آشنایی با میلگرد ادکا (اوتکا)

میلگرد ادکا که با نام اوتکا نیز شناخته می شود، یکی از پر کاربرد ترین انواع آرماتورها در سقف تیرچه بلوک می باشد. در کنار آشنایی با میلگرد ادکا، آشنایی با میلگرد ممان منفی نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.

آیا شما با خصوصیات این میلگردها آشنایی دارید؟ در ادامه این مطلب از ساختمانچی به بیان جزئیات در این زمینه می پردازیم. با ما همراه باشید.

میلگر ادکا (اتکا)

محل قرار گیری تیرچه ها در آرماتورهای بتنی و یا بر روی بال پایینی تیرهای فولادی می باشد. همین امر سبب می شود در بعضی مواقع تیرچه ها به اندازه کافی فضا برای نشیمن نداشته باشند. از این رو احتمال در رفتن آن ها در هنگام عملیات اجرایی هم چون بتن ریزی و حتی تردد افراد وجود دارد.

حال برای رفع این مشکل از آرماتورهایی با نام ادکا یا اتکا استفاده می شود. جایگاه استفاده از این آرماتورها در قسمتی است که تیرچه به تیر متصل می شود.

استفاده از ادکا باید در کنار جوش تیرچه به بال تحتانی صورت پذیرد. از لحاظ ظاهری شکل این آرماتور شبیه به گردن اردک می باشد.

میلگرد ادکا دارای ویژگی هایی می باشد که از جمله می توان به مواردی هم چون امکان قرار گیری آن ها بر روی هر تیرچه ای و قابلیت خم تا 180 درجه اشاره کرد.

مزایای میلگرد ادکا

• موجب استحکام سقف و ترک نخوردن ان از محل تیر حمال می شود.
• در هنگام از هم گسیختگی سازه، سقف به طور کامل فرو نمی ریزد.
• باعث کاهش خیز سقف می شود.
• بار وارده بر میلگردهای کششی اصلی را کاهش می دهد.
• دامنه ارتعاشات را کاهش می دهد.

میلگرد ممان منفی

علاوه بر میلگرد ادکا، میلگرد ممان منفی نیز از جمله آرماتورهای پر کاربرد در سقف تیرچه بلوک به شمار می آید. عموما در طراحی تیرچه بلوک فرض بر این قرار می گیرد که تیرچه ها همراه با دهانه ساده بوده و مقدار لنگر آن ها صفر می باشد.

اما در عمل این گونه نیست و به دلیل یکپارچگی دال بتنی سقف، مقداری لنگر منفی در دال ایجاد می شود. از این رو لازم است برای تحمل این لنگر منفی اصلاحاتی صورت پذیرد.

این اصلاحات باید در جهتی باشد که تیرچه دو سر مفصل در تکیه گاه ها قابلیت تحمل لنگر منفی را داشته باشد. از این رو از میلگردهای کوچکی در قسمت فوقانی دال بتنی سقف و بین دو دهانه مجاور استفاده می شود.

این میلگردها نیروی کششی ایجادشده از لنگر منفی را در قسمت بالای دال خنثی می کند. از جمله مزایا استفاده از ممان منفی می توان به ترک بر نداشتن سقف از محل تیر، کاهش مقدار بار وارد به میلگردهای کششی اصلی، جلوگیری از فروپاشی کامل سقف در هنگام ایجاد گسیختگی، کاهش خیز سقف و کم شدن دامنه ارتعاشات اشاره کرد.

از آن جایی که میلگردهای ممان منفی در قسمت ابتدایی و انتهایی تیرچه مورد استفاده قرار می گیرند، نام سرتیرچه نیز بر روی آن قرار می گیرد. میلگردهای ممان منفی مانند میلگرد ادکا بر روی هر تیرچه ای قرار می گیرند. میلگردهای ممان منفی دارای حداقل خم 90 درجه می باشند.

مقایسه میلگرد ممان منفی و میلگرد ادکا

• استفاده از میلگرد ممان منفی در تمامی موارد، لازم و ضروری می باشد، اما از میلگرد ادکا در زمانی استفاده می شود که مقاومت برشی انتهای تیرچه کافی نباشد.
• استفاده از میلگرد ادکا در جهت جلوگیری از ایجاد ترک برشی استفاده می شود. این در حالی است که استفاده از میلگرد ممان منفی در جهت خنثی کردن نیروی کششی ایجاد شده از لنگر منفی در قسمت بالای دال صورت می گیرد. از این رو باید توجه داشته باشیم که عملکرد این دو را با یکدیگر اشتباه نگیریم.

نکات اجرایی لازم میلگرد ادکا و میلگرد ممان منفی

رعایت نکات اجرایی برای استفاده از میلگرد ادکا از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد که در ادامه به بیان مهم ترین آن ها می پردازیم.

• در ابتدا لازم است بدانید برای جلوگیری از ایجاد ترک برشی، از میلگرد ادکا که نوعی میلگرد تقویت برشی می باشد، استفاده می شود. برای استفاده از میلگرد ادکا باید حداقل به اندازه 12 سانتی متر از میلگرد کششی به داخل تکیه گاه ادامه پیدا کند. در غیر این صورت باید این میلگرد با سطح مقطعی برابر با میلگرد کششی و با طول پوشش کافی در قسمت انتهایی تیرچه نصب شود.
• میلگرد منفی باید با احتساب 15 درصد لنگر خمشی وسط دهانه در محل تکیه گاه تعبیه و نصب شود. در صورتی که تکیه گاه میانی باشد، محاسبه آن بر اساس بیش ترین میزان لنگر خمشی دهانه های طرفین صورت می گیرد.
• عموما تیرچه ها همراه با دو سر مفصل، فرض و طراحی می شوند. این در حالی است که همیشه مقداری گیر و لنگر منفی در تیرچه ایجاد می شود. استفاده از آرماتور منفی می تواند با گیر و لنگر منفی ایجادشده در تیرچه مقابله نماید.
• از آن جایی که در دو سر تیرچه کشش داریم، استفاده از میلگرد ممان منفی امری مهم و ضروری می باشد.

خم های گوناگوم میلگرد ادکا

میلگرد ادکا از دو بخش مستقیم و یک بخش مورب z شکل تشکیل می شود. دو انتهای میلگرد، مستقیم و بخش میانی مورب است. قسمت مستقیم و مورب در مهار تنش های برشی نقش مهمی دارد. همچنین شکل ظاهری آن مانع از لیز خوردن تیرچه می شود و در نتیجه مقاومت برشی سازه را افزایش می دهد.

مراکز خرید میلگرد ادکا

میلگردهای ادکا را در بسیاری از فروشگاه ها و کارگاه های تولید کننده و فروشنده میلگرد می توان تهیه کرد. در استان تهران می توان به شاد آباد بازار آهن تهران مراجعه و این محصول را خریداری کرد.

همچنین در اصفهان می توان به محل هایی چون بزرگراه خیام کوی نگارستان، خیابان شیخ صدوق، رهنان خیابان امام خمینی و مارنان خیابان خداوردی، مراجعه کرد.

کلام آخر

ما در این مقاله به بررسی نوعی میلگرد که با نام ادکا یا اوتکا معروف است، پرداختیم. همانطور که گفتیم این میلگردها برای رفع عیب و مشکل در تیرچه هایی که احتمال در رفتن آن ها هنگام اجرای عملیات وجود دارد، استفاده می شود. میلگرد ادکا سبب کاهش خیز سقف و دامنه ارتعاشات و همچنین افزایش استحکام سقف می شود.

امیدواریم این نوشته از ساختمانچی اطلاعات مورد نیاز شما عزیزان را به خوبی فراهم کرده باشد و به پاسخ تمام سوالات خود رسیده باشید. اگر تجربه استفاده از این نوع میلگرد را در سقف خانه خود داشته اید، مزایا و معایب استفاده از آن ها را با اهالی ساختمانچی در میان بگذارید.