لوله مانیسمان در دسته لوله های بدون درز قرار گرفته و استفاده از آن در صنایعی که از حساسیت بالایی برخوردارند، صورت می گیرد. این لوله از ویژگی های منحصربفردی برخوردار است که در ادامه این مطلب از ساختمانچی به بیان آن ها می پردازیم.
در ادامه با ما همراه باشید. لوله ها انواع مختلفی دارند و استفاده از آن ها در صنعت با توجه به ویژگی ها و کاربرد هریک متفاوت می باشد.
در این میان مانیسمان نمونه ای از لوله هایی است که در ساخت آن ها از هیچ گونه جوشکاری استفاده نمی شود و بدنه آن ها کاملا یکدست می باشد. این ویژگی در این لوله ها سبب می شود تا نسبت به سایر لوله ها محکم تر باشد و قیمتی بالاتر از انواع دیگر داشته باشد.
معرفی لوله های بدون درز
در گذشته از روش اکستروژن برای تولید لوله های بدون درز استفاده می شد. استفاده از این روش در ابتدا برای لوله های سربی و پس از مدتی برای لوله های فولادی صورت می گرفت. از دیگر روش هایی که به این منظور می توان مورد استفاده قرار داد ریخته گری، نورد اکستروژن و اسپینینگ می باشد.
در میان روش هایی که به آن ها اشاره شد، روش نورد بیش ترین کاربرد را دارد، چرا که در این روش لوله ها از کیفیت بهتری برخوردار می باشند. این روش به سه دسته اصلی نورد سوراخ کاری، پیلگر و اصلاحی تقسیم بندی می شود.
مانیسمان، لوله ای بدون درز
همان گونه که در بالا نیز اشاره شد، ساخت این متریال به گونه ای است که در آن هیچ گونه درز و اتصالی وجود ندارد و سطح آن کاملا یکپارچه می باشد. این محصول نسبت به نمونه های درزدار از استحکام بالاتری برخوردار بوده و فشار بیشتری را تحمل می کند.
لوله مانیسمان زیرمجموعه ای از لوله های فولادی می باشد که معمولا از قطر کمی برخوردار هستند. در مواردی که به نمونه هایی با قطر بیش تر نیاز است، تغییراتی در فرآیند تولید ایجاد می شود که این امر هزینه زیادی در بر دارد.
تقسیم بندی لوله های مانیسمان بر اساس سایز و رده انجام می شود. این محصول عموما در رده های 20، 40 و 80 تولید می شود. رده های 20 و 40 کاربرد بیشتری دارند. هرکدام از این لوله ها با توجه ویژگی هایی که دارند در بازه ای مشخص تعریف می شوند.
یکی از ویژگی های این محصول فشار می باشد. فشار لوله های مانیسمان با توجه به سایز، ضخامت و دمای کار تعریف می شود. از دیگر ویژگی های این محصول می توان به ضخامت یا رده آن اشاره کرد.
در بالا به رده های ساخت این گونه لوله ها اشاره شد. در میان موارد مذکور، رده 20 با نام لوله سبک شناخته می شود. رده 80 از استحکام بالایی برخوردار است و در دسته انواع سنگین تقسیم بندی می شود.
استفاده از این مدل در موارد پرفشار و در زمان هایی که احتمال خوردگی وجود دارد، صورت می گیرد. برای انتخاب لوله مانیسمان مناسب، باید به کاربرد، میزان فشار، دما و شرایط کاری موردنظر توجه کرد.
نحوه ساخت لوله مانیسمان
ساخت این محصول با استفاده از روش های زیر انجام می شود.
- سنبه کاری چرخشی
- ریخته گری به وسیله نیروی گریز از مرکز
- ریخته گری پاششی
- روش نورد
روش سنبه کاری چرخشی
برای ساخت این محصول در ابتدا شمش های فولادی برش‌زده می شوند و در داخل کوره های قوسی شکل که سوخت آن ها به وسیله گاز تامین می شود، گرما داده می شوند. سپس با استفاده از دستگاه الانگیتور سطح آن ها را گرد کرده و به وسیله لخ پرس سوراخ می کنند. در مرحله بعد، سنبه به داخل شمش فولادی شلیک می شود.
اگر لوله تاب داشت، آن را تاب گیری کرده و صاف و یکدست می کنند. پس از آن سمبه را از داخل لوله خارج می کنند و سپس سر و ته لوله را می گیرند و آن را به حالت گرد در می آورند.
مرحله بعد، کشش نام دارد که در آن لوله را تا اندازه 24 متر تحت کشش قرار می دهند. سپس با استفاده از فرآیندهای ویژه، لوله خنک می شود و در اندازه دلخواه برش داده می شود.
در مرحله بعد این محصول تحت آزمایش قرار می گیرد تا ضایعات آن جدا شود. سپس با استفاده از روغن مخصوص، پولیش کاری می شوند تا از خوردگی آن ها جلوگیری به عمل آید. در مرحله آخر نوبت به بسته بندی لوله ها می رسد.
روش ریخته گری گریز از مرکز
استفاده از این روش در ساخت لوله های بدون درزی که طول کوتاه و ضخامت بالا دارند، صورت می پذیرد. در این روش ساخت لوله با استفاده از یک قالب چرخنده که با سرعت بالایی در حرکت است، انجام می شود.
در روش ریخته گری گریز از مرکز، در ابتدا فلز مذاب را به داخل قالب دوار می ریزند و با توجه به نیروی گریز از مرکز، فلز مذاب به قسمت خارجی قالب می آید و فرآیند انجماد از دیواره قالب شروع می شود.
روش ریخته گری پاششی
این روش نسبت به دو روشی که در بالا به آن ها اشاره شد، کم تر مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش مواد مذابی که از آن ها برای ساخت لوله استفاده می شود، در محفظه ای حاوی نیتروژن قرار می گیرد. قطر این میله ضخامت داخلی لوله را تعیین می کند. ضخامت دیواره لوله با کنترل میزان مواد مذاب پاششی تعیین می شود.
روش نورد
فرآیند نورد بر اساس نوع و چگونگی حرکت قطعه و هم چنین استقرار غلطک ها به سه دسته طولی، عرضی و مایل تقسیم بندی می شود. در نورد طولی، محور غلطک ها با هم موازی اما بر محور قطعه عمود است. در این روش غلطک ها برخلاف جهت یکدیگر می چرخند.
نورد عرضی به گونه ای است که محور غلطک ها با یکدیگر و با محور قطعه موازی است و در نورد مایل، غلطک ها با یکدیگر زاویه انحرافی می سازند. در این حالت غلطک ها در یک جهت می چرخند.
انواع لوله مانیسمان
لوله مانیسمان رده 20
- لوله های رده 20 جزو لوله های سبک محسوب می شوند.
- سایز آن ها از 1/2 تا 6 اینچ متغیر می باشد.
- قطری در حدود 21 تا 168 میلی متر دارند.
- ضخامت آن ها بین 2/5 تا 6 میلی متر می باشد.
- کاربرد این لوله ها بیشتر در مصارف خانگی و لوله کشی های گاز منازل می باشد.
مانیسمان رده 40
- این لوله ها جزو لوله های متوسط محسوب می شوند.
- سایز آن ها از 1/2 تا 10 اینچ متغیر می باشد.
- قطری در حدود 21 تا 273 میلی متر دارند.
- ضخامت لوله های رده 40 از 2/8 تا 9/3 میلی متر متغیر می باشد.
- از این لوله ها بیشتر در مصارفی که به تحمل فشار و دما بالا نیاز است، استفاده می شود.
لوله مانیسمان رده 80
- لوله های رده 80 به لوله های سنگین و بسیار مقاوم معروف هستند.
- سایز آن ها از 1/2 تا 10 اینچ متغیر است.
- قطری در حدود 21 تا 273 میلی متر دارند.
- ضخامت این لوله ها از 3/7 تا 15/9 میلی متر متغیر می باشد.
- از لوله های رده 80 در صنایعی که مقاومت، استحکام بالا و تحمل فشار و دمای بسیار زیاد نیاز است، استفاده می شود.
کاربرد لوله مانیسمان
استفاده از این محصول در صنعت به میزان زیادی به چشم می خورد و کاربردهای بسیار فراوانی دارد که از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- انتقال مواد با دمای بالا
- انتقال مواد با فشار بالا
- مخازن بویلرها و کمپرسورها
- خطوط انتقال برق
- استفاده در سازه های فولادی
- موتورخانه
- انتقال مواد خورنده و سمی خطرناک
- انتقال نفت و گاز
- آتش نشانی
- خطوط انتقال بخار
- خطوط صنایع دارویی و غذایی
مشخصات فنی لوله مانیسمان
جنس لوله مانیسمان از کربن استیل می باشد و طبق استانداردهای آلیاژی API 5L، ASTM A106، ASTM A53 تولید می شود. لوله های مانیسمان مرغوب باید از هر سه استاندارد برخوردار باشند.
سایز لوله های مانیسمان چینی از 1/4 تا 48 اینچ متغیر است. برای مصارف معمولی اکثرا از سایزهای 1/2 تا 6 اینچ استفاده می کنند. سایزهای بزرگ تر لوله های مانیسمان بیشتر برای مصارف صنعتی و انتقال سیالات بکار می رود. ضخامت این محصول براساس میزان فشار و دمایی که باید تحمل کند، تعیین می شود و دارای ضخامت های گوناگونی می باشد.
مقایسه لوله مانیسمان با سایر لوله ها
همان گونه که گفتیم، از آن جایی که این محصول بدون درز می باشد، از آن در شرایط ویژه مانند فشارهای عملیاتی بالا استفاده می شود. این در حالی است که سایر لوله ها مانند پلی اتیلن و یو پی وی سی بیشتر در سیستم های لوله کشی و تاسیسات مورد استفاده قرار می گیرند.
برندهای معتبر لوله مانیسمان
از جمله برندهای خارجی این محصول که به وفور در ایران مورد استفاده قرار می گیرد می توان برند لوله مانیسمان چینی را نام برد. همچنین در داخل ایران، لوله مانیسمان اهواز و لوله مانیسمان دقیق کاوه، از جمله برندهای معروف تولید این کالا می باشند.
لوله مانیسمان اهواز محصولی با ضخامت سبک در رده 40 و با سایزهای 1/2 تا 6 اینچ را تولید می کند. همچنین لوله مانیسمان کاوه لوله هایی با ضخامت در دو رده 40 و 80 و با سایز حداکثر 4 اینچ تولید می کند.
نکات پایانی
با توجه به آن چه که در بالا به آن اشاره شد، لوله های مانیسمان با توجه به یکپارچگی و بدون درز بودنشان از مقاومت بالایی برخوردار هستند و استحکام آن ها در برابر تغییرات دمایی و خوردگی بالا است. همین امر سبب می شود عمر مفید این محصول بالا رود.
