اسپیسر میلگرد، ویژگی و انواع آن

اسپیسر میلگرد یا فضاساز میلگرد قطعه ای از جنس فلز، بتن یا پلاستیک می باشد که در میان فضای بیرونی بتن و میلگرد قرار رفته و هدف از نصب آن جلوگیری از خوردگی میلگرد می باشد. با این مقدمه در ادامه این مطلب از ساختمانچی به بیان نکات بیش تر در مورد اسپیسر میلگرد می پردازیم. با ما همراه باشید.

اسپیسر میلگرد

همان گونه که در بالا اشاره شد، قطعه هایی از جنس فلز، بتن و پلاستیک که در بین فضای بیرونی بتن و میلگرد قرار می گیرد، اسپیسر نامیده می شوند. نصب اسپیسرها از خوردگی میلگرد جلوگیری به عمل می آورد.

عملکرد این قطعه به گونه ای است که از رسیدن عوامل خوردگی به میلگرد، جلوگیری به عمل می آورد. اگرچه اسپیسر از تماس مواد خورنده با میلگرد جلوگیری می کند، اما عواملی همچون هوا و رطوبت نیز می تواند باعث ایجاد خوردگی میلگرد شود.

در صورت ایجاد خوردگی در میلگرد با هوا و رطوبت، میلگرد افزایش حجم پیدا می کند. استفاده از اسپیسر میلگرد سبب می شود فاصله بین بتن و میلگرد با وجود افزایش حجم میلگرد، حفظ شده و به بتن فشار وارد نشود.

می توان گفت این گونه اسپیسرها، فضای لازم در جهت افزایش حجم آرماتور را فراهم می کنند. استفاده از اسپیسرها در محیط های مرطوب و مکان هایی که امکان بروز زلزله در آن جا زیاد است، لازم و ضروری می باشد.

مزایا استفاده از اسپیسر

• وزن سبک
• حمل و نقل آسان
• ایجاد پوشش مناسب و یکدست بر روی سطح آرماتور
• مقاومت بالا
• بالا بردن سرعت و دقت در اجرای پروژه
• نیاز به استفاده از نیروی انسانی کمتر
• برقراری اتصال کامل با بتن و میلگرد
• کاهش هزینه های پروژه

انواع اسپیسر میلگرد

اسپیسرها انواع مختلفی دارند که از جمله می توان به نمونه های فلزی، بتنی و پلاستیکی اشاره کرد. در ادامه به بیان نکات بیشتر در مورد هرکدام می پردازیم.

اسپیسر فلزی

اسپیسرهای فلزی به گونه ای هستند که معمولا به شکل میلگرد خم شده و یا مفتول مورد استفاده قرار می گیرند. طراحی اسپیسرهای فلزی باید به گونه ای باشد که میلگرد به راحتی بر روی آن ها قرار بگیرد.

اسپیسر بتنی

آن چه که در ساخت اسپیسرهای بتنی حائز اهمیت می باشد، استفاده از بتنی است که با بتن مسلح یکسان باشد. اهمیت این موضوع به دلیل یکسان بودن ضریب حرارتی آن ها می باشد.

فضاساز یا اسپیسرهای بتنی باید فاقد هرگونه مواد خورنده بوده و هیچ گونه تخلخلی در آن ها وجود نداشته باشد. این گونه اسپیسرها نسبت به سایر اسپیسرها از سختی بالاتری برخوردار بوده و قیمت بالاتری نیز دارند.

استفاده از این نمونه مزایایی به همراه دارد که از جمله می توان به افزایش مقاومت بتن در برابر نفوذ آب و افزایش چسبندگی بتن و اسپیسر اشاره کرد.

اسپیسر پلاستیکی

اسپیسرهای پلاستیکی نسبت به نمونه های فلزی و بتنی از قیمت پایین تری برخوردار می باشند و از این رو استفاده از آن ها نسبت به سایر فضاسازها بیشتر می باشد. یکی از نقاط ضعف استفاده از این اسپیسرها، عدم چسبندگی خوب آن ها به بتن می باشد.

از دیگر معایب استفاده از این نمونه اسپیسر می توان به تفاوت ضریب حرارتی بتن و پلاستیک اشاره کرد که این امر می تواند سبب بروز مشکلاتی شود. اسپیسرهای پلاستیکی در برابر مواد شیمیایی مقاوم نیستند و به همین خاطر باید از تعداد بیشتری از آن ها استفاده کرد.

در کنار معایب استفاده از اسپیسرهای پلاستیکی، استفاده از آن ها مزایایی نیز به همراه دارد که از جمله می توان به صرفه اقتصادی و مقرون به صرفه‌بودن، وزن سبک، نیاز به نیروی انسانی کم تر برای اجرا و افزایش سرعت اجرا اشاره کرد.

دسته بندی اسپیسرهای میلگرد

اسپیسرها براساس نوع تکیه گاه میلگرد بر روی اسپیسر و سایز میلگرد، در دسته‌بندی های متفاوتی از جمله اسپیسرهای کفی، دیواری و دو شبکه قرار می گیرند.

1. اسپیسرهای کفی

این گونه اسپیسرها خود به دسته های مختلفی تقسیم بندی می شوند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.

اسپیسر هارد فیکس

این اسپیسر دو شاخک قفل کن دارد که میلگرد در آن قفل می شود. استفاده از این مدل اسپیسر برای قسمت هایی که از شبکه میلگردی پر تراکم و سنگین برخوردار می باشند، مناسب است.

اسپیسر هارد فیکس می تواند تا وزن ۳۵۰ کیلوگرم را تحمل کند و در قسمت هایی که تراکم میلگرد زیاد است، بسیار مناسب می باشد. همچنین برای استفاده در میلگردهای سایز 18 تا 32 میلی متر توصیه می گردد.

اسپیسر ماکس فیکس

از این نمونه در سازه های متوسط تا نیمه سنگین استفاده می شود و استفاده از آن برای میلگردهای 8 تا 22 میلی متری مناسب می باشد. برای ایجاد پوشش بتنی روی میلگردهای متوسط، باید نوعی اسپیسر استفاده شود تا متناسب با وزن شبکه میلگردی و بارهای وارده در زمان اجرای پروژه باشد. اسپیسر ماکس فیکس، مناسب ترین قطعه برای ایجاد پوشش بتنی در المان های سازه ای با وزن متوسط می باشد.

اسپیسر مینی فیکس

از این نمونه اسپیسر در شبکه میلگردهای سبک مانند میلگردهای حرارتی در سقف استفاده می شود. همچنین از مینی اسپیسرها می توان در بتن ریزی سقف های تیرچه بلوک، سقف های عرشه فولادی، انواع کف ها و سقف های بافته‌شده با شبکه های میلگردی سبک و همچنین قطعات پیش‌ساخته بتنی استفاده کرد.

اسپیسر ساید فیکس

در سازه هایی با وزن متوسط و نیمه سنگین از این نمونه استفاده می شود و دارای قفل یک طرفه می باشد. این ویژگی نصب آن ها را آسان می کند. این نوع اسپیسر برای میلگردهایی با سایز 12 تا 25 میلی متر مناسب می باشد و می تواند وزنی معادل 200 کیلوگرم را تحمل کند.

اسپیسر یو فیکس

اسپیسر یو فیکس از جمله اسپیسرهایی با قدرت باربری متوسط می باشد و می تواند باری حدود ۲۰۰ کیلوگرم را تحمل کند. این مدل اسپیسر به دلیل نداشتن شاخک، برای قرار گرفتن میلگرد با قطرهای مختلف روی این اسپیسرها محدودیتی وجود ندارد. استفاده از این اسپیسر در میلگردهایی با وزن کم و در سقف و دال های کامپوزیت صورت می گیرد.

2. اسپیسرهای دیواری

اسپیسرهای دیواری نیز دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم

اسپیسر ویل فیکس

از این نمونه اسپیسر برای سطوح عمودی مانند دیوارها استفاده می شود. استفاده از این اسپیسر سبب می شود شبکه میلگرد نسبت به قالب موازی قرار گیرد و از پیچیدگی آن ها جلوگیری کند.

اسپیسر چرخی ویل فیکس شبیه چرخ ماشین است و در اطراف خود یکسری شاخک ها و برجستگی هایی دارد که از لغزش آن در بتن ریزی و یا ویبره جلوگیری می کند.

اسپیسر کیج فیکس

در کارهای عمودی سنگین مانند قالب های لغزنده و قالب های بالا رونده استفاده می شود. این نوع اسپیسر نیز شبیه به چرخ ماشین است و در وسط آن یک قفل کن دارد، اما برخلاف ویل فیکس، هیچ شاخکی در اطراف آن وجود ندارد.

اسپیسر ویل سان

اسپیسر ویل سان که با نام فضاساز خورشیدی نیز شناخته می شود، در سازه هایی با وزن متوسط و عمودی مانند کمرکش ها مورد استفاده قرار می گیرد. در شرایط خاص سازه ای امکان دارد کاور پلاستیکی ویل سان، بر روی میلگردهای اصلی نیز نصب شوند.

3. اسپیسر دو شبکه

اسپیسرهای دو شبکه مقاومت بالایی دارند و می توانند تا 300 کیلوگرم بار نقطه ای را تحمل کنند. استفاده از این فضاساز در دال بتنی صورت می گیرد. اسپیسرهای دو شبکه دارای دو قسمت نری و مادگی می باشند که انتخاب آن ها با توجه به ضخامت سقف صورت می گیرد. به طور استاندارد باید در هر مترمربع از 4 اسپیسر دو شبکه استفاده کرد.

انواع اسپیسر از لحاظ اندازه

یکی از معیارهایی که می توانید در انتخاب و خرید اسپیسرها به آن توجه کنید، اندازه آن می باشد. اسپیسرها اندازه های متفاوتی دارند که بنابر نوع پروژه و شکل و اندازه ای که نیاز دارید می توانید اسپیسر موردنظر خود را خریداری کنید. در حال حاضر رایج ترین و پرکاربردترین اسپیسرهای موجود در بازار به سه دسته تقسیم بندی می شوند که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.

اسپیسر سه سانتی متری

این نوع اسپیسر برای ایجاد فاصله 3 سانتی متری بین میلگرد و پوشش بتنی مورد استفاده قرار می گیرد. از اسپیسرهای سه سانتی متری معمولا در پروژه هایی با حجم بتن ریزی پایین مورد استفاده قرار می گیرند. از این محصول می توان در بتن ریزی ستون ها، بتن ریزی دیوارهای نازک و اجای استخر بتنی استفاده کرد.

اسپیسر پنج سانتی متری

از اسپیسرهای 5 سانتی متری در پروژه هایی با حجم بتن ریزی متوسط مورد استفاده قرار می گیرد. از این نوع محصول بیشتر برای بتن ریزی سقف و ستون های بزرگ استفاده می شود. در صورتی که اندازه میلگردها متوسط یا بزرگ باشند، این اسپیسرها می توانند پوشش خوبی برای آن ها ایجاد کنند و مانع از خوردگی آن ها شوند.

اسپیسر هفت سانتی متری

از اسپیسرهای هفت سانتی متری می توان در پروژه های عظیمی مانند بتن ریزی فونداسیون و یا بتن ریزی سقف های حجیم استفاده کرد. همچنین اسپیسرهای 7 سانتی برای بتن ریزی ستون پل های هوایی، تونل ها و منابع آب بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد.

نکات لازم برای انتخاب اسپیسر میلگرد

هنگام انتخاب اسپیسر توجه به نکاتی حائز اهمیت می باشد که در ادامه به بیان مهم ترین آن ها می پردازیم. یکی از نکاتی که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد، طول عمر اسپیسر می باشد.

بهتر است با توجه به شرایط موجود از نمونه هایی که دارای طول عمر بالاتری هستند، استفاده کرد. قیمت اسپیسر از دیگر مواردی است که بسیاری از افراد در هنگام انتخاب و خرید اسپیسر به آن توجه می کنند.

در میان انواع فضاسازهایی که در بالا به معرفی آن ها پرداختیم، اسپیسرهای پلاستیکی از قیمت پایین تری برخوردار می باشند. اما باید توجه کنید که اینگونه اسپیسرها از مقاومت پایین تری نسبت به سایر نمونه ها برخوردار می باشند.

نکات مهم نصب اسپیسر میلگرد

آن چه که در نصب اسپیسرهای میلگرد حائز اهمیت می باشد، رعایت فاصله مجاز قرارگیری اسپیسرها می باشد. فاصله استاندارد برای نصب اسپیسرها نباید از یک دوم ارتفاع مشخص شده فضاسازها کمتر باشد.

از دیگر نکات مهمی که برای نصب اسپیسرها باید بدان توجه کرد، اندازه گیری بار وارد بر اسپیسر می باشد. انجام این کار باعث اطمینان از مقاومت اسپیسر می شود. برای انجام این کار اسپیسر در زیر فک فشار قرار می گیرد و با اعمال فشار مقدار بار قابل تحمل آن اندازه گیری می شود.

کلام پایانی

ما در این مقاله به بررسی فضاسازها و یا همان اسپیسرهای میلگرد پرداختیم. این محصولات انواع مختلف و جنس های گوناگونی دارند و بنابر نوع کاربرد، شکل، جنس و اندازه دسته‌بندی می شوند.

همانطور که گفتیم اسپیسرها در میان فضای بیرونی بتن و میلگرد قرار می گیرند و هدف از نصب آن ها جلوگیری از خوردگی میلگرد می باشد.

امیدواریم این مطلب از ساختمانچی اطلاعات کاربردی و نکات مفیدی را در اختیار شما عزیزان قرار دهد. اگر در مورد این محصول نکته ای می دانید که ما در متن قید نکرده‌ایم، آن را با ما در میان بگذارید.