نحوه اجرای نمای سنگی

سنگ هایی که برای نمای سنگی ساختمان انتخاب می شوند از استحکام و قابلیت های بیشتری در مقایسه با سنگ های مخصوص دکوراسیون داخلی برخوردار هستند.

پایداری سنگ نما باید در برابر تغییرات آب و هوایی، بارش باران، آلودگی، فرسایش، ساییدگی و نور خورشید بالا باشد تا عمر سازه را افزایش دهد. اجرای نمای ساختمان با استفاده از سنگ باید بر اساس اصول و ضوابط و رعایت یکسری نکات صورت گیرد تا نمایی مقاوم و پایدار ایجاد شود.

همانطور که در نوشته های پیشین، به معرفی انواع سنگ ساختمانی پرداختیم، سنگ ها به سه دسته سنگ آذرین، سنگ رسوبی و سنگ دگرگون تقسیم می شوند که هر کدام دارای انواع مختلف و قابلیت های مخصوص به خود هستند.

سنگ های مخصوص نماکاری شامل سنگ گرانیت، تراورتن، کوارتزیت، مرمر، سنگ آهک و ماسه سنگ می باشند. انتخاب سنگ نما باید بر اساس یکسری معیار انجام شود که در ذیل به آن ها می پردازیم. در ادامه این نوشته از ساختمانچی با ما همراه باشید.

نکات مهم در انتخاب سنگ نما

• سنگ نما باید سطحی صاف و یکدست داشته و رگه ها و طرح های زیبای آن قابل رویت باشند.
• ظاهر و بافت سنگ دچار هوازدگی و پوسیدگی نشده باشد.
• سنگ هایی که برای نما انتخاب می شوند باید عاری از هر نوع ترک خوردگی، شیار و حفره باشند و لب پریدگی در آن ها به چشم نخورد.
• در برابر عوامل خارجی نظیر باران های اسیدی، تابش نور خورسید، وزش باد و گازها و بخارهای موجود در هوا مقاومت داشته باشند.
• از قابلیت برش کاری، صیقل کاری و چکش کاری برخوردار باشند.
• در برابر ضربه مقاوم باشند و دچار آسیب نشوند.
• در برابر نفوذ آب مقاوم باشند، زیرا نفوذ آب در سنگ در فصول سرد منجر به یخ زدگی و ترک خوردگی سنگ و فرسایش سریع آن می گردد.

اجرای نمای سنگی

اجرای نما به صورت تر یا دوغاب

متداول ترین روش اجرای نما در ایران استفاده از دوغاب می باشد. در این روش، سنگ را در سطح نما می چینند و پشت آن را از دوغاب پر می کنند. پس از اینکه ملات یا همان دوغاب خشک شد، سنگ به نمای ساختمان می چسبد.

در صورت استفاده از ملات نامناسب با چسبندگی پایین، پس از مدتی احتمال جدایی سنگ وجود دارد. همچنین دقت کنید که امکان تغییر و بازسازی سنگ پس از نصب وجود ندارد.

اجرای نما به صورت خشک

از این روش ابتدا در کشور آمریکا برای نصب سنگ در برج های بلند استفاده شد. این روش از دهه هفتاد وارد ایران شد و در طول این سال ها گسترش یافت. در این روش، ابتدا سطح نما را شاسی کشی می کنند و سپس با نصب گیره پین دار در پشت سنگ، سنگ را به صورت کشویی وارد شاسی می نمایند.

تنها عیب این روش نسبت به روش دوغابی این است که در روش خشک نمی توان به سادگی نماهای کلاسیک و شکسته را اجرا کرد. مهاربندی در روش خشک مدل های مختلفی دارد از جمله مهارهای باربر، مهارهای مرکب که ترکیبی از مهارهای باربر و نگهدارنده هستند، مهار سطحی و مهار سقف.

دیوار پشتیبان

دیوار پشتیبان ممکن است از جنس بلوک، آجر و یا بتن بوده و باری که به مهار وارد می شود می تواند بار سیکلی، بار مرده و یا ترکیب هر دو بار باشد. در نمای سنگی منظور از سازه پشتیبان، سازه ای است که با استفاده از آن بارهایی که به مهارها و سنگ نما وارد می شوند، به ساختمان منتقل می گردند.

در طراحی سازه پشتیبان یا پشتبند باید موارد مختلفی نظیر بارهای ثقلی، تجهیزات اتصال سنگ، نحوه نصب و سکوی نگهدارنده مورد توجه واقع شوند. دیوار پشت بند در طراحی بنا، دیوار حائل محسوب می شود و ابعاد سنگ باید به نحوی باشد که برای اتصال نما نیازی به سازه اضافی نبوده و تنها به یک دیوار بنایی برای پشت بند کافی باشد.

قاب فلزی در نمای سنگی

برای اتصال نمای سنگی به دیوار پشت بند از دو نوع قاب فلزی با نام های استاد و خرپا استفاده می شود. به قابی که از اعضای مجزا برای اتصال به سازه تشکیل می شود استاد می گویند. همچنین به مجموعه پیش‌ساخته ای که با ابعاد بزرگ به پشت بند متصل می گردد خرپا گفته می شود.

هر دو قاب فلزی را می توان از مقاطع فولادی گالوانیزه سنگین، مقاطع سازه ای استاندارد نورد شده و یا مقاطع پیش ساخته آلومینیومی ساخت. استادها به منظور حداکثر جابجایی نسبی مجاز طبقات طراحی می شوند و طول آن ها به اندازه ارتفاع طبقه است. اما خرپاها براساس عرض دهانه‌های سازه و یا ارتفاع طبقه تولید می شوند.

گاهی اوقات به جای اینکه سنگ ها جداگانه بر روی سازه پشتیبان قرار گیرند، می توان آن ها را به قاب خرپایی فولادی نصب کرد. پانلی که توسط سنگ و قاب شکل می گیرد با جرثقیل بلند شده و به سازه متصل می گردد.

این پانل ها فاصله بین دو ستون را پر می کنند. اصولاً از سیستم پانلی در شرایط نامطلوب آب و هوایی و هنگامی که هزینه کارگر بالاست استفاده می گردد.

در نماهای سنگی بین سنگ ها یکسری درز وجود دارد که این درزها باید متناسب با عواملی مانند تغییرات ابعادی، درزگیرها، میله پشتیبان، جا به جایی های سازه ای، رواداری‌های اجرایی و رواداری‌های ابعادی سنگ باشند.

منظور از جا به جایی سازه ای تغییر طول ستون، پیچ و خیز تیر پیشانی و تغییر مکان های جانبی سازهاست و تغییرات ابعادی به تغییراتی که در اثر کرنش، تغییر دما و جذب رطوبت ایجاد می شوند اشاره دارد.

اسکوپ سنگ

شیارزنی یا همان اسکوپ نقش بسیار مهمی در ماندگاری سنگ دارد.  برخی سنگ ها بدون خلل و فرج در سطح خود می باشند که باید حتما اسکوپ شوند تا ماندگاری آن ها افزایش یابد. سنگ هایی مانند تراورتن و گرانیت اگر اسکوپ نشوند دوام زیادی نخواهند داشت و پس از مدتی جدا می شوند.

در اسکوپ، شیارهایی را در پشت سنگ ایجاد می کنند. پس از آن با سیم آرماتوربندی گالوانیزه، شیارها بسته می شوند تا سطح تماس دوغاب با سنگ بیشتر شود و از ریزش سنگ جلوگیری به عمل آید.

نکات اجرایی نماکاری سنگی

• سنگ تراورتن، مرمریت و گرانیت را حتما اسکوپ کنید.
• خاک و پودر سنگ هایی که بر اثر برش کاری بر روی سنگ نشسته را تمیز کنید.
• از ماسه‌شسته و بدون خاک و همچنین ملات کم سیمان در پشت سنگ ها استفاده نمایید.
• از پر کردن فضای پشت سنگ با لاشه خودداری نمایید.
• به هیچ وجه از ملات خشک یا نسبتا سفت در نمای سنگی استفاده ننمایید.
• در زمان های یخبندان عمل نماکاری را انجام ندهید، زیرا ممکن است ملات یخ ببندد.
• سنگ ها و قطعات را به وسیله چسب سنگ به روی یکدیگر نچسبانید.
• بلافاصله پس از اینکه ملات خشک شد، بندکشی سنگ ها را شروع نمایید.
• ضخامت سنگ ها باید حدود 1.5 تا 2 سانتی متر باشد. از بکارگیری سنگ هایی با ضخامت کمتر از 1.5 سانتی متر بپرهیزید.

چه عواملی سبب جدا شدن سنگ از نمای ساختمان می شوند؟

• زمین لرزه
• نشست زمین
• جا به جایی ساختمان
• عدم استفاده از چسب و ملات مناسب
• انبساط و انقباض حرارتی و برودتی

نکات پایانی

سنگ نما به سنگی می گویند که در ابعاد و اشکال مختلف تراش کاری و صیقل کاری شده و مورد استفاده قرار می گیرد. حفره هایی که در سطح سنگ وجود دارند، میزان تخلخل آن را نشان می دهند.

هر چه این تخلخل بیشتر باشد آب و رطوبت به میزان کمتر در سنگ نفوذ می کند و سنگ دچار فرسایش نخواهد شد. سنگ گرانیت و سنگ تراورتن از جمله سنگ هایی هستند که به دلیل تخلخل بالا بهترین گزینه برای نماکاری ساختمان به شمار می آیند.

امروزه نماهای سنگی بسیار زیبا و چشمگیر بوده و ارزش بالایی به ساختمان می بخشند. نمای سنگی یک نمای بادوام و مستحکم است که طول عمر بالایی دارد و با گذر زمان همچنان ظاهر زیبای خود را حفظ خواهد کرد.

امیدواریم این نوشته توانسته باشد اطلاعات موردنیاز شما دوستان را به خوبی فراهم کرده باشد. نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را در مورد این مطلب با ما درمیان بگذارید.