انواع خاموت و ویژگی های آن ها

برای آشنایی با انواع خاموت و ویژگی های آن ها بهتر است در ابتدا یک تعریف کلی از آن داشته باشیم. خاموت به چارچوب هایی اطلاق می شود که از مفتول فولادی با مقاومت بالا در ساخت آن ها استفاده می شود.

خاموت نوعی میلگرد آرماتور عرضی می باشد. با این مقدمه در ادامه این مطلب از ساختمانچی به بیان توضیحات تکمیلی در مورد انواع خاموت خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

خاموت چیست؟

در آرماتوربندی، میلگردها به دو دسته طولی و عرضی تقسیم بندی می شوند. میلگردهایی که در تیر یا ستون قرار می گیرند، میلگرد طولی و به میلگردهایی که در راستای عمود بر این میلگردها نصب می شوند و به عنوان میلگردهای مکمل شناخته می شوند، میلگردهای عرضی می گویند.

خاموت ها در دسته میلگردهای عرضی قرار می گیرند. بنابراین می توان گفت این المان نمونه ای از میلگردهای آرماتور عرضی است که از آن در جهت جلوگیری از بیرون زدگی آرماتورهای طولی استفاده می شود. این گونه میلگردها معمولا از خم 45 یا 90 درجه برخوردار می باشند.

استفاده از این چهارچوب ها در سازه های بتنی می تواند در افزایش مقاومت سازه نقش داشته باشد. از آن جایی که آرماتورهای طولی به تنهایی برای مقاومت در برابر نیروی کششی زلزله کافی نیستند، استفاده از آرماتورهای عرضی نقش مهم و کلیدی دارد.

آن چه که در ساخت خاموت از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باید به آن توجه شود، به کارگیری میلگردهایی است که تاکنون از آن ها استفاده ای نشده باشد.

اهمیت این امر در استحکام و استاندارد خاموت ها نقش بسزایی دارد. میلگردهای کارکرده عموما سرخ رنگ هستند و برای استفاده در ساخت خاموت مناسب نیستند.

نحوه ساخت خاموت

ساخت این چهارچوب ها با استفاده از فرآیند نورد گرم انجام می شود. مراحل انجام این کار به این شکل است که در ابتدا، میله های فولادی را با استفاده از غلطک به شکل میله ای توپر در می آورند.

آن چه که در این جا خواهیم داشت یک آرماتور طولی می باشد. سپس برای تبدیل آرماتور طولی به یک آرماتور عرضی که همان خاموت نام دارد، میلگرد را در زاویه 90 یا 135 درجه خم می کنیم.

انواع خاموت براساس نوع خمش

خاموت ها براساس نوع خمش به دو دسته زیر تقسیم می شوند:

نوع ساده: اگر زاویه خم میلگرد 90 درجه باشد خاموت ساده است. این نوع خم موجب می شود تا به شکل مربع تولید شوند. خاموت ساده به صورت دستی و یا با استفاده از دستگاه های دستی تولید می شوند.

نوع مهندسی: اگر زاویه خم میلگرد 45 و یا 135 درجه باشد، این خاموت مهندسی است.این نوع خم نیز موجب می شود تا خاموت ها به شکل مثلث تولید شوند. خاموت مهندسی معمولا به صورت مکانیکی تولید می شوند و از نظر دقت، سرعت تولید و مقاومت و پایداری از نوع ساده بهتر هستند. البته هزینه تولید این نوع از نوع ساده بالطبع بیشتر است.

انواع خاموت

همان گونه که در بالا اشاره شد، خاموت ها در دسته آرماتورهای عرضی قرار می گیرند و به عنوان میلگردهای مکمل از بیرون زدگی میلگردهای طولی در هنگام وقوع زلزله جلوگیری به عمل می آورند.

اندازه و قطر میلگردها دارای استاندارد ویژه ای هستند و نباید از حد مجاز کمتر باشند. براساس این استاندارد، قطر این آرماتورهای عرضی نباید کمتر از 6 میلی متر باشد. همچنین در صورتی که فاصله دو آرماتور از 15 سانتی متر بیش تر باشد، باید از یک آرماتور عرضی در بین آن ها استفاده کرد.

به طور کلی آرماتورهای عرضی در 6 گروه تقسیم بندی می شوند:

• سنتی
• مارپیچی
• معمولی
• مهندسی
• ربات
• سلولار

در ادامه به بیان توضیحاتی در مورد هر یک از انواع خاموت می پردازیم:

خاموت سنتی

یکی از پر کاربردترین انواع خاموت در کشور ما مدل سنتی می باشد. خم زاویه ای آنها 90 درجه می باشد. از این رو می توان گفت از لحاظ ظاهری به شکل مربع می باشند. برای ساخت این چهارچوب ها از اهرم استفاده می شود.

خاموت مارپیچی

در ساخت مدل مارپیچی از دستگاه های CNC استفاده می شود. این مدل می تواند در اندازه و قالب های متفاوتی تولید و مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از این مدل برای اغلب سازه ها امکان پذیر می باشد.

خاموت معمولی

در ساخت آرماتورهای عرضی معمولی که با عنوان ساده نیز شناخته می شوند، می توان از دستگاه استفاده کرد و یا با استفاده از روش های سنتی و دخالت دست نسبت به ساخت آن اقدام کرد.

همانند خاموت های مارپیچی این مدل نیز در اندازه و قالب های متفاوتی تولید و در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد.

خاموت مهندسی

همان گونه که در بالا اشاره شد، آرماتورهای عرضی مهندسی به میلگردهایی اطلاق می شود که از زاویه خم 45 یا 135 درجه برخوردار باشند.

خاموت ربات

از لحاظ ظاهری خاموت های ربات شباهت زیادی به مدل های مارپیچ دارند. تنها تفاوت آن ها را می توان در مربعی که در گوشه خاموت ربات وجود دارد، دانست. در ساخت این گونه خاموت ها از دستگاه CNC استفاده می شود.

خاموت سلولار

خاموت های سلولار در دسته پیشرفته ترین آرماتورهای عرضی می باشند. به کارگیری این خاموت ها مقاومت بسیار بالایی در سازه های بتنی ایجاد می کند.

کارکرد این خاموت ها به گونه ای است که ضعف کششی آرماتورهای طولی را در برابر فشار ناشی از زلزله جبران می کند. ساخت خاموت های سلولار براساس استانداردهای تکنولوژی Pi_system صورت می گیرد.

کاربرد خاموت

استفاده از خاموت در ساخت سازه های بتنی کاربردهای متفاوتی دارد. از جمله می توان به افزایش مقاومت فشاری، افزایش انعطاف پذیری ستون، جلوگیری از خم شدگی میلگرد اصلی در ستون، جلوگیری از حرکت میلگرد اصلی در زمان بتن ریزی و بهبود عملکرد میلگرد موجود در ستون اشاره کرد.

کاربرد خاموت در ستون

خاموت ها در سازه های بتن آرمه نقش مهمی دارند و موجب مقاومت و شکل پذیری ستون ها می شوند. خاموت ها یک شبکه فولادی در اطراف میلگرد طولی ایجاد می کنند و مانع از گسترش ترک های برشی در بتن شده و مقاومت برشی ستون را به شدت افزایش می دهند.

کلام پایانی

ما در این نوشته از ساختمانچی به معرفی انواع خاموت و ویژگی ها و کاربردهای هر کدام پرداختیم. همانطور که گفتیم این المان، یک نوع میلگرد آرماتور عرضی می باشد و در واقع به چارچوب هایی اطلاق می شود که از مفتول فولادی با مقاومت بالا برای ساخت آن استفاده شده است.

امیدواریم مطالعه این نوشته برای شما مفید بوده باشد. در صورت تمایل نظرات خود را به منظور بهبود کیفیت مطالب سایت با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول