روند.
به طور مثال اگر در یک دیوار سفالی، آجر در وسط رج بکار برود، این کار غلط اجرایی می باشد. باید این آجری که به صورت عمودی بکاررفته، در انتهای رج باشد.
سخن پایانی
امیدواریم این نوشته از ساختمانچی توانسته باشد اطلاعات مفیدی در خصوص آجرکاری و نکات مهم آن در اختیار شما کاربران گرامی قرار داده باشد. نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را در مورد این مطلب با ما در میان بگذارید.
