امروزه به دلیل پیشرفت تکنولوژی حضور سیم و کابل برای ادامه زندگی امری کاملا حیاتی است. تمامی سیم و کابل ها وظیفه انتقال جریان برق از جایی به جای دیگر دارند، ولی نباید انتظار داشته باشید که برای تمامی امور از یک نوع سیم یا کابل استفاده شود. سیم و کابل ها با توجه به ویژگی ها و خصوصیات منحصربفردی که دارند، در بخش های مختلف صنعت ساختمان استفاده می‌شوند.
آشنایی کامل با انواع سیم و کابل ساختمان
سیم و کابل جزو تجهیزات بسیار مهم و کاربردی شبکه ها و مدارات برق قدرت هستند. کاربرد این کالا ها آنقدر گسترده است که شما نمی‌توانید جایی را پیدا کنید که سیم و کابل وجود نداشته باشد. آنها نقش بسیار مهمی در زندگی روزمره ما خواهد داشت. استفاده انواع سیم و کابل از سیم کشی ساختمان گرفته تا تلفن همراه نشان دهنده کارآیی بسیار بالای آنها خواهد بود.
شاید پیش خود فکر کنید که سیم و کابل از یک هادی فلزی برای انتقال جریان برق ساخته شده اند و هیچ تفاوتی با هم ندارند. این موضوع درست نیست و تفاوت اساسی این دو نوع کالا در رشته های هادی و لایه های عایق آن است. سیم یک تک رسانا بوده و از یک هادی با روکش ساخته شده است در حالی که کابل ها از دو یا چند هادی با روکش های مختلف تولید می‌شوند.
معرفی انواع سیم و کابل
این کالا های بسیار پرکاربرد با توجه به کاربرد های مختلف در مدل های متنوعی تولید می‌شوند و شما باید تک تک این مدل ها را بشناسید تا از مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کنید. فرض کنید شما برای ورودی برق از دکل به داخل ساختمان از یک سیم معمولی استفاده کنید. در این صورت به دلیل عدم تحمل فشار بالای برق توسط سیم معمولی، در همان لحظه احتمالا آتش سوزی و اتصالی وجود دارد. بنابراین نمی‌توان از هر سیم و کابلی برای مصارف مختلف استفاده کرد.
در حال حاضر پارامتر های زیادی جهت دسته بندی سیم و کابل های دخالت دارند. برخی از این پارامت ها عبارت اند از:
- سطح ولتاژ
- نوع هادی و ساختار آن
- نوع عایق و روکش
- نحوه حفاظت الکتریکی
- کاربردها
- تعداد رشته های هادی
- استاندارد های سیم و کابل
برای اینکه بتوانیم به بهترین شکل ممکن انواع سیم و کابل ها را معرفی کنیم، هر کدام را بطور جداگانه مورد بررسی قرار خواهیم داد.
انواع سیم برق برای ساختمان
همانطور که می‌دانید تمامی سیم ها از دو بخش هادی فلزی و روکش عایق تولید شده اند. هادی داخل سیم وظیفه انتقال جریان الکتریکی از یک نقطه به نقطه ای دیگر را برعهده دارد. جنس فلز هادی سیم ها معمولا مس یا آلومینیوم می‌باشد. زیراکه مس و آلومینیوم رسانایی بهتر و همچنین قیمت مناسب تری نسبت به سایر فلزات دارند. البته ناگفته نماند که فلز مس رسانایی بهتری نسبت به آلومینیوم داشته و جریان برق را با کیفیت بالاتری منتقل می‌کند.
تمامی سیم ها براساس قطر یا سطح مقطع که بر حسب میلی متر مربع است، اندازه گیری خواهند شد. اگر بخواهیم یک مثال جامع بزنیم، سیم هایی که دارای قطر 10 الی 20 میلی متر مربع هستند معمولا کاربرد مسکونی و ساختمانی دارند. هرچقدر قطر سیم بیشتر باشد میزان جریان بیشتری می‌تواند از آن عبور کند. تمامی سیم های برق به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- سیم افشان
- سیم نیمه افشان
- سیم مفتول
هر کدام از این مدل ها خصوصیات منحصربفرد خود را دارند ولی معمولا از سیم های افشان بیشترین استفاده در صنعت ساختمان می‌شود. در زیر به بررسی این سه مدل از سیم برق خواهیم پرداخت.
- سیم افشان
منعطف ترین سیم ها در صنایع مختلف، سیم های افشان هستند که شامل تعداد زیادی از رشته های نازک از فلز هادی است. این رشته سیم ها به هم تابانیده شده و توسط یک لایه روکش پلاستیکی نسوز (PVC) احاطه شده است. معمولا از سیم های افشان برای مواردی که نیاز به انعطاف بالا است استفاده خواهد شد. در صورتی که جریان برق یکسانی وجود داشته باشد، سطح مقطع سیم های افشان نسبت به سطح مقطع سیم های مفتولی بیشتر هستند.
ولتاژ نامی سیم افشان از 300 الی 750 ولت بوده و در سطح مقطع های مختلفی از 0.5 الی 240 میلی‌متر مربع تولید و روانه بازار خواهند شد. توجه داشته باشید که بیشترین تقاضا و کاربرد در بین انواع سیم های ساختمانی مربوط به سیم های افشان است.
2- سیم نیمه افشان
ساختار سیم های نیمه افشان تقریبا مشابه سیم های مفتولی است و معمولا کاربرد یکسانی نیز دارند. تنها تفاوتی که بین سیم های نیمه افشان و مفتولی وجود دارد انعطاف پذیری آن است. در سیم های مفتولی فقط از یک رشته سیم ضخیم استفاده می‌شود ولی در سیم های نیمه افشان از دو یا چند رشته سیم ضخیم استفاده خواهد شد و همین موضوع باعث شده تا انعطاف پذیری سیم بیشتر شده و احتمال قطعی آن کاهش پیدا کند.
از سیم های نیمه افشان نیز در فرکانس های بالا استفاده شده و ولتاژ نامی آنها از 300 الی 750 ولت خواهد بود. هزینه خرید سیم های نیمه افشان از سیم های مفتولی بیشتر ولی از سیم های افشان کمتر می‌باشد.
3- سیم مفتولی
سیم مفتول که با نام سیم خشک نیز شناخته می‌شود یک رسانا یکتا می‌باشد که با یک لایه یا روکش عایق از جنس PVC (یک نوع مواد نسوز پلاستیکی) محافظت می‌شود. این نوع سیم در صنعت ساختمان سازی کاربرد زیادی دارد که برخی از کاربرد های آن در سیم کشی های داخلی تابلو برق ها و توزیع کننده های برق ساختمان است. این نوع سیم ها قابل استفاده در زیر گچ دیوار و همچنین داخل لوله های برق می‌باشند.
از سیم های مفتولی در فرکانس های بالا استفاده می‌شود و معمولا ولتاژ نامی این نوع سیم از 300 الی 750 ولت می‌باشد و معمولا هزینه کمتری نسبت به سایر سیم های افشان و نیمه افشان دارد.
انواع کابل برق در ساختمان
در ابتدای مقاله عنوان کردیم که تفاوت انواع سیم و کابل به تعداد رشته های هادی روکش دار می‌باشد. در سیم ها فقط از یک رشته سیم با یک روکش استفاده می‌شود ولی در کابل های برق از دو یا چند رشته سیم روکش‌دار که تمامی آنها دوباره توسط یک روکش دیگر احاطه شده باشند تولید می‌شود. پر کاربرد ترین فلزات برای استفاده در کابل های برق به عنوان هادی، مس و آلومینیوم با درصد خلوص بالا (99%) می‌باشد.
ولتاژی که روی سطح عایق کابل به زمین وجود دارد صفر بوده و ولتاژ روی سطح هادی کابل نسبت به زمین ولتاژ فازی نامیده می‌شود. علامت انحصاری آن U0 است و حرفی که برای ولتاژ های بین هادی های کابل وجود دارد U می‌باشد. کابل ها براساس موارد مختلفی طبقه بندی می‌شوند که در زیر به بررسی تمامی این موارد می‌پردازیم:
دسته بندی انواع کابل بر اساس سطح ولتاژ
کابل های برقی که وجود دارند بر اساس میزان سطح ولتاژ قابل تحمل طبقه بندی خواهند شد. در حال حاضر چهار دسته برای کابل ها از نظر سطح ولتاژ وجود دارد:
- کابل های فشار ضعیف
علامت اختصاری LV (Low Voltage) و سطح ولتاژ آن از 300 الی 1000 ولت می‌باشد.
- کابل های فشار متوسط
علامت اختصاری MV (Medium Voltage) و سطح ولتاژ آن از 1 الی 33 کیلو ولت می‌باشد.
- کابل های فشار قوی
علامت اختصاری HV (High Voltage) و سطح ولتاژ آن از 63 الی 330 کیلو ولت می‌باشد.
- کابل های فوق فشار قوی
علامت اختصاری EHV (Extra High Voltage) و سطح ولتاژ آن از 400 کیلو ولت به بالا می‌باشد.
دسته بندی کابل ها براساس نوع هادی
همانطور که گفته شد اکثر کابل ها از دو فلز مس یا آلومینیوم با خلوص بالا بیشترین استفاده را در کابل های برق دارند. دلیل این موضوع نیز رسانایی بسیار بالاتر مس و آلومینیوم نسبت به سایر فلزات مانند آهن و … می‌باشد.
دسته بندی کابل های برق براساس نوع عایق
عایق ها همان روکش هایی هستند که بر روی تک تک رشته سیم های کابل و روکش محافظی آنها کشیده می‌شود. این عایق ها جنس های مختلفی می‌توانند داشته باشند که به ترتیب آنها را معرفی کرده ایم:
- پلی وینیل کلراید PVC
- پلی اتیلن PE
- پلی یورتان
- پلی استر
- پلی تترا PTFE
- پلی اتیلن ترفتالات PET
- لاستیک طبیعی NR
- اتیلن وینیل استات EVA
- سیلیکون رابر SIR
در بین این نه مورد بیشترین استفاده برای انواع سیم و کابل در ایران، پلی وینیل کلراید یا همان PVC است.
دسته بندی کابل ها براساس حفاظ یا شیلد
در تمامی نیروگاه ها و یا کنتور های خانگی برای افزایش کیفیت انتقال برق از لایه هایی به صورت نوار یا محافظ بافته شده از جنس مس یا آلومینیوم به دور کابل استفاده می‌شود. کابل هایی که دارای این خصوصیات باشند را کابل های شیلد دار می‌نامند. این محافظ ها باعث جلوگیری از نویزها و تداخل در انتقال جریان برق می‌شود.
دسته بندی کابل ها براساس تعداد رشته های موجود
یکی دیگر از طبقه بندی هایی که برای کابل ها انجام می‌شود مربوط به تعداد رشته های آن است. کابل های فشار ضعیف که با حرف اختصاری LV شناخته می‌شوند معمولا از یک الی پنج رشته سیم و کابل های فشار متوسط ML و کابل های فشار قوی HV از یک الی سه رشته تشکیل می‌شوند.
دسته بندی انواع کابل براساس کاربرد آنها
یکی از بیشترین مقایسه ها در خصوص کاربرد کابل ها مقایسه کاربرد های آن است. در حال حاضر از پرکاربرد ترین کابل هایی که در ایران وجود دارند به شرح زیر است:
- کابل های زمینی
از این کابل ها برای محیط های داخلی و مکان های ثابت استفاده می‌شود. از کابل های زمینی نباید در مکان های تحرک کابل زیاد است استفاده شود. از این کابل ها می‌توان در زیر خاک، داخل آب، داخل کانال یا لوله های برق برای شبکه توزیع تجهیزات برقی استفاده می‌شود.
- کابل های مخابراتی
کابل های مخابراتی از چند زوج سیم به هم تابانیده شده تولید می‌شوند. تاباندن سیم ها باعث جلوگیری از نویز های مغناطیسی خواهد شد و معمولا از این کابل ها برای انتقال سیگنال یا دیتا برای تجهیزات ارتباطی و مخابراتی استفاده می‌شود.
- کابل های افشان
این کابل ها از یک یا چند هادی که از یکدیگر به طور جداگانه عایق شده و توسط یک روکش عایق کامل احاطه شده اند، تولید می‌شوند. معمولا از کابل های افشان به منظور کنترل و اتصال در ماشین های صنعتی، خطوط تولید، صنایع ابزار آلات، خطوط مونتاژ و … به شرطی که ارتباط مستقیم با حرارت نداشته باشند استفاده خواهد شد.
- کابل کواکسیال
کابل های کواکسیال توسط یک هادی فویل خارجی احاطه شده و با توجه به وجود لایه های عایق محافظت می‌شوند. این دو هادی که داخل کابل وجود دارند توسط یک دی الکتریک عایق از یک دیگر جدا شده و هیچ گونه اتصالی برقرار نخواهد شد. معمولا از کابل های کواکسیال برای کابل های تلویزیون استفاده می‌شود و عملکرد بسیار پایدارتری نسبت به کابل های مخابراتی خواهند داشت.
- کابل های فیبر نوری
قطعا اسم این کابل را برای اینترنت شنیده اید. این کابل ها با توجه به یک رشته نخ شیشه ای تمامی سیگنال ها و دیتاها را با پهنای باند بسیار بالا منتقل می‌کنند. کابل های فیبر نوری نسبت به سایر کابل های فلزی مخابراتی اطلاعات را با سرعت بیشتری قادر به انتقال بوده و با اینکه قیمت بسیار بالایی دارند، ترجیح افراد برای انتقال دیتا، استفاده از کابل های فیبر نوری است.
خرید انواع سیم و کابل از کارخانه معتبر
ما در این مقاله سعی کردیم تا انواع سیم و کابل را به شما عزیزان معرفی کنیم تا در زمان خرید انتخاب مناسبی داشته باشید. در صورتی که تمایل به خرید انواع سیم و کابل دارید، پیشنهاد ما استفاده از محصولات کارخانه هادی سیم است. برای خرید از این مجموعه فقط کافیست وارد سایت هادی سیم شده و سفارش خود را ثبت نمایید.
آدرس: لاله زار جنوبی، پاساژ بوشهری، طبقه سوم واحد 16
شماره تماس: 09123203903
عالی بود ممنونم
سلام دوست عزیز. ممنون از توجه شما.