طراحی شهری به سازمان دهی فضاهای مختلف شهری و روستایی می گویند. این نوع طراحی به ایجاد مکان های مختلف می پردازد و طراحی چشم اندازهای مختلف را در بر می گیرد. این شاخه از علم با رشته هایی نظیر معماری منظر، جامعه شناسی، برنامه ریزی شهری و… مرتبط است و فرهنگ و اقتصاد را نیز شامل می شود.
طراحی شهری با رویکرد ساختارگرایی، فضاهای کالبدی را سازمان می بخشد و دامنه فعالیت آن نامحدود است. با این مقدمه، در ادامه این نوشته از ساختمانچی به بررسی ویژگی های این طراحی می پردازیم. با ما همراه باشید.
طراحی شهری
این طراحی معماری را با برنامه ریزی شهر مرتبط می کند و در واقع یک هنر جدید محسوب نمی شود. هنگامی که انسان از فضای خصوصی خود گامی فراتر می گذارد و وارد فضای شهری می شود متوجه این طراحی در فضاهای مختلف می گردد.
این نوع فعالیت بسیار انعطاف پذیر است و طرحی نیست که در زمانی شروع شود و پس از مدتی خاتمه یابد. طراحی شهری نوعی حرفه است که مدت زمان زیادی از بروز آن نمی گذرد.
این طراحی که شاخه ای از شهرسازی محسوب می شود رویکردی چند جانبه دارد و سایر مشاغل موجود در اجتماع را در بر می گیرد. در واقع این هنر دستاورد حوزه کاری شغل های دیگر است و چیزی فراتر از فعالیت طراحان شهری را می طلبد.
با شکل گیری این نوع طراحی، طیف گسترده ای از فعالان مشاغل مختلف نظیر شهرسازان، طراحان منظر، معماران و… همکاری خود را با این صنف اعلام نمودند. وظیفه فعالان این حوزه تغییر پروسه سازماندهی به محیط اطراف و فضاهای پیرامون شهری است.
طراحان شهرسازی به فضاهای شهری وسعت دید بیشتری می بخشند و از خلاقیت و ابتکارهای خود برای خلق محیط شهری استفاده می نمایند. حوزه فعالیت آن ها از خیابان ها، میدان ها، پارک ها و… تا فضای کلی شهر و اطراف آن را در بر می گیرد.
طراحان با بیان نظرات خود و عملی نمودن آن ها نقش مهمی در احیای فضای شهری ایفا می کنند و شهروندان را با ابتکارات نوین خود آشنا می نمایند.
این افراد پیرامون محیط موردنظر را با توجه به شرایط اقتصادی، سیاسی و فیزیکی آن مکان مورد تحقیق و بررسی قرار می دهند و سیاست گذاری های جدید را به سمت ساخت و ساز مناطق شهری سوق می دهند.
در طرح پردازی شهری تصاویر گرافیکی از فضاهای مختلف شهری تهیه می شود. این تصاویر هم طرح های کلی را در بر می گیرد و هم فناوری های نوین در طراحی با کامپیوتر را شامل می شود. طراحان شهری به مردم کمک می کنند تا از حضور در فضاهای زیبای شهری لذت ببرند و شهری با طرحی ایده آل داشته باشند.
این نوع طراحی قسمت مهمی از هویت شهروندان محسوب می شود و مفاهیمی نظیر این که آن ها چگونه فکر می کنند، چه امکاناتی در اختیار دارند و ایده های خلاقانه کدام طراحان، شهر را به مکان مناسبی برای زندگی تبدیل کرده است را در بر می گیرد.
وقتی تمام این نگرش ها در کنار هم نمود پیدا می کنند، نمای کل شهر فرهنگ و طرز تفکر شهروندان را به نمایش می گذارد. در واقع، ظاهر شهر و طراحی نماد نوع تفکر، امکانات موجود در سطح شهر و علایق شخصی است.
وظیفه طراحی شهری فراهم نمودن حداقل امکانات شهری برای تمام اقشار جامعه و ایجاد تنوع و دگرگونی در این امکانات برای استفاده توسط طبقات مختلف شهری است.
انجام این کار با استفاده از راهبردهای افراد باصلاحیت در حوزه شهرسازی و یکنواخت سازی استانداردها صورت می پذیرد. طراحی شهری به تشکلات رسمی برای اجرایی‌شدن نیاز دارد تا قشرهای مختلف جامعه بتوانند با کمک آن ها به آرزوهای خود دست یابند.
نظرخواهی از قشرهای مختلف در مورد سازماندهی و شکل دهی به ساختمان و فضای شهر باعث ارتقاء زیبایی شهری و هماهنگی مکان های مختلف با یکدیگر می شود، در این صورت شهر بازتابی از هویت و فرهنگ مردم خواهد بود. استفاده از عقاید مشترک و ایده های سازنده می تواند تفاوت ناشی از تنوع در روش زندگی بین گروه های مختلف را از بین ببرد.
هزینه هایی که صرف طراحی شهری می شوند در مقایسه با برنامه ریزی شهری بالاتر می باشد، از این رو برای اجرای آن به افراد متخصص و ماهر نیاز است. طراحی شهری با هدف شکل گیری فضای شهری برای تاثیرگذاری بر روی رفتار جامعه و ظاهر شهر صورت می گیرد.
همانطور که گفتیم این طراحی با حوزه های مختلف و فعالیت های مختلف در ارتباط است. وقتی صحبت از طراحی شهری می شود تاکید بر این است که معماران علاوه بر این که مسئولیت طراحی و ساخت یک بنا را بر عهده دارند باید به فضای پیرامون و موقعیت مکانی آن نیز توجه نمایند.
علاوه بر آن طراحان منظر و فضای سبز قبل از شروع کار خود باید به درک عمیقی از فضاهای مختلف شهری برسند و شهرسازان علی رغم فعالیت خود در حوزه توسعه شهری به شکل فیزیکی آن نیز توجه خاص معطوف دارند.
طراحی شهری یک دانش چند تخصصی است که با محیط پیرامون انسان در ارتباط می باشد. هدف از این علم افزایش کیفیت زندگی و طراحی ایده آل فضاهای موجود در سطح شهر است.
این طراحی مولفه هایی نظیر زیبایی شناختی بصری و درک محیط زیست را در بر می گیرد. طراحی شهری تمام جنبه های فضای پیرامون را چه یک جزء کوچک از فضا و چه چشم اندازی وسیع از شهر را تحت تاثیر قرار می دهد.
نکات پایانی طراحی شهری
در این دانش وضعیت محل موردنظر و داده‌ها باید با هم همخوانی داشته باشند تا بهترین طرح در آن مکان اجرا شود. طراحی با آگاهی از تمام مسائل شهری باید صورت گیرد، زیرا این دانش یک موضوع هندسی نیست؛ بلکه نوعی تفکر همراه با احساس است که نیازمند صبر و حوصله می باشد.
مناظر طبیعی و ظاهر شهر و روستا طراحی شهری را به تصویر می کشند و بر اهمیت این طراحی تاکید می کنند. در کل این طراحی حد وسط شهرسازی و معماری است و مشخصه های این دو دانش را در بر می گیرد.
ابن دانش مجزا از سایر رشته ها نیست، بلکه در کنار آن ها معنا پیدا می کند. در اصل، این فعالیت میان رشته ای راه حل هایی با هدف سازماندهی به کالبد عمومی شهر ارائه می دهد و در جستجوی توسعه جلوه بصری شهر می باشد.
سوالات متداول
طراحی شهری به سازمان دهی فضاهای مختلف شهری و روستایی گفته می شود. این نوع طراحی به ایجاد مکان های مختلف می پردازد و طراحی چشم اندازهای مختلف را در بر می گیرد.
وظیفه این ارگان، فراهم نمودن حداقل امکانات شهر برای تمام اقشار جامعه و ایجاد تنوع و دگرگونی در این امکانات برای استفاده توسط طبقات مختلف شهر است.
هدف از این علم افزایش کیفیت زندگی و طرح پردازی ایده آل فضاهای موجود در سطح شهر است.
زیرا هزینه هایی که صرف می شوند در مقایسه با برنامه ریزی شهری بالاتر می باشد، بنابراین در اجرای آن به افراد متخصص و ماهر نیاز است.
