آیا تاکنون نام عایق معدنی را شنیده اید؟ آیا می دانید این عایق ها چه ویژگی ها و کاربردهایی دارند؟ در عصر حاضر کمبود منابع انرژی به یکی از مسائل مهم روز تبدیل شده است. مسئولان و دست اندرکاران به دنبال راهکارهای مفید برای بهینه سازی مصرف این منابع باشند تا حتی الامکان مصرف بی رویه انرژی را به حداقل برسانند.
در کشور ما بالاترین میزان مصرف انرژی مربوط به ساختمان های اداری و مسکونی می باشد. به همین دلیل در چند سال اخیر ساختمان سازان سعی می کنند برای کاهش مصرف انرژی در ساختمان ها از عایق های مختلف استفاده نمایند.
امروزه با توجه به اهمیت محیط زیست و پرهیز از آسیب رسانی به آن، عایق های معدنی بهترین گزینه برای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان محسوب می شوند. به دلیل اینکه در ساخت این عایق ها از مواد معدنی موجود در طبیعت استفاده می شود، دوستدار محیط زیست هستند و هیچ گونه آسیبی به آن وارد نمی کنند.
از ویژگی های این عایق ها می توان به اشتعال ناپذیر بودن، مقاومت حرارتی بسیار بالا و نقطه ذوب بالا تا 2000 درجه فارنهایت اشاره نمود. عایق های معدنی به سهدسته پشم سنگ، پشم شیشه و پشم سرباره تقسیم می شوند. در ادامه به توضیح آن ها می پردازیم. با ما همراه باشید.
پشم سنگ
ماده اولیه تشکیل دهنده پشم سنگ، سنگ بازالت است که بازمانده فعالیت های آتش فشانی می باشد و در دسته سنگ های آذرین قرار دارد. پشم سنگ نوعی عایق صوتی، حرارتی متشکل از الیاف معدنی می باشد. حدود 97 درصد این عایق را الیاف تشکیل می دهد و 3 درصد باقیمانده رزین و روغن هایی می باشند که برای فرم دهی به الیاف مورد استفاده قرار می گیرند.
نحوه تولید این محصول بدین نحو است که سنگ بازالت در دمای حدود 1500 درجه سانتی گراد حرارت می بیند و ذوب می شود، سپس با تکنیک های ویژه به الیاف تبدیل می شود.
مقاومت پشم سنگ در برابر آتش بسیار بالاست و نوعی عایق کند سوز در نظر گرفته شده است. این عایق قابلیت تحمل دماهای بالا تا 820 درجه سانتی گراد را دارا می باشد و یک عایق حرارتی بسیار مناسب و عالی به شمار می آید.
پشم سنگ جزء بی ضررترین عایق ها شناختهشده که هیچ آسیبی به محیط زیست وارد نمی کند. علاوه بر آن به دلیل به کار بردن مواد معدنی در تولید آن هیچ نوع اثر زیان آوری بر سلامتی انسان نمی گذارد و حساسیت ایجاد نمی کند.
پشم سنگ علاوه بر اینکه نوعی عایق حرارتی است، عایق خوبی در برابر صوت نیز محسوب می شود. این عایق از انتقال سر و صدا جلوگیری می کند و تحمل آن در برابر صوت بالا می باشد.
استفاده از پشم سنگ در صنعت ساختمان و عایق کاری از اتلاف انرژی جلوگیری می کند و کمک شایانی به بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان می نماید. عایق پشم سنگ در صنایع پتروشیمی، کوره ها، پالایشگاه ها، کانال های هوا و عایق بندی لوله ها به عنوان عایق صوتی یا حرارتی مورد استفاده قرار می گیرد.
پشم شیشه
پشم شیشه از قدیمی ترین نوع عایق هاست که از گذشته تا امروز در مکان های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. این عایق متشکل از الیاف ریز انعطاف پذیری ست که از ذوب شیشه بدست می آید.
این نوع عایق جزء عایق های حرارتی است که مقاومت بالایی در مقابل آتش دارد. این ماده در مجاورت آتش سوزی به هیچ عنوان گازهای سمی تولید نمی کند و نقشی نیز در توسعه آتش سوزی ندارد.
الیاف پشم شیشه به صورت رولی یا پانل تولید می شوند و برای مصارف گوناگون به بازار عرضه می گردند. پشم شیشه نوعی پشم معدنی است که ظاهری به صورت الیاف بسیار ریز و انعطاف پذیر شیشه ای دارد.
این عایق صوتی، حرارتی نوعی عایق سلول باز است که قابلیت جذب رطوبت را دارد بنابراین اگر در برابر نم و رطوبت محافظت نشود، قارچ و باکتری در بین الیاف آن رشد می کند.
پشم شیشه وزن بسیار سبکی دارد و دارای چگالی های مختلف می باشد. این ماده با جذب سر و صدا مانع از انتشار آلودگی صوتی می شود و عایقی اکوستیک برای سقف و دیوارها محسوب می شود.
از معایب پشم شیشه می توان به مقاومت پایین آن در مقابل رطوبت و ایجاد مشکلات پوستی و تنفسی اشاره نمود. امروزه با به کارگیری فناوری نانو در تولید پشم شیشه، این عایق از کیفیت بالاتری برخوردار شده است.
از عایق پشم شیشه در ساختمان سازی، ساخت مخازن، عایق کاری کانال های هوایی، لوله ها، سقف ها و کاربردهای صنعتی می توان استفاده کرد.
پشم سرباره
پشم سرباره نوعی پشم معدنی است که از سرباره کوره بلند به دست می آید و یکی از پر مصرف ترین مواد در ساخت عایق های صوتی و حرارتی در صنایع مختلف محسوب می شود. حدود 30 درصد حجم این عایق را سیلیس تشکیل می دهد که وجود آن دلیل اصلی رشتهرشته شدن الیاف پشم سرباره است.
ذرات این الیاف بسیار ریز است و سر آن ها به صورت کروی شکل می باشد. به همین دلیل این عایق تحریک پوستی کمی ایجاد می کند و بازگشت پذیری آن به محیط زیست سریع تر صورت می گیرد. علاوه بر آن ریزبودن ذرات این الیاف باعث می شود این عایق در برابر الکتریسیته نیز مقاوم باشد.
تحمل حرارتی پشم سرباره در صورت خالص بودن، 800 درجه سانتی گراد و در صورت مخلوط با مواد چسباننده 350 درجه سانتی گراد است. عایق پشم سرباره عملکرد حرارتی بالایی دارد و به دلیل داشتن اکسیدهای فلزی که نقطه ذوب بالایی دارند در برابر حریق بسیار مقاوم هستند.
این عایق علاوه بر مقاومت در برابر حریق، مقاومت بالایی نیز در برابر رشد باکتری و قارچ دارد. از دیگر ویژگی های عایق پشم سرباره به ضد صوت بودن آن می توان اشاره نمود. این عایق از انتشار آلودگی صوتی جلوگیری می کند.
پشم سرباره یک عایق صوتی و حرارتی ست که علاوه بر کاربرد در صنعت ساختمان در صنایع مختلف از جمله گاز، پتروشیمی و نفت به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. این عایق ضد حریق و صوت، برای عایق کاری های حجیم مورد استفاده قرار می گیرد و ضریب انتقال صوتی و حرارتی آن پایین می باشد.
مقایسه کلی عایق های پشم سنگ، پشم شیشه و پشم سرباره
- پشم سنگ از سنگ بازالت که باقیمانده فعالیت های آتشفشانی است، تولید می شود. در حالی که پشم شیشه نوعی الیاف است که از ذوب شیشه بدست می آید. پشم سرباره نیز از سرباره کوره های آهن تولید می گردد.
- استفاده از پشم سنگ به عنوان عایق صوتی در ساختمان ها نسبت به پشم شیشه مقرون بصرفه تر است.
- برش پشم شیشه و کار کردن با این عایق راحت تر از کار با پشم سنگ می باشد.
- عایق پشم سرباره ضریب انتقال حرارت بالاتری نسبت به پشم سنگ دارد و به همین دلیل می توان گفت پشم سنگ عایق حرارتی مناسب تری می باشد.
- عایق پشم سنگ نسبت به عایق پشم شیشه مقاومت بالاتری در برابر سر و صدا دارد.
- مقاومت حرارتی هر سه عایق بالا می باشد، اما به دلیل استفاده از سنگ بازالت در تولید پشمسنگ، مقاومت آن در برابر آتش و حرارت بالاتر است.
- تراکم پشم سنگ نسبت به پشم شیشه بالاتر است و به همین دلیل مقاومت گرمایی آن بالاتر است.
- استفاده از سرباره کوره بلند در تولید پشم سرباره منجر به بازیافت ضایعات ذوبآهن می شود، بنابراین هزینههای عایقکاری کاهش پیدا می کند.
- الیاف پشم شیشه سوزنی شکل هستند و در صورت استفاده از آن ها باید از ماسک و دستکش استفاده نمود. زیرا این الیاف باعث خراشیدگی پوست می شود و اگر ذرات معلق وارد ریه شوند مشکلات تنفسی ایجاد می کنند. اما پشم سنگ از جمله عایق هایی است که هیچ نوع حساسیت و آلرژی ایجاد نمی کند و نصب آن نیاز به تجهیزات خاصی ندارد.
- پشم سنگ آب و رطوبت را جذب نمی کند و محیطی مناسبی برای رشد قارچ و باکتری فراهم نمی نماید. در مقابل پشم شیشه رطوبت و بخار آب را جذب می کند و مانع از رشد قارچ و باکتری نمی شود.
قیمت عایق معدنی
قیمت عایق های معدنی با توجه به نوع، ضخامت و دانسیته آن ها متفاوت هستند، بنابراین با توجه به انتظاری که از عایق معدنی دارید ضخامت و دانسیته را مشخص کنید و سپس آن را خریداری نمایید.
کلام آخر
ما در این نوشته به بررسی انواع عایق های معدنی پرداختیم. همانطور که گفتیم پشم شیشه، پشم سنگ و پشم سرباره هر سه جزء عایق های معدنی هستند و دوستدار محیط زیست می باشند.
از این عایق ها در صنایع مختلفی از جمله ساختمان، نفت، گاز و پتروشیمی به وفور برای عایق کاری تاسیسات و تجهیزات استفاده می شود. اگر چه هر سه، عایق های حرارتی بسیار خوبی هستند، اما عایق پشم سنگ به علت پایین تر بودن ضریب انتقال حرارتی، نسبت به دو نوع دیگر بهتر است.
سوالات متداول
از ویژگی های عایق معدنی می توان به اشتعال ناپذیر بودن، مقاومت حرارتی بسیار بالا و نقطه ذوب بالا تا 2000 درجه فارنهایت اشاره نمود
عایق های معدنی به سهدسته پشم سنگ، پشم شیشه و پشم سرباره تقسیم می شوند.
عایق های معدنی بهترین گزینه برای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان محسوب می شوند. عایق های معدنی به دلیل اینکه در ساخت آن ها از مواد معدنی موجود در طبیعت استفاده می شود، دوستدار محیط زیست هستند و هیچگونه آسیبی به آن وارد نمی کنند.