بتن پیش آکنده نوعی بتن بسیار مقاوم و کاربردی است و از گرمازایی حین بتن ریزی جلوگیری می کند؛ از این رو در بتن ریزی های حجیم در مناطق مختلف از آن استفاده می شود.
بتن پیش آکنده یا بتن PA برای بتن ریزی مکان هایی که نمی توان برای آن ها از بتن معمولی استفاده کرد، کاربرد دارد. وقتی ملات ماسه سیمان بعد از ریختن مصالح سنگی درون قالب تزریق شود، بتن حاصل بتن پیش آکنده یا بتن دوغابی نامیده می شود.
به منظور داشتن بتنی مرغوب و ایجاد پیوستگی مناسب بین سنگدانه ها و دوغاب باید هر نوع ناخالصی و گرد و غبار از سنگدانه های درشت پاک شود. با این مقدمه، در ادامه این نوشته از ساختمانچی با ما همراه باشید تا با مزایا و معایب و کاربردهای این نوع بتن آشنا شوبد.
سنگدانه های مورد استفاده در بتن پیش آکنده
سنگدانه هایی که برای تولید بتن دوغابی مورد استفاده قرار می گیرند باید از ویژگی های زیر برخوردار باشند:
- سنگدانه ها باید تقریباً یک اندازه باشند، زیرا دانه بندی آن ها بر پوکی بتن تاثیرگذار می باشد. هرچه سایز سنگ دانه ها یکسان و یکنواخت تر باشد میزان پوکی بیشتر خواهد شد. دانه ها می توانند دارای حداقل سایز 13 الی 40 میلی متر باشند. اگر به مقدار زیاد از شن های ریز استفاده شود، پوکی کاهش می یابد و تزریق ملات سخت می شود.
- سنگ دانه ها و شن ها باید از هر نوع گرد و غبار و آلودگی پاک شوند.
- چگالی سنگ دانه ها و ذرات شن در بتن های سنگین باید 5/3 الی 8/7 باشد.
- شن های رودخانه ای که شکسته یا نیمه شکسته هستند برای تهیه این بتن مناسب می باشند.
- در تولید این بتن نباید از ماسه‌شکسته یا نیمه‌شکسته استفاده کرد. در این صورت با آب کمتر می توان ملات را روان کرد و به نتیجه بهتری با فشار تزریق کمتر دست یافت.
- ماسه های این بتن باید توپر و از استحکام لازم برخوردار باشند. علاوه بر آن عاری از گل و لای باشند.
مصالحی که برای تهیه بتن پیش‌آکنده استفاده می شوند، قبل از افزودن دوغاب به ملات باید خیس شوند، اما مدت زمانی که آب بر روی آن ها می ماند نباید طولانی شود؛ زیرا در این صورت جلبک بر روی آن ها رشد خواهد کرد.
ملات بتن دوغابی توسط لوله هایی که قطر آن ها 35 میلی متر است با فشار پمپ می شود. سپس وقتی سطح ملات بالاآمد، لوله ها را بیرون می آورند. در بتن ریزی به این طریق به ارتعاش داخلی نیاز نیست، اما می توان با ارتعاش خارجی کیفیت سطح نهایی را ارتقاء بخشید.
مزایای استفاده از بتن دوغابی یا پیش آکنده
- در بتن پیش‌آکنده می توان از دانه بندی گسسته استفاده نمود.
- با افزودن روان‌کننده و میکروسیلیس در ملات تزریقی می توان مقاومت بتن را افزایش داد. علاوه بر آن رعایت نسبت آب به سیمان کمتر نیز تاثیر بسزایی در این امر خواهد داشت.
- استفاده از این بتن در بتن ریزی های حجیم نظیر سدسازی منجر به کاهش هزینه های کارگاه می شود، در نتیجه از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.
- برای تولید بتن دوغابی می توان افزودنی هایی نظیر پوزولان ها، کندگیرکننده ها، زودگیر کننده ها، روان کننده ها، مواد حباب زا و… به ملات اضافه نمود.
- این نوع بتن نیازی به تراکم سازی ندارد و این خود یک امتیاز محسوب می شود که در عملیات بتن ریزی مفید واقع می شود.
- با استفاده از بتن پیش آکنده در هوای گرم یا سرد راحت تر می توان ملات تزریقی و مصالح سنگی را خنک یا گرم نمود.
- این بتن را می توان در زیر آب نیز استفاده نمود؛ خصوصاً در آب کم عمق.
- به دلیل همگن‌بودن مخلوط بتن دوغابی می توان از آن در محیط های خورنده استفاده نمود؛ زیرا دوام آن بالاست و می توان آن را بهتر آب بندی نمود.
- میزان جمع شدگی بتن پیش آکنده کم است، زیرا این مقدار دقیقاً نصف یا یک سوم بتن های معمولی است.
- خزش این بتن در مقایسه با بتن های معمولی کمتر است.
- بتن دوغابی بسیار همگن است و اجزاء تشکیل‌دهنده آن از یکدیگر جدا نخواهند شد. خصوصاً در بتن های سنگین که دارای سنگدانه های سنگین هستند جداشدگی اتفاق نمی افتد.
- در تولید این بتن می توان از سیمان کمتری استفاده نمود که این امر منجر به کاهش گرمازایی در بتن ریزی های حجیم می گردد.
دلیل استفاده از بتن پیش آکنده
در بتن ریزی های حجیم مانند سدسازی اصولاً بتن ریزی با گرمازایی همراه است و دمای هسته مرکزی افزایش پیدا می کند. این امر نفوذپذیری بتن را افزایش می دهد و منجر به ایجاد ترک خوردگی در بتن می گردد.
به منظور حل این مشکل راهکارهایی نظیر کاهش مصرف آب، افزایش سایز سنگدانه ها، افزودن پوزولان ها و روان کننده ها، کاهش مصرف آب و… به کاربرده می شوند.
اعمال این روش ها هزینه بالایی در پی خواهد داشت و مشکلاتی مانند جدا شدن سنگدانه ها، متراکم سازی بتن و… نیز به وجود می آید. به همین دلیل برای رفع این مشکلات و صرف هزینه های کمتر بتن پیش آکنده برای بتن ریزی های حجیم استفاده می شود.
کاربرد بتن پیش آکنده
- بتن ریزی نماهای معماری منحصربفرد
- بتن ریزی های حجیم مانند سدسازی، پایه های پل و …
- بتن ریزی تعمیری
- بتن ریزی مخازن نگهداری آب و سایر مایعات
- بتن ریزی سازه های زیر آب
- ساخت دیوار حائل، موج شکن ها، سپری ها و سایر اجزا و قطعات سازه ای
- بتن ریزی درجا شمع ها و سپری ها
- بتن ریزی در سرما و گرما
- و…
کلام پایانی
آن چه در این نوشته از ساختمانچی به بیان آن پرداختیم، ارائه نکاتی در خصوص مزایا، معایب و کاربردهای مختلف بتن های پیش آکنده می باشد. در صورت تمایل می توانید نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را به منظور بهبود کیفیت مطالب سایت با اهالی ساختمانچی در میان بگذارید.
