بلوک هبلکس یا Autoclaved Aerated Concrete با علامت اختصاری AAC که امروزه از مصالح پرکاربرد ساختمان به شمار می رود یک بلوک سبک، مقاوم، عایق و با باربری بسیار بالا می باشد که در مقایسه با آجرهای سنتی بیش از سه برابر سبک تر است.
همچنین کارشناسان آن را در زمره مصالح ساختمانی سازگار با محیط زیست دسته بندی می نمایند. در ساخت این بلوک از بتن متخلخل استفاده می شود و وزن مخصوص آن 550 تا 650 کیلوگرم در هر متر مکعب می باشد.
به طور کلی می توان گفت دلیل وزن سبک آن به علت ساختار متخلخلی است که در بتن تشکیلدهنده آن ایجاد شده، به طوری که 80 درصد هوای داخل ملات اولیه حفظ می شود. با این مقدمه، در ادامه این نوشته از ساختمانچی به بررسی جزئیات این نوع بلوک می پردازیم. با ما همراه باشید.
تاریخچه ساخت بلوک هبلکس
در سال 1924 میلادی یک معمار سوئدی که در حال تحقیق درباره تولید مصالح نوین ساختمانی، این بلوک منحصر بفرد را معرفی نمود. او همواره در تلاش بود تا متریالی به مانند چوب، سبک، صلب و با کارایی بالا در عین حال مقاوم در برابر آتش، خوردگی و شکستگی آسان تولید نماید.
به این ترتیب با ترکیب کوارتز یا ماسه، کلسیم سولفات یا گچ، آهک، سیمان، آب و مقداری پودر آلومینیوم که ساختاری اسفنجی و مقاوم تشکیل می دهند اولین نمونه این بلوک ها را تولید نمود.
مراحل ساخت بلوک هبلکس
1. ترکیب مواد و تهیه ملات
خط تولید بلوک های هبلکس باید دارای سه سیلوی مجزای بزرگ برای نگهداری سیمان، سیلیس و آهک باشند. این مواد که به عنوان متریال اصلی در ساخت بلوک هبلکس استفاده می شوند، به ترتیب از لایه های زیرین سیلو توسط بالابرهای صنعتی به داخل خط تولید انتقال داده می شوند تا ساخت هبلکس آغاز گردد.
در ابتدا مواد اولیه شامل ماسه، آهک، سیمان و گچ به ترتیب به نسبت 69، 20، 8 و 3 با یکدیگر ترکیب شده و به میزان 0.08% وزن این ترکیب پودر آلومنیوم به آن اضافه می شود. در انتها به نسبت 0.6 تا 0.65 آب به ترکیب جامد نهایی اضافه می گردد.
مهم ترین مرحله، مخلوط کردن این متریال ها با یکدیگر به شکل دوغاب می باشد. به منظور انجام این کار از میکسرهای مخصوص استفاده می شود. این میکسرها موظف اند تا وزن محصول ورودی را با دقت بررسی و آن را برای قالب ریزی به محل موردنظر منتقل نمایند.
2. عمل آوری ملات
در این قسمت، مخلوط های بدست آمده را در قالب هایی با گنجایش 3 متر مکعب می ریزند و مرحله هوادار کردن هبلکس را آغاز می نمایند. نکته قابل توجه این است که نباید کل قالب با مخلوط پر شود و تنها نیمی از آن را باید با مواد پر کرد.
فعل و انفعالات شیمیایی سبب می شود تا حباب هاب ریزی در محصول ایجاد شود و در عرض 3.5 ساعت، محصول کل قالب را پر کند و به اصطلاح، عمل آید. دمای محصول در این مرحله به هفتاد درجه سانتی گراد می رسد.
3. کیورینگ
پس از گذشت زمان عمل آوری، می بایست عمل کیورینگ در مخازن تخت فشار آغاز گردد. این مخازن معمولا دارای 3 متر قطر و 45 متر طول می باشند. بخار آب با فشاری بین 800 تا 1200 کیلوپاسکال و با دمایی در حدود 180 درجه سانتی گراد وارد این مخارن می شود و عملیات اوتوکلاو صورت می پذیرد.
4. برش و بسته بندی
پس از کنترل کیفیت و انجام آزمایشات لازم، هبلکس را توسط دستگاه های برش، به صورت طولی می برند. برش های طولی و عرضی بلوک هبلکس با توجه به سفارش مشتریان صورت می گیرد و قابل تنظیم و تغییر می باشد.
باید دقت کرد که زیاد کوچک یا زیاد بزرگ نباشند، چون در این صورت استفاده از آن ها سخت می باشد و کارایی بلوک کاهش می یابد. اما معمولا ابعاد 100*200*600، 150*200*600، 200*200*600 متداول تر بوده و در بازارها بیشتر موجود می باشند.
مقایسه مشخصات فنی بلوک هبلکس و سنتی
مشخصات | واحد اندازه گیری | بلوک هبلکس | بلوک سنتی |
تلورانس ابعادی | میلی متر | 1.5 +/- | 5~15 +/- |
مقاومت در برابر آتش | ساعت | 2 تا 6 (بسته به ضخامت دیوار) | 2 |
مقاومت فشاری | نیوتن بر میلی متر مربع | 4.5~3 | 3.5~2 |
هدایت گرمایی | W/M-K | 0.18~0.16 | 0.81 |
مقایسه کارایی بلوک هبلکس و سنتی
پارامتر | بلوک هبلکس | بلوک سنتی |
درصد تلفات | کمتر از 5 درصد | 10 تا 12 درصد |
سرعت اجرا | بالا به علت ابعاد، سبکی و سادگی در برش | بسیار پایین |
کیفیت | یکنواخت و بالا | بسیار متغیر |
هدر رفت انرژی | کمتر از 30 درصد | بسیار بالا |
مصرف ملات سیمانی | کم به علت سطح هموار و درزهای کمتر | بالا |
مزایای بلوک هبلکس
پایدار و سازگار با محیط زیست
با توجه به استفاده از مواد غیر سمی و دوستدار محیط زیست در ترکیبات این متریال ساختمانی و همچنین جلوگیری از هدر رفت انرژی ساختمان، این بلوک ها، بسیار پایدار (Sustainable) و سازگار با محیط زیست (Eco-Friendly) به شمار می روند و بسیاری از سازمان های دولتی، سازندگان و مجریان را به استفاده از این نوع بلوک تشویق می کنند.
وزن بسیار کم
نسبت به مصالح سنتی 3 الی 4 برابر سبک تر بوده و نسبت به بلوک های سیمانی استاندارد نیز 30 درصد وزن کمتری دارند. به همین علت باعث کاهش چشمگیر بار مرده ساختمان می شوند.
عایق حرارتی مناسب
به علت وجود هوا در بافت متخلخل آن و همچنین استفاده از مواد اولیه که دارای ضریب هدایت حرارتی کمی می باشند، این بلوک ها در برابر هدر رفت انرژی بسیار مقاوم اند و باعث کاهش هزینه ها در طول دوره بهره برداری می شوند.
مقاوم در برابر آتش
تا حرارت 1600 درجه سانتی گراد و به مدت 6 ساعت در برابر آتش مقاومت می کند و مانع از توسعه آتش و نفوذ آن به دیگر فضاهای ساختمان می شود.
دیگر مزایای بلوک هبلکس
- ساختار این بلوک به گونه ای است که بدون ایجاد شکستگی و یا ضایعه در آن می توان لوله کشی و برق کشی را انجام داد. این بلوک قابلیت سوراخ کاری و برش کاری دارد و می توان با اره آن را به ابعاد موردنظر برش داد.
- وزن سبک این بلوک ها، حمل و نقل و استفاده از آن ها را بسیار آسان کرده است. بلوک های AAC سرعت اجرای پروژه را بالا می برند.
- مقاومت فشاری این نوع بلوک علیرغم وزن سبک آن بسیار بالا می باشد.
- میزان ضایعات این بلوک ها به دلیل تو پر بودن و قابلیت برش کاری آن ها بسیار کم است.
- بلوک های AAC دارای سطحی صاف، سفید و یکدست هستند و در صورت استفاده از آن ها به عنوان دیوار دیگر نیازی به پوشش گچ و خاک نیست. در نتیجه به میزان قابل توجهی در هزینه پوشش های دیوار صرفه جویی می شود.
- این بلوک ها به علت وزن سبک، ساختمان را در برابر زلزله ایمن نموده و بار اضافی بر ساختمان وارد نمی کنند.
- انعطاف پذیری بلوک های هبلکس بالاست و آن ها را می توان با ابزارهای برش در ابعاد دلخواه برش داد.
- بلوک های هبلکس ساختار بسیار مقاوم و توپر دارند، در نتیجه با استفاده از رول و پلاک می توان آن ها را برای نصب اشیاء سوراخ نمود.
- این بلوک ها به دلیل سبکبودن به راحتی در ساختمان قابل استفاده می باشند، در نتیجه نیاز به نیروی کار را کاهش می دهند.
معایب بلوک هبلکس
- قیمت بلوک هبلکس در مقایسه با سایر مصالح ساختمانی نظیر بلوک های سیمانی سبک، بلوک های معمولی، بلوک های آجری و… بالاتر است.
- علاوه بر آن این بلوک ها جزء مصالح باربر محسوب نمی شوند، در نتیجه اسکلت بندی ساختمان یک نیاز بسیار ضروری است.
- بلوک های هبلکس در لایه اولیه خود آب را به میزان بالا جذب می کنند، به همین دلیل قبل از اجرای هر نوع عملیاتی، دیوار باید خیس باشد.
- بلوک هنگام خشکشدن مقداری خود را جمع می کند.
کاربرد بلوک های هبلکس
- ساخت دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان
- استفاده به عنوان عایق در برابر زلزله و آتش سوزی
- استفاده به عنوان عایق صوتی و حرارتی
- استفاده در کانال های انتقال حرارت
- استفاده از بلوک های شکستهشده و پرت به عنوان پوکه به منظور استفاده در کف سازی
کلام پایانی
امیدواریم این نوشته از ساختمانچی توانسته باشد اطلاعات مورد نیاز شما عزیزان را در مورد بلوک های هبلکس و ویژگی های آن ها به خوبی فراهم آورده باشد. نظرات خود را در مورد این مطلب با ما در میان بگذارید.
عالی بود.. تشکر ما را پذیرا باشید🌹🌹🙏🙏