پشم سنگ که در انگلیسی Rock wool نامیده می شود، یک عایق صوتی، حرارتی و ضد حریق می باشد که از نوعی سنگ آذرین به نام بازالت که بازمانده فعالیت های آتشفشانی است، تولید می شود.
در فرآیند تولید این عایق، بازالت در دمای 1500 درجه سانتی گراد حرارت می بیند و ذوب می شود، سپس با روش های ویژه به الیافی با بافت بسیار ریز و قطر میکرونی تبدیل می شود.
مشکلی که امروزه اکثر ساکنین ساختمان با آن مواجه هستند، سر و صدا در آپارتمان ها و منازل مسکونی است. سر و صدای افراد بیرون ساختمان، صدای بوق ماشین و تردد ماشین ها آرامش ساکنین را برهم می زند.
برای حل این مشکل می توان از پشم سنگ به عنوان عایق آکوستیک در ساختمان استفاده نمود. با استفاده از این عایق، خانه به محیطی آرام تبدیل می شود که آرامش را برای ساکنین به ارمغان می آورد.
مزایای عایق پشم سنگ
- پشم سنگ متریالی نارسانا است و هدایت الکتریکی آن صفر می باشد.
- این عایق را می توان به راحتی در ابعاد مختلف برش و مورد استفاده قرار داد.
- ضدآلرژی است و هیچگونه ضرری برای انسان ندارد.
- یک عایق حرارتی و صوتی بسیار باکیفیت است.
- مانع از رشد باکتری، حشرات و قارچ می شود.
- وزن آن سبک است و بار اضافی بر ساختمان وارد نمی کند.
- ضدحریق است و در هنگام آتش سوزی از انتقال آتش از قسمتی به قسمت دیگر جلوگیری می نماید.
- در تولید این عایق مواد شیمیایی به کار نمی رود و همین امر آن را به ماده ای که دوستدار طبیعت است تبدیل کرده که هیچ نوع ضرری برای محیط زیست ندارد.
- دوام و طول عمر این عایق بالا است و مواد شیمیایی تاثیری بر آن نمی گذارد.
بررسی پشم سنگ از منظر اقتصادی
با نصب پشم سنگ و انجام عایق کاری مناسب در ساختمان و تاسیسات و سرمایه گذاری ناچیز در این بخش از هزینه های احداث، در یک دوره بازگشت بسیار کوتاه و از محل صرفه جویی در مصرف و در نتیجه کاهش انرژی مصرفی، باعث کاهش هزینه های سرمایه گذاری می شود.
با مقایسه هزینه های احداث در بخش ساختمان و تاسیسات، سهم هزینه این عایق کاری تنها حدود 2 درصد از هزینه کل می باشد و موجب بازگشت سرمایه مربوط به هزینه های عایق کاری ساختمان در کمتر از یک سال می گردد.
در این مثال با محاسبه میزان عایق معدنی مورد نیاز برای عایق کاری یک ساختمان سه طبقه، با زیر بنای هر طبقه 100 متر مربع، به بررسی میزان صرفه جویی ناشی از آن می پردازیم.
1. مشخصات عایق کاری
- برای عایق کاری سقف اصلی، عایق تخته ای با دانسیته 80 کیلوگرم بر متر مربع و ضخامت 5 سانتی متر درنظرگرفته می شود.
- برای عایق کاری سقف طبقات، عایق تخته ای با دانسیته 120 کیلوگرم بر متر مربع و ضخامت 3 سانتی متر در نظر گرفته می شود.
- برای عایق کاری دیواره های اطراف، عایق تخته ای با دانسیته 120 کیلوگرم بر متر مربع و ضخامت 3 سانتی متر در نظر گرفته می شود.
2. محاسبه سطوح انتقال حرارت
- مساحت دیواره های طرفین 180 متر مربع و دیواره های جلو و عقب با احتساب 40 درصد برای درب و پنجره 108 متر مربع، جمعا معادل 288 متر مربع.
- مساحت سقف اصلی 100 متر مربع و سقف های میانی 200 متر مربع، جمعا معادل 300 متر مربع.
- جمع کل سطوح انتقال حرارت 588 متر مربع
3. محاسبه میزان پشم سنگ مورد نیاز
- میزان عایق مورد نیاز برای دیواره ها معادل 1037 کیلوگرم
- میزان عایق مورد نیاز برای سقف اصلی معادل 400 کیلوگرم
- میزان عایق مورد نیاز برای سقف های میانی معادل 720 کیلوگرم
- میزان کل عایق مورد نیاز 2157 کیلوگرم معادل 7.2 کیلوگرم بر متر مربع زیر بنا
عملکرد عایق پشم سنگ در برابر آتش
یکی از مهم ترین ویژگی های عایق پشم سنگ، مقاومت استثنایی آن در برابر آتش است، در نتیجه به عنوان نوعی محافظ در مقابل احتراق شناخته می شود.
سازه های فلزی در هنگام بروز حریق به علت حرارت زیاد، مقاومت مکانیکی خود را از دست می دهند و تغییر شکل می دهند که این فعل و انفعال باعث فروریختن کامل سازه می شود.
با عایق کاری ستون های سازه به وسیله این عایق، در صورت آتش سوزی و تداوم آن، سازه تا ساعت ها می تواند در برابر حریق مقاومت نماید.
ویژگی های آکوستیکی پشم سنگ
ساختار الیاف گونه پشم سنگ در هنگام انتقال انرژی صوتی از محیط، قسمت اعظم انرژی صوتی را در خود جذب می کند و باعث کاهش شدت انتقال صدا می گردد. این عایق به دو طریق به کاهش صدا کمک می کند.
- کاهش شدت انتقال
- جذب صدا در سطح
انواع عایق پشم سنگ
عایق فله ای یا ایزوترم
از عایق فله ای به عنوان عایق صوتی، حرارتی برای پر کردن فضاهایی که شکل هندسی ندارند، استفاده می شود. این عایق به صورت پشم سنگ خام حلاجی شده تولید می شود و در تونل ها، سازه های ارتعاش ساز یا در معرض ارتعاش، صنایع کشتی و هواپیما، سردخانه ها، کوره ها، سازه های غیرمنظم و تجهیزات صنعتی و لنت ترمز مورد استفاده قرار می گیرد.
عایق لوله ای یا ایزوپایپ
این عایق همان طور که از نامش پیداست برای عایق بندی در لوله های حاوی سیالات گرم، سرد و بخار آب در تاسیسات صنعتی و صنایع نفت گاز و پتروشیمی به کار می رود.
پشم سنگ لوله ای سه نوع دارد که عبارت اند از پشم سنگ لوله ای پیش ساخته بدون روکش، پشم سنگ لوله ای پیش ساخته با روکش کاغذ آلومینیوم ساده و پشم سنگ لوله ای پیش ساخته با روکش کاغذ آلومینیوم مسلح.
عایق تخته ای یا فنوپانل
این عایق به صورت تخته های نیمه سخت برای سطوح غیر مسطح و تخته های سخت برای سطوح صاف تولید و در استودیو های صدا برداری و سالن های کنفرانس، کف، دیواره، سقف و دیواره های کناف ساختمان ها، سیستم های تهویه مطبوع و درب های ضدحریق مورد استفاده قرار می گیرد.
عایق لحافی یا فنوفلت
پشم سنگ لحافی با روکش آلومینیومی، کاغذ کرافت و یا بدون روکش به صورت رولی تولید می شود. عایق فنوفلت از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است و برای عایق کاری سقف های شیروانی و سوله ها بسیار پرکاربرد است.
عایق پتویی یا ایزوبلانکت
پشم سنگ پتویی برای عایق کاری تجهیزات صنعتی از جمله ماشین آلات و انواع سطح ها به شکل منحنی و یا مسطح مناسب می باشد. از این عایق در مجتمع های پتروشیمی، مراکز تامین بخار، مخازن و لوله های دارای قطر بالا استفاده می شود.
ضایعات پشم سنگ
ضایعات این محصول به خودی خود قابل استفاده نیستند؛ اما می توان آن ها را با خرد کردن یا عدم خرد کردن برای صنایع مختلف استفاده کرد. کارایی این ضایعات در مواردی مانند کف سوله ها، لنت ترمز ماشین، جداره کوره ها و جاهایی که نیاز به ازبست احساس می شود، می باشد.
نوع خرد نشده این عایق معمولا برای فر و کوره های نان پزی به کار می رود. ضایعات عایق از کارخانه هایی که این محصول را تولید می کنند قابل تهیه است. در بعضی از کارخانه ها پشم های بدون فرم و نیمه بریده بنا به درخواست مشتری به صورت بسته بندی های داخل گونی آماده و فرستاده می شوند.
پشم سنگ در کشاورزی
یکی از مهم ترین کاربردهای پشم سنگ، استفاده از آن در صنعت کشاورزی است. هایدروپونیک به روش های پرورش گیاهان در محیط بدون خاک اطلاق می شود.
در سال های اخیر تولید این عایق با ابعاد و اندازه های گوناگون برای کشت بدون خاک در کشور ما پیشرفت چشم گیری داشته است.
در این روش معمولاً موادی برای حفظ و نگهداری سیستم ریشه ای به کار می رود. دراین روش تغذیه گیاه از طریق محلول غذایی که به محیط اضافه می شود، صورت می گیرد. ماده بکار رفته به عنوان بستر رشد ممکن است یک ماده آلی مانند فوم و یا یک ماده غیرآلی مانند پشم سنگ باشد.
امروزه در سراسر جهان در گلخانه های هایدروپونیک از این عایق برای پرورش برخی صیفی جات از جمله گوجه فرنگی، خیار، فلفل و تولید گل هایی مانند رز، میخک و داوودی بطور گسترده استفاده می شود.
بازالت به سبب داشتن ترکیباتی مفید برای کشاورزی از جمله اکسید مولیبدن، می تواند سبب بهبود خاک های زراعی و به دنبال آن افزایش تولید محصولات کشاورزی شود.
مقایسه پشم سنگ با سایر عایق ها
مقایسه پشم سنگ و پشم شیشه
تفاوت عمده در ماده اولیه برای تولید پشم شیشه و پشم سنگ سبب می شود تا تفاوت های زیادی در نحوه استفاده از آن ها وجود داشته باشد.
- تراکم بیشتر الیاف پشم سنگ سبب می شود که این ماده برای استفاده به عنوان عایق حرارتی از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه تر باشد.
- هر دو ماده در برابر آتش سوزی مقاومت بسیار خوبی دارند. با این حال به علت تولید پشمسنگ از ماده اولیه بازالت، این ماده در برابر حریق مقاومت بیشتری از خود نشان می دهد.
- برای عایق کردن کف و دیوارها استفاده از پشم سنگ از لحاظ فنی به صرفه تر است و با جلوگیری از تلف شدن انرژی در دراز مدت صرفه اقتصادی پیدا می کند.
- اگر هدف عایق کاری صوتی باشد، قطعا پشم سنگ انتخاب مناسب تری است و کیفیت آن در جلوگیری از ورود صوت جایی برای استفاده از پشم شیشه باقی نمی گذارد.
- تماس با پشم شیشه در طولانی مدت سبب ابتلا به بیماری های تنفسی خواهد شد. الیافی که پشم شیشه از آن ها تولید می شود، دارای پودرهای بسیار ریزی می باشد که تنفس کردن آن ها در طولانی مدت ممکن است باعث بروز بیماری های ریوی شود. الیاف این ماده سوزنی شکل است و در صورتی که وارد ریه شود دیگر قادر به خارج شدن از آن نمی باشد. این درحالی است که پشم سنگ یک ماده ضد آلرژیک است و هیچ حساسیتی ایجاد نمی کند.
- عمر مفید پشم سنگ در مقایسه با پشم شیشه بالاتر است.
- مقاومت حرارتی پشم شیشه نسبت به پشم سنگ در برابر شعله مستقیم آتش کمتر می باشد.
مقایسه پشم سنگ و پشم سرباره
- میزان مقاومت حرارتی پشم سنگ بالاتر از پشم سرباره است.
- پشم سنگ در برابر رشد باکتری، قارچ، آفت و حشرات موذی مقاومت بیشتری دارد.
- پشم سنگ از منابع طبیعی اما پشم سرباره از ضایعات کوره آهن به دست می آید.
- قیمت پشم سرباره حدود ۳۰ درصد کمتر است.
قیاس پشم سنگ با عایق پلی یورتان
- پشم سنگ به واسطه عملکرد عالی در جذب صدا معروف است و این ویژگی آن، امتیاز بالاتری نسبت به پلی یورتان دارد و می تواند طیف وسیع تری از اصوات را جذب کند.
- عایق پلی یورتان سریع آتش می گیرد و باعث انتشار حریق می شود. اما عایق حرارتی پشم سنگ یک عایق ضد حریق محسوب می شود و مقاومت بالایی در برابر آتش دارد.
- قابلیت استفاده پلی یورتان به دلیل تزریقی و پاششی بودن، در فضاهایی که دسترسی کمی به آن ها برای عایق کاری وجود دارد، نسبت به پشم سنگ بیشتر است.
مقایسه پشم سنگ با عایق پلی استایرن
- عایق حرارتی پلی استایرن به سرعت آتش می گیرد و باعث انتشار حریق می شود. اما عایق صوتی حرارتی پشم سنگ یک عایق ضد حریق به حساب می آید و ایستایی بالایی در برابر آتش دارد.
- عایق پلی استایرن جذب آب بسیار بالایی نسبت به پشم سنگ دارد که باعث می شود پشم سنگ در این مورد نسبت به پلی استایرن برتری داشته باشد. ساختار پشم سنگ به گونه ای است که با روغن ترکیب می شود تا آب را روی خود شناور نگهدارد و جذب خود نکند. همین مسئله باعث می شود با گذشت زمان این عایق دچار قارچ نشود.
- از معایب عایق حرارتی پلی استایرن شکست مکانیکی، ضعف آن در برابر حلال ها، برخی چسب ها و رنگ ها و پایداری کم آن در برابر شرایط محیطی خارجی است. درحالی که پشم سنگ دارای ثبات ابعادی، فیزیکی و شیمیایی می باشد. به همین دلیل استفاده از عایق صوتی حرارتی پشم سنگ در عایق کاری ساختمان ها بسیار توصیه می شود.
فرآیند تولید پشم سنگ
مواد خام مورد نیاز یعنی سنگ و کک اندازه گيری و به كوره كوپلا فرستاده می شود. این مواد در كوره در دمای 1400 تا 1500 درجه سانتيگراد ذوب می شود.
سپس در دستگاه الياف ساز، الیاف تولید و رزین به آن ها تزریق می شود. در نهایت الیاف آغشته به رزین وارد قسمت شکل دهی اولیه می شود و پشم خام تشکیل می گردد.
پشم خام تولیدی در دستگاه کریمپر به ضخامت و فشردگی مورد نظر می رسد. سپس داخل كوره در دمای حدود 270 درجه سانتی گراد پخت انجام می شود. محصول نهایی با توجه به نوع، ضخامت، دانسیته و ابعاد مورد نظر تولید و بسته بندی می گردد.
قیمت پشم سنگ
قیمت پشم سنگ به ابعاد، اشکال، ضخامت و دانسیته های مختلف این محصول بستگی دارد. هزینه این عایق با توجه به عوامل مذکور تولید می شود و در اختیار مشتریان قرار می گیرد. به همین دلیل دارای تنوع قیمتی بسیار بالا می باشد.
کلام پایانی
ما در این مقاله به بررسی کامل و جامعی در مورد پشم سنگ، کاربرد و مزایای آن پرداختیم و همانطور که گفتیم یک عایق صوتی و حرارتی است و در صنعت ساختمان، کشاورزی، پالایشگاه ها و نیروگاه ها کاربردهای فراوان و متعددی دارد.
این عایق به دلیل عواملی از جمله وزن پایین، تراکم و مقاومت حرارتی بالا نسبت به سایر عایق ها برتری نسبتا زیادی دارد. امروزه از پشم سنگ به عنوان بهترین عایق در مصارف گوناگون استفاده می شود.
البته باید در نظر گرفت در هنگام استفاده از این محصول، در صورتی که برش این عایق ها ذراتی را تولید کند، استفاده از ماسک از ورود گرد و غبار به ریه شخص نصب کننده جلوگیری می کند. در صورت تمایل نقطه نظرات خود را در مورد این مطلب با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
پشم سنگ نوعی عایق صوتی، حرارتی می باشد که از نوعی سنگ آذرین به نام بازالت که بازمانده فعالیت های آتش فشانی است، تولید می شود.
در فرآیند تولید این عایق، بازالت در دمای 1500 درجه سانتی گراد حرارت می بیند و ذوب می شود، سپس با روش های ویژه به الیافی با بافت بسیار ریز و قطر میکرونی تبدیل می شود.
لحافی، پتویی، لوله ای، تخته ای و فله ای
این عایق متریالی نارسانا است.
می توان آن را به راحتی در ابعاد مختلف برش داد.
هیچ گونه ضرری برای انسان ندارد.
مانع از رشد باکتری، حشرات و قارچ است.
سبک است.
ضد حریق و دوستدار طبیعت است.
دوام و طول عمر آن بالا می باشد.
خانه طبقه اول ساخته شده در حال استفاده کف خونه خیلی سرده ایا میشه سقف پارکینگ رو عایق کاری کرد چه عایقی و چگونه ؟
سلام
بله دوست عزیز. سقف پارکینگ را عایق پشم سنگ تخته ای کنید که هم کف واحدتون گرم بشه و هم اگر خدایی نکرده تو پارکینگ خودرویی اتش گرفت به واحد شما منتقل نشه!
سلام روزتون بخیر ما سقف خونه رو پشم سنگ زدیم برای عایق صدا ولی عقلا تاثیر نداشت حتی صدای راه رفتن میاد دلیل ش چیه؟
سلام دوست گرامی
میشه بفرمایید چه نوع پشم سنگی، از چه شرکتی و همچنین به چه شکلی کار کردید؟
بخدا اینقدر دنبال این مطلب بودم که حد نداشت کلی جدا جدا سرچ کردم در مورد پلی اورتان و پلی اتیلن و الاستومری چیه و اینا عالی توضیح دادین مخصوصا قسمتی که مقایسه پشم سنگ بود با بقیه مواد،و اون نکته ریز که شبه ایجاد شده بود برام پشم شیشه ضرر داشت یا پشم سنگ،مرسی برای همه چی
از دیوار همسایه صدا داریم میخام صدا کاهش کاهش یا حذف بشه با پشم سنگ میشه یا ن؟؟؟
سلام
بله بهترین گزینه پشم سنگ تخته ای هست ولی حدود ۱۰ سانت فضا هم گرفته میشه