آیا می دانید نورپردازی در معماری چه تاثیری می گذارد؟ نورپردازی از جمله مباحثی است که همواره در حوزه زیبایی شناسی مطرح می شود. یکی از هنرهایی که نقش نورپردازی در آن بسیار پررنگ است هنر معماری است.
در معماری از نور طبیعی بهره می گیرند و ابزار و تجهیزات روشنایی برای تامین نور مصنوعی استفاده می شوند. نور در کنار سایر المان ها نظیر الگوها، بافت ها، رنگ ها و مصالح معنا پیدا می کند و استفاده از آن جلوه ای متفاوت به فضا می بخشد.
معماری و نور رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند و همدیگر را تکمیل می کنند. نور از نظر بصری به فضای مورد نظر وسعت می بخشد و در کنار مصالح ساختمانی نمود پیدا می کند.
خلق یک فضای ایده آل و برجسته از نظر معماری تنها با استفاده از نور امکان پذیر است. یک معمار تا حد توان سعی می کند بین نور و تاثیر آن بر عناصر معماری تعادل برقرار نماید.
نور مرز بین دو فضای مجاور را تعیین می کند، هر چند نمی تواند دو فضا را از هم جدا کند اما تنظیم مقدار آن قادر به تشدید و یا تخفیف جدایی دو فضا است. تاثیر نورپردازی به اندازه ای است که می توان با ترفندهای مختلف به فضا روح و جان بخشید.
هنر نورپردازی و معماری
وقتی پرتوهای نور در یک فضای بسته منعکس می شوند و بر روی سقف، ستون ها، دیوار و یا کف نمود پیدا می کنند، فضا به درک صحیحی از تناسب طول، عرض و ارتفاع می رسد.
اشکال هندسی در تاریکی و روشنایی شکل خود را تغییر نمی دهند اما نور آن ها را به شیوه ای جذاب تر در برابر چشم هر بیننده به نمایش می گذارد.
مداخله نور در فضای بسته بر پیوند فضای بیرون و درون خانه اثر می گذارد، به نحوی که فرد را با یک فضای بیگانه و متفاوت از خانه یا فضایی خودمانی همانند خانه رو به رو می سازد.
نور یکی از پدیده هایی است که نقش اساسی در طراحی و خلق یک اثر ممتاز از نظر معماری می گذارد. در واقع این پدیده چشم اندازی بی نظیر در عرصه های هندسی به وجود می آورد و به آن ها ماهیتی جدید می بخشد.
نقش اولیه نور قابل رویت نمودن اشیاء است، سپس به عنوان راهکاری برای دکوراتیو نمودن فضا در نظر گرفته می شود. تامین روشنایی برای فضاهای معماری با توجه به فعالیتی که در آن انجام می شود صورت می گیرد.
البته همیشه استفاده از نور طبیعی در معماری تاکید می شود اما نور مصنوعی نیز می تواند به شیوه ای اصولی و کاربردی در فضا پخش گردد.
اهمیت روشنایی در ساختمان
در فضاهای داخلی روشنایی نقش بسیاری در زنده کردن فضا ایفا می کند. نور آرامش بصری و روانی ایجاد می کند و فضای معماری را پایدارتر نشان می دهد.
استفاده از نور طبیعی و مصنوعی بر اساس نوع کاربری فضا و مقدار نور مورد نیاز صورت می گیرد. نوری که با هدف مشخص هدایت می شود فضا را روشن تر می کند و آرامش را در آن برقرار می نماید.
نور، قدرت بیان به فضاهای طراحی شده توسط معماران و طراحان می بخشد و کیفیت بصری فضا را دوچندان می کند. بدون وجود روشنایی نمی توان فضای پیرامون را مشاهده کرد و یک اثر هنری بی نظیر خلق نمود.
یک معماری ایده آل تنها با نور معنا پبدا می کند، در غیر این صورت به شکل یک بنای معمولی در چشم بیننده پدیدار می شود. اگر روشنایی فضا با نور یکنواخت پر شود فضا خنثی به نظر می آید، اما در صورت وجود سایه روشن، فضا از نظر بصری ایده آل و جذاب خواهد بود.
در نورپردازی یک فضا باید به مواردی نظیر نوع روشنایی، انتخاب سیستم روشنایی و انواع لامپ، تعیین رنگ و وضعیت فضا و محاسبه روشنایی مورد نیاز توجه شود. در اجرای طرح های روشنایی از تمام ابزارها و تجهیزات برای سایه اندازی مناسب استفاده می شود.
زیبایی فاکتور بسیار مهمی است که در انتخاب لامپ باید مد نظر قرار گیرد. هماهنگی بین لامپ ها و اشکال موجود در فضا تاثیر بسزایی در زیبایی فضا می گذارد.
تامین نور لازم در ساختمان های امروزی با استفاده از نور مصنوعی صورت می گیرد. نور مصنوعی فضایی متفاوت در شب برای ساختمان فراهم می نماید.
اصول نور پردازی در معماری
نورپردازی اگر به صورت سطحی انجام شود محدوده مشخصی از فضا را روشن می کند، اما نورپردازی عمومی تنوع و جذابیت را به همراه می آورد و یک فضا را با سایه روشن های متفاوت نشان می دهد.
یکی از ترفندهایی که برای متفاوت نشان دادن معماری بنا مورد استفاده قرار می گیرد، دخالت نور در فضا است. نوری که به محیط وارد می شود پویایی فوق العاده ای به آن می بخشد، خصوصاً اگر از نظر رنگ بتواند اشیاء و المان های موجود را تحت تاثیر قرار دهد.
رنگ نور نقش بسزایی در آسایش و پویایی فضا دارد و از نظر بصری تاثیر شگرفی بر آن می گذارد. نورپردازی نه تنها در تزیین نمای ساختمان، بلکه در دکوراسیون داخلی یک اصل محسوب می شود و ارتباط حسی با فضا را ایجاد می کند.
نورپردازی نوعی بازی با نور است و در شکل گیری ساختمان های معماری از نظر بصری نقش منحصر بفردی ایفا می کند و فضاهای مختلف را در بر می گیرد، از جمله نورپردازی آشپزخانه، اتاق خواب، سقف، نمای ساختمان، اتاق پذیرایی، سرویس بهداشتی، استخر و محوطه. در دنیای مدرن امروز با تعبیه انواع لامپ ها و چراغ ها و طرح های متنوع نورپردازی می توان معماری را بسیار چشمگیر نشان داد و زیبایی آن را به گونه ای متفاوت به فضا القا کرد.
به کمک نور می توان فضا را بزرگ تر و یا کوچک تر نشان داد. کیفیت نور در هر قسمت از ساختمان قابل تنظیم است، بنابراین با تنظیم آن می توان برخی قسمت ها را برجسته تر و سایر نقاط را کم اهمیت تر جلوه داد. زندگی با نور معنا پیدا می کند و از گذشته تا امروز پیوند عمیقی با معماری داشته و خواهد داشت.
انواع نورپردازی در معماری
نورپردازی عمومی
نور عمومی یکی از مهم‌ترین انواع نورپردازی است. نوری ملایم که تمام فضا را پوشش می‌دهد و برای عملکردهای عمومی فرد مانند حرکت کردن ایمن در فضا است.
نورپردازی وظیفه‌ای
این نور کوچک‌تر و متمرکزتر از نور عمومی است. هنگام کار، شما به نور وظیفه‌ای دور و برتان نیاز دارید که به آن نور اداری نیز می گویند. نورپردازی وظیفه‌ای، برای مواقعی است که کاری را انجام می‌دهید که نیاز به نور بیشتری دارد، مانند مطالعه، آشپزی و دوخت و دوز.
نورپردازی تاکیدی
نور تاکیدی، در واقع نورهای بسیار متمرکزی هستند که هدفشان هدایت دید به سمت نقاط کانونی می باشد.
کلام آخر
ما در این مقاله به بررسی اهمیت نور و نورپردازی در معماری و اصول آن پرداختیم. همانطور که گفتیم نورپردازی در معماری نقشی مرکزی را در طراحی محیط بصری بازی می‌کند و تعریف‌کننده منطقه‌ها و مرزهاست. به وسیله نور می توان فضایی را کوچک تر و یا بزرگتر نشان داد.
امیدواریم این نوشته اطلاعات مفیدی در مورد معماری و رابطه آن با نورپردازی برای شما عزیزان ارائه کرده باشد. شما نیز می توانید اطلاعات خود در این زمینه را با اهالی ساختمانچی به اشتراک بگذارید.
