لوله درزدار و بدون درز از انواع لوله ها به حساب می آیند. هر کدام از این لوله ها کارآیی خاص و مزایا و معایبی دارند. لوله های درزدار از خم کردن ورق های فولادی و جوش داردن آن به هم تولید می شوند. در این مقاله از ساختمانچی به بررسی لوله های درزدار می پردازیم.
لوله درزدار (Welded Pipe) چیست؟
لوله های درزدار یا لوله درز جوش، از جوش دادن لبه های ورق های مستطیل شکل، خم کردن و شکل دهی به لوله درست می شوند. عرض ورق های مستطیل برابر با محیط خارجی لوله های درزدار است. این لوله ها در ۲ نوع تست شده و تست نشده در بازار موجود هستند که کاربرد کاملا متفاوتی با یکدیگر دارند. برای برقراری اتصال دو لبه لوله هم جوشکاری انجام می شود. به عبارت دیگر جریان الکتریکی با فرکانس بالا بین دو لبه مستطیل فولادی برقرار می شود و همین امر سبب ذوب و ترکیب دو لبه می شود.
در گذشته برای ساخت لوله های درزدار از جریان هایی با فرکانس پایین استفاده می شد که موجب ضعیف شدن لوله و ایجاد خوردگی می شد. اما اکنون این لوله ها محکم تر و با دوام تر از گذشته هستند.
انواع لوله درزدار
این لوله ها براساس نوع استفاده به دو دسته تقسیم می شوند:
لوله درزدار سیاه
این نوع لوله که برای انتقال سیالات در محیط های ساختمانی و صنعتی، خودروسازی و… کاربرد دارد، در دو مدل تولید می شود:
سیاه درزدار سنگین: وزنی در حدود ۷ تا ۱۵۲ کیلو دارد و در سایز ۲ تا ۸ اینچ تولید می گردد.
سیاه سبک: وزنی در حدود ۵ تا ۷ کیلو دارد و در سایز ۱ تا ۳ اینچ تولید می شود.
لوله گالوانیزه درزدار
این لوله نیز در دو نوع سبک و سنگین تولید می شود و در فرآیند تولید آن از آبکاری به صورت پوشش با روی مذاب استفاده می شود. از لوله گالوانیزه درزدار برای صنایع ساختمانی و کشاورزی، گلخانه ای، صنایع پتروشیمی، نفت و گاز و… استفاده می گردد.
مزایای لوله های درزدار
لوله های درزدار از لوله های مانیسمان مقرون به صرفه تر هستند.
سطح داخلی لوله های درزدار قبل از تولید نهایی قابل بازبینی و رفع اشکال هستند.
لوله های درزدار در بازده زمانی کمتری نسبت به لوله های مانیسمان تولید می شوند.
اندازه و ابعاد لوله های درزدار دارای تنوع بالایی هستند.
کاربرد لوله های درزدار
- خطوط انتقال سیالات مانند آب، نفت و گاز
- در صنایع ساختمانی و تاسیسات مانند لوله‌کشی شوفاژ و آبگرمکن
- صنعت اتومبیل سازی
- صنعت کشتی سازی
- تولید داربست، حفاظ، حصار و قفسه سازی
- تونل سازی و صنایع معدن
- انتقال فاضلاب
- قطعات صنعتی
لوله های درزجوش براساس نوع جوش
دو روش برای جوش داردن ورق های فولادی و ساخت لوله های درزجوش وجود دارد:
جوشکاری با فلز پر کننده
به جوشکاری با فلز پر کننده جوشکاری SAW یا زیر پوستی می گویند و یک نوع دارد.
جوشکاری قوسی زیر پودری(SAW)
این نوع جوشکاری با الکترود انجام می شود و برای محافظت از برخورد هوا با الکترود در زمان جوشکاری، از پودری مخصوص کمک می گیرند و به جوش زیرپودری معروف است.
جوشکاری بدون فلز پر کننده
این نوع جوشکاری به موارد زیر تقسیم می شود:
جوشکاری مقاومتی الکتریکی(ERW)
در این نوع روش، جوش دادن درز لوله به وسیله جوشکاری مقاومت الکتریکی انجام می‌شود.
جوشکاری ذوبی الکتریکی (EFW)
لوله‌های EFW به روش جوشکاری ذوبی الکتریکی تولید می‌شوند.
جوشکاری فرکانس بالا(HFW)
جوش این نوع لوله با کمک فناوری پیشرفته و جوشکاری با فرکانس بالا انجام می‌شود. در این روش از عملیات حرارتی، جوش ،هم از داخل و هم از خارج انجام می‌گیرد و از کیفیت بالاتری برخوردار است.
لوله‌های درزدار براساس نوع مصرف
این لوله ها برمبنای نوع مصرف به موارد زیر تقسیم می شوند:
لوله داربستی
این نوع لوله انواع مختلفی دارد و می توان قطر و ضخامت آن را بنا بر نیاز مشتری تغییر داد.
لوله درزدار گالوانیزه
لوله گالوانیزه از مهم ترین لوله های موجود در بازار است. این لوله در برابر خوردگی بسیار مقاوم بوده و کاربردهای زیادی هم دارد.
لوله درز مستقیم گاز
لوله درز مستقیم گاز هم با تکنیک نورد گرم و جوشکاری ساخته می شود. از این لوله برای انتقال گاز در مصارف خانگی استفاده می شود.
لوله درز مستقیم آب
فرآیند ساخت این لوله بسیار آسان است به همین دلیل در تناژ بالا تولید می شود. کاربرد این لوله ها برای انتقال آب و همچنین در موتورخانه ها و سیستم های گرمایشی است.
لوله درز مستقیم صنعتی
این لوله پرمصرف از ورق هایی که با غلطک به ابعاد و ضخامت دلخواه رسیده تهیه می شود. سپس به وسیله غلطک‌های فرم دهنده رفته رفته به صورت دایره‌ای شکل در می‌آیند. در نهایت دو لبه با استفاده از جوشکاری مقاومتی به هم جوش داده می شوند.
لوله اسپیرال
این لوله که به تازگی وارد بازار شده با ورق در ضخامت و ابعاد مشخص که دور میله ای رول می شود و دو لبه آن به هم جوش می خورد تهیه می شود. نوع جوشکاری لوله اسپیرال هم از نوع زیر پودری است.
لوله جدارچاه
این نوع لوه به دونوع ساده و شیاردار تقسیم می شوند و عمری طولانی دارند. لوله جدارچاه به عنوان مانعی بین دیوهره چاه و آب است تا آلودگی و ناخالصی وارد آب چاه نشود.
تفاوت لوله های درزدار و بدون درز
فشار کاری ASME لوله فولادی بدون درز در مقابل لوله فولادی درزدار با همان متریال و اندازه، 20 درصد بیشتر است. دلیل این امر عدم داشتن درز جوش می باشد. همچنین لوله های بدون درز در مقابل خوردگی مقاومت بالایی دارند، زیرا پتانسیل کمی برای ناخالصی ها دارد.
لوله های درزدار احتمال بروز عیب و اختلاف در چکش خواری و انعطاف پذیری در محل درز وجود دارد، اما لوله های مانیسمان این مشکل را ندارند. برای لوله های درزدار باید تست جوش و درستی انجام شود، بنابراین برای کاربردهای بحرانی اغلب از لوله های بدون درز استفاده می شود.
مراحل تولید لوله درزدار
- انتخاب ورق مناسب
- برش نواری ورق
- تاب گیری و تسطیح ورق
- فرم دهی ورق ق به شکل u و بلافاصله به شکل استوان.
- عبور استوانه از داخل یک بوش
- جوش خطی درز لوله
- تسطیح روی جوش و گرفتن اضافات
- سرد کردن لوله
- برش لوله به طول ۶ متری
- تراش دو سر لوله و عملیات کونیک
- چاپ مارک و مشخصات استاندارد روی لوله
- بسته بندی لوله
برخی از تولیدکنندگان لوله درزدار براساس کیفیت
- شرکت لوله و پروفیل سپاهان
- شرکت لوله و پروفیل سپنتا
- شرکت لوله و پروفیل ساوه
- شرکت لوله و پروفیل آریاوا
- شرکت لوله و پروفیل کیهان
- شرکت لوله و پروفیل یاران
- شرکت لوله و پروفیل کچو
راه های شناخت لوله های گازی درزدار
- کنترل جدول وزنی لوله ها
- شناخت از روی ظاهر و نوع مارک لوله
جمع بندی
امروزه لوله های دزدار در خطوط انتقال سیالات پرفشار و با دبی زیاد در مناطق مختلف از حیث شرایط محیطی از اعماق دریا تا دل کوه‌ها و نواحی سردسیر قطب، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
