اجرای قوانین و مقررات ایمنی در ساختمان سازی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. اگر به اطراف خود نگاهی بیاندازید متوجه ساخت و سازهای گوناگون در خیابان های مختلف شهر خواهید شد.
امروزه بناهای قدیمی جای خود را به برج های چند طبقه دادند و زمین های مسطح برای گودبرداری حاضر شدند. روند ساخت و ساز با سرعتی بسیار بالا در حال گسترش است و نکته ای که در ارتباط با آن بسیار حائز اهمیت می باشد رعایت نکات ایمنی حین انجام کار است.
عدم توجه به مقررات و قوانین ایمنی ر ساختمان سازی تلفات جانی و مالی بسیاری به باز می آورد، از این رو آگاهی از آن ها امری بسیار حیاتی خواهد بود. در ادامه این نوشته از ساختمانچی قصد داریم به قوانین ایمنی در روند ساخت و ساز بپردازیم. تا انتها با ما همراه باشید.
نکات و قوانین مهم ایمنی در ساختمان سازی
از جمله نکاتی که در حین ساخت و ساز باید بدان توجه شود به شرح زیر می باشند:
- کارگران ساختمانی باید از تجهیزات ایمنی لازم از قبیل کفش، کلاه ایمنی، لباس مخصوص، دستکش، طناب نجات، عینک مخصوص و… با توجه به محیط و شرایط کار استفاده نمایند. برای حفظ جان کارگران و حفظ ایمنی حین کار این تجهیزات باید بر اساس ضوابط و آئین نامه ها در اختیار آن ها قرار گیرد.
- سطح معابری که برای عبور چرخ های دستی در نظرگرفته می شوند باید صاف باشند و یک متر عرض داشته باشند.
- کارگران نباید در روزهای بارانی و طوفانی بر روی پشت بام ساختمان کار کنند. علاوه بر آن سطح پشت بام یخزده نیز می تواند برای آن ها حادثه ساز باشد.
- استفاده از طناب و کمربند ایمنی توسط کارگرانی که بر روی سطوح شیبدار با شیب بیشتر از 20 درجه کار می کنند الزامی است.
- دستگاه های تولید بتن باید دارای ضامن باشند تا در صورت نیاز به تمیزکاری بتوان دستگاه را قفل نمود و از ایمنی آن اطمینان حاصل کرد.
- بناهایی که ملات آن ها هنوز خشکنشده سست می باشند، در نتیجه نباید بر روی آن ها داربست یا بار اضافی قرار داد.
- نصب و برپایی تیرهای فلزی در زمان بارندگی، یخبندان و وزش بادهای شدید امری خطرناک است و باید از آن اجتناب گردد.
- کارگرانی که بر روی پشت بام های شیب دار کار می کنند باید از نردبان یا صفحات تراولینگ بسیار محکم و مقاوم استفاده کنند. این نردبان ها و صفحات مانع از لغزش پای کارگران می شود و احتمال سقوط آن ها را کاهش می دهند.
- برای حمل و جا به جایی مصالحی نظیر تیر آهن، چوب و… حتما باید تابلو نصب شود تا عابران از آن مطلع شوند.
- برای رعایت تعادل در بالا و پایینآوردن بار توسط جرثقیل باید طناب هدایتکننده استفاده گردد.
- وسایلی که برای باربری استفاده می شوند باید مجهز به ضامن باشند تا در صورت توقف، بار حرکت نکند.
- قبل از بتن ریزی، باید از استحکام قالب ها اطمینان حاصل نمود و هنگام برداشتن قالب ها برای کاهش خطر سقوط قالب یا بتن باید نکات ایمنی لازم رعایت گردد.
- برای قرار دادن ستون های آهن روی یکدیگر نباید بیشتر از یک طبقه ستون بدون جوشکاری روی هم قرار گیرند.
- انبار کردن و روی هم انباشتن مصالح ساختمانی باید به گونه ای باشد که وسایل نقلیه و عابرین هنگام تردد دچار مشکل نشوند.
- حمل و نقل مواد شیمیایی باید با توجه به دستورالعمل شرکت سازنده انجام شود.
- قطع درختان باید به گونه ای انجام شود که به عابران و یا ساختمان های مجاور آسیبی وارد نشود. در واقع درختان پس از قطعشدن باید در جهت مکانی سقوط کنند که مورد حفاظت قرار دارد.
- گودبرداری در کنار راه آهن، بزرگراه یا مکان هایی که ارتعاش ایجاد می شود باید با احتیاط لازم صورت گیرد تا ریزش اتفاق نیفتد.
- افرادی که در جریان عملیات گودبرداری قرار ندارند باید به اندازه 5 متر با گود فاصله خود را حفظ نمایند.
- اگر محلی که چاه حفر می شود در نزدیکی معابر عمومی قرارگرفته باشد، باید از حصار برای جلوگیری از سقوط افراد به آن علیرغم تابلوهای هشداردهنده و چراغ های احتیاط، استفاده نمود.
- برای حفظ جان کارگران در برابر خطر ریزش دیواره چاه باید از الوارهای زیرپایی با مقاومت لازم استفاده نمود.
- به منظور جلوگیری از سقوط افراد و خطرهای احتمالی در مکان های شیب دار، پرتگاه ها، معابر و سایر مکان های پر خطر باید از پوشش های موقت و یا نرده برای حفاظت استفاده شود.
- حمل قیر داغ به بالای ساختمان توسط کارگر بسیار خطرناک است و ممنوع می باشد. علاوه بر آن قرار گرفتن شعله، کبریت و وسایل قابل اشتعال در کنار مجراهای فاضلاب و خطوط گاز منجر به بروز حادثه می گردد.
- قیر داغ باید در جایی نگهداری شود که دارای تهویه است. زیرا نگهداری آن در محوطه بسته خطرساز است.
- کابل های دستگاه های جوشکاری باید عایق بندی شوند تا دچار حریق و یا زنگ زدگی نشوند.
- از جوشکاری بر روی داربست های آویزان که با کابل محکم شدند باید اجتناب نمود.
- کلیه نردبان هایی که در امور ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرند باید از استانداردهای لازم برخوردار باشند و تکیه گاه ها، اعضای نردبان و پایه های آن توان تحمل بارهای وارده بر آن را داشته باشند.
- مصالحی که برای نصب داربست استفاده می شوند از قبیل فولاد، چوب و… باید مرغوب باشند.
- داربست باید به گونه ای طراحی شود که تکیه گاه های آن و اجزای دیگر بتوانند فشار واردآمده را تحمل کنند.
- از قرار دادن داربست به طور مستقیم بر روی زمین باید پرهیز شود، بلکه باید آن را بر روی شالوده با قابلیت توزیع بار نصب کرد.
- در صورتی که کارگران مجبور به استفاده از مواد اسیدی هستند باید حتماً از وسایل حفاظتی مناسب استفاده نمایند.
- به منظور افزایش تیر آهن ها استفاده از کابل های بسیار مقاوم امری ضروری می باشد.
- همیشه خطرات جانی در نصب قطعات فلزی وجود داشته، بدین منظور همواره باید به نکات ایمنی توجه شود.
- عملیات تخریب اصولاً در کنار معابر صورت می گیرد، به همین دلیل برای جلوگیری از ایجاد خطر استفاده از نرده یا تورهای محافظ امری ضروری است.
- تخریب ساختمان های بلند باید با رعایت استاندارهای لازم صورت گیرد.
- کارگران ساختمانی باید دارای مهارت باشند و بر کار آن ها نظارت گردد.
- مکان هایی که توسط روش های مکانیکی تخریب می شوند باید تحت مراقبت قرار گیرند تا قسمت های باقی مانده پایداری خود را حفظ کنند. در صورت لزوم می توان پایه های اطمینان نصب نمود.
کلام پایانی
امیدواریم با رعایت تمامی قوانین و مقررات ایمنی در ساختمان سازی، دیگر شاهد بروز اتفاقات و حوادث ناخوشایند نباشیم. با رعایت این مقررات، به سازه ای باکیفیت و اصولی دست خواهید یافت و از نتیجه کار خود لذت خواهید برد. در صورت تمایل نظرات خود را در این باره با ما در میان بگذارید.
با توجه به مسئولیت های ناشی از حوادث در کار ساخت و ساز لازمه همه مهندسین عمران نسبت به مطالعه حقوق مهندسی و قوانین ساخت و ساز و همچنین نظام مهندسی اقدام کنند، جدیدا سازمان نظام مهندسی استانها اقدام برگزاری کلاسهای آموزشی در مورد حقوق و قوانین مهندسی نموده اند که توصیه میشه در این کلاس ها شرکت کنیم.
شخصا خودم در طول سال های کار نظارت چندین بار مواجه با حوادث ناشی از کار شدم که مسائل و مشکلات زیادی برایم ایجاد شد.
مهم ترین قوانین که مهندسان عمران باید مطالعه کنند و از مفاد آن مطلع باشند:
قانون کار ایران، قانون بیمه مسئولیت مدنی، قانون ایمنی ساختمان ها، قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، قانون شهرداری ها، آیین نامه حفاظتی کارگاه های ساختمانی و آیین نامه بکارگیری مسئول ایمنی در کارگاهها و آیین نامه وسایل حفاظت فردی از وزارت کار، آیین نامه و مقررات حفر چاه های دستی و آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجا کردن مواد و اشیا از شورای عالی حفاظت فنی و…
همچنین گذراندن دوره های آموزشی ایمنی hse میتواند کمک زیادی به ایمنی کار و کارگاه ها کند.