ساخت خانه رویایی که همیشه آرزوی آن را در سر می پرورانده اید، یکی از هیجان انگیزترین کارهایی است که می توانید انجام دهید.
آن چه که برای موفقیت در این فرآیند لازم است، برنامه ریزی صحیح در هر مرحله و تصمیم گیری در مورد پروژه می باشد به گونه ای که حتی با تجربه ترین افراد در این زمینه نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
درنظرگرفتن مجموع آن چه که برای این پروژه مورد نیاز است، می تواند به پیشرفت هرچه بیش تر این فرآیند کمک کند.
آن چه که مهم است یادگیری روش های کارآمد برای پیداکردن زمین و مکان مناسب، طراحی خانه و اخذ مجوزهای لازم و سایر مراحل دیگر می باشد. در ادامه این مطلب از ساختمانچی با ما همراه باشید تا قدم به قدم به معرفی مراحل ساخت خانه بپردازیم.
مراحل ساخت یک خانه
مراحل ساخت خانه عبارت اند از:
انتخاب زمین مناسب
در آغاز آن چه که مهم است انتخاب یک زمین مناسب برای ساخت خانه می باشد. برای انتخاب مکان مناسب باید نکات زیر را در نظر بگیرید:
- آب و هوای منطقه: درنظرگرفتن شرایط اقلیمی منطقه یکی از نکات مهمی است که باید به آن توجه شود. از این رو باید ملاحظات لازم برای ساخت و ساز در مناطق سیل خیز، گرمای شدید و سرما و یخبندان درنظرگرفته شود.
- پایداری و مقاومت زمین: خانه های بناشده بر روی زمین های شن و ماسه ای یا زمین هایی با خاک بی ثبات، طول عمر بالایی ندارند. برای ساخت خانه در چنین مکان هایی حتما باید از فونداسیون های ویژه استفاده کرد.
- دسترسی به آب و برق: توجه داشته باشید زمینی که برای انجام این کار در نظرگرفتید، دسترسی به برق، تلفن، آب و گاز داشته باشد.
- دسترسی به زیرساخت های اجتماعی: قرار داشتن خانه در مکانی که دسترسی به محل هایی هم چون یک مدرسه خوب و حتی ایستگاه پلیس در آن امکان پذیر باشد از دیگر نکات حائز اهمیت می باشد. هم چنین به بررسی مسافت خانه تا محل کار، امکان دسترسی به فروشگاه های تهیه نیازهای اصلی روزانه و حتی درمانگاه و بیمارستان بپردازید. توجه به چگونگی دسترسی محلی از نکات قابل توجهی است که شاید کم تر کسی در هنگام ساخت خانه به آن توجه کند. آیا دسترسی محلی که قصد ساخت خانه در آن را دارید، در روزهای سرد زمستانی امکان پذیر می باشد؟ آیا مسیر مکانی که قصد ساخت خانه در آن را دارید، به گونه ای هست که آب ناشی از باران در آن مکان تجمع نکند و به راحتی عبور کند؟ توجه به کلیه این موارد را جدی بگیرید.
بررسی ویژگی های خانه مورد نظر
انتخاب ویژگی هایی که قصد دارید در خانه خود اجرایی کنید باید با توجه به هزینه و بودجه ای که برای این کار درنظرگرفته اید، صورت پذیرد.
ساخت خانه یک فرآیند هزینه بردار است، اما خرید ملک مناسب به اندازه همان ساخت خانه حائز اهمیت می باشد. از این رو باید در مورد روند پیشرفت و اجرای پروژه تصمیم گیری کنید.
دریافت وام
برخی از سازندگان برای خرید زمین و تامین بودجه پروژه ساختمان از وام استفاده می کنند. برای دریافت این وام لازم است با یک پیمانکار قرارداد ببندید.
این وام باید به رزومه سازنده ارجاع داده شده و به عنوان قراردادی بین سازنده و شما به کارگرفته شود و منبع تامین اعتبار برای پروژه باشد.
طراحی خانه
در این مرحله با مشورت یک معمار نسبت به طراحی خانه خود اقدام کنید. دقت کنید که این خانه قرار است برای شما بنا شود. بنابراین بهتر است از نزدیک در روند طراحی آن قرار بگیرید و نظرات خود را اعمال کنید.
قبل از شروع همکاری با معمار و طراح از کلیه خدماتی که در قبال این همکاری باید به شما ارائه شود، آگاهی پیدا کنید.
برخی از شرکت های معماری نسبت به استخدام پیمانکارانی که نسبت به آن ها شناخت دارند، می پردازند و در طول انجام پروژه بر کار آن ها نظارت می کنند تا نه تنها بر پیشرفت کار نظارت داشته باشند، بلکه اصلاحات لازم در این زمینه را نیز انجام دهند.
قبل از شروع به کار باید طرح ها برای تصویب به کمیسیون ساختمان شهری یا شهرستان مورد نظر ارائه شود. در بیش تر مواقع طراحی نقشه ها منطبق با مشخصات و مقیاس های تعریف شده کار سختی است، مگر این که از یک معمار با تجربه در این زمینه کمک بگیرید.
به همین خاطر برای صرفه جویی در زمان و هزینه ها بهتر است از همان شروع کار با یک تیم حرفه ای و با سابقه در این زمینه همکاری کنید.
طراحی فضای داخلی
یکی از مهیج ترین و لذت بخش ترین قسمت ها، طراحی فضای داخلی خانه منطبق با آن چیزی که در سر می پرورانید، می باشد. برای انجام این کار بهتر است حوصله به خرج دهید و مدتی را صرف کند و کاو و بررسی نقشه های از پیش تهیه شده کنید.
انجام این کار می تواند راهنمای خوبی برای شما باشد و ایده های خوبی به شما ارائه دهد. این گونه نقشه ها عموما به صورت رایگان و آنلاین در اخیار شما قرار می گیرند.
به تعداد اتاق خواب ها، سبک طراحی و شکل آن ها فکر کنید. فراموش نکنید که قرار است مدت زمان زیادی از روز را در آن بگذرانید.
آن چه در سر دارید، بر روی کاغذ بیاورید
برنامه ریزی در مورد چگونگی طراحی فضاهای لازم در خانه یکی از اساسی ترین بخش ها در فرآیند طراحی می باشد. برای مثال شاید یک خانه به یک اتاق رخت شویی جداگانه نیاز داشته باشد، یا در خانه ای دیگر وجود یک گاراژ اهمیت بیشتری داشته باشد. بنابراین در این زمینه حتما با معمار خود مشورت کنید.
نکات کلیدی را فراموش نکنید
برای طراحی خانه بهتر است نه تنها بر اساس معیارهای زیبایی شناسی، بلکه با توجه به میزان بهره وری انرژی اقدام کنید. برای مثال محل قرارگیری پنجره ها باید به گونه ای باشد که بتوان نهایت استفاده از انرژی و نور خورشید را داشت.
اگر در نظر دارید در اتاق نشیمن از پنجره های بزرگ استفاده کنید، آن ها را در محلی قرار دهید که بهترین چشم انداز را داشته و امکان استفاده از حداکثر نور طبیعی را فراهم کند.
یکی از مکان هایی که بیش ترین استفاده از نور خورشید در آن صورت می پذیرد، آشپزخانه است. به طور کلی می توان گفت بهترین جهت برای ساخت آشپزخانه به سمت غرب می باشد.
استفاده از پنجره های بزرگ در قسمت شمالی یا جنوبی خانه، با توجه به موقعیت قرارگیری آن نیز می تواند به گرم شدن خانه در فصول سرد سال کمک کند.
اگر قصد ساخت در قسمت شمالی دارید، پنجره ها را به سمت جنوب بسازید. اگر در قسمت جنوبی هستید، بهتر است پنجره ها به سمت شمال ساخته شوند.
زهکشی مناسب آب
توجه به چگونگی زهکشی و حرکت آب های سطحی مانند آب باران، برف و بارش های فصلی نکته مهمی است که باید به آن توجه شود. اهمیت این موضوع در فصول سرد سال بسیار بیش تر می باشد.
یکی از دلایل یخ زدگی لوله ها و خسارت های ناشی از آن می تواند به دلیل عدم برنامه ریزی صحیح در این مرحله باشد.
اخذ مجوزهای لازم
مجوزهای زیر برای ساخت خانه لازم است:
دریافت بیمه ساخت و ساز
برای اجرای پروژه ساخت و ساز به سه نوع بیمه نیاز است. این بیمه ها گاها توسط سازنده ارائه می شود و با توجه به محل زندگی و ماهیت قرارداد منعقد می گردد. بیمه ها شامل موارد زیر می باشند:
- دوره بیمه های ساخت و ساز که خسارات پیش بینی نشده مانند خسارات ناشی از آتش سوزی و… را شامل می شود.
- بیمه مسئولیت عمومی که در اکثر مواقع توسط سازنده تامین می شود. این بیمه کلیه مواردی که منجر به خسارت در محل کار می شود را شامل می شود. برای بهره مندی از این بیمه باید با کارفرماهایی که این بیمه را ارائه می دهند، همکاری کنید.
- بیمه مسئولیت کارفرما برای جبران خسارت های احتمالی کارگران امری مهم و ضروری می باشد. اگر کارگران به صورت آزاد مشغول به کار هستند و توسط کارفرما معرفی نشدند، باید قراردادی مبنی بر این موضوع تنظیم شود و از کارفرما سلب مسئولیت کند.
به طور کلی مراحل اخذ مجوز ساختمانی شامل، تشکیل پرونده، بازدید، دستور نقشه، طراحی نقشه معماری، پرداخت عوارض و اخذ مجوز می باشد.
برای تشکیل پرونده در ابتدا باید بازدید از محل ساخت صورت گیرد و مواردی همچون اندازه گیری ابعاد مکان مورد نظر، موقعیت مجاورین و… مورد بررسی قرار گیرد.
در مرحله بعد در صورت صحیح بودن کلیه موارد، دستور نقشه صادر می شود و نقشه های معماری تهیه می گردد. پس از نهایی شدن این نقشه عوارض تراکم شهرداری پرداخت می شود.
پس از پرداخت عوارض نتایج آزمایش هایی نظیر مکانیک خاک و نقشه های تایید شده از سازمان نظام مهندسی به منظور تهیه مدارک پیش نویس ارائه می شود.
تخمین هزینه ساخت خانه
تخمین هزینه های خاص برای ساخت خانه از اساسی ترین مراحلی است که باید اجرایی شود. هزینه های ناشی از اجرای فونداسیون، مصالح، لوله کشی، نصب وسایل گرمایشی و سرمایشی و… از جمله این موارد هستند.
عموما پیمانکاران فرمی با این مضمون تکمیل می کنند و هزینه تقریبی ساخت و ساز را در اختیار افراد قرار می دهند. بهتر است قبل از شروع به انجام کار حتما هزینه های عملیات ساخت و ساز را بررسی کنید تا در روند ادامه پروژه با مشکل رو به رو نشوید.
شروع فرآیند ساخت و ساز
در این مرحله موارد زیر اجرا می شود:
اجرای فونداسیون
بعد از انجام موارد اولیه، شروع فرایند ساخت و ساز با اجرای فونداسیون آغاز می شود. اجرای فونداسیون باید با توجه به متراژ خانه، ویژگی های زمینی که خانه قرار است در آن بنا شود، قوانین محلی و ویژگی های ساختاری خانه صورت پذیرد.
برای اجرای فونداسیون لازم است در ابتدا ابعاد پایه مورد بررسی قرار بگیرد و تا عمق مورد نظر حفاری صورت گیرد. سپس تا سطح مورد نظر خاک ریزی می شود تا یک سطح صاف به دست آید.
در مرحله بعد نوبت به بتن ریزی سطح می رسد. هدف از انجام این کار توزیع یکنواخت وزن است و باید در محدوده ای وسیع تر از دیواره ها باشد. تعیین ضخامت و ابعاد فونداسیون باید با توجه به ارتفاع دیوارها و میزان تحمل بار، توسط مهندسین سازه مشخص شود.
دیوارچینی
پس از اتمام اجرای فونداسیون، نوبت به دیوارچینی می رسد. این مرحله باید با دقت کامل و با استفاده از ابزار مناسب صورت پذیرد تا از تراز بودن آن ها اطمینان حاصل شود.
کف سازی
در مرحله بعد نوبت به کف سازی می رسد. نکته مهم قبل از کف سازی، ایجاد خطوط لوله کشی و نصب لوله ها می باشد. توجه کنید که این مرحله با دقت و استانداردهای لازم صورت پذیرد؛ چرا که در صورت وجود کوچک ترین اشکال، تعمیر و بازسازی آن پس از اجرای کف سازی دشوار می باشد.
ساخت دیوارها و سقف
در این مرحله نوبت به ساخت دیوارها و سقف می رسد. برای انجام این کار خطوط محل قرارگیری دیوار بر روی زمین مشخص و سپس نسبت به ساخت آن اقدام می شود. در حین انجام این کار، باید محل قرارگیری درب ها و پنجره ها نیز مشخص شود.
در طول ساخت دیوارها از اتصالات فلزی مخصوص استفاده نمایید. رعایت این اصول برای جلوگیری از خسارات ناشی از زلزله الزامی است. پس از اتمام ساخت دیوارها، نوبت به ساخت سقف می رسد.
پس از اتمام مراحل اولیه ساخت سقف، باید نسبت به نصب ایزوگام اقدام شود. بعد از این که ساخت دیوارها و سقف به پایان رسید، نوبت به نصب المان هایی هم چون درب و پنجره می رسد. دقت کنید که نصب این المان ها به شکلی انجام شود که در درز آن ها باز نمانند و آب و گرد و خاک به داخل راه نیابد.
اجرای تاسیسات داخلی ساختمان
اجرای تاسیسات مانند لوله کشی های آب، گاز و برق کشی باید پس از ساخت دیوارها و دیوارچینی صورت پذیرد. در صورتی که قصد استفاده از وسایل تهویه هوا یا اسپلیت دارید، باید در کنار لوله کشی تاسیسات اصلی نسبت به انجام این کار نیز اقدام نمایید.
پس از مشخص شدن مسیر لوله کشی برق، محل پریزها، محل نصب وسایل روشنایی و لوله کشی های مرتبط با وسایلی مانند آبگرمکن، اجاق گاز و دیگر وسایل مشابه نیز باید مشخص شوند.
در مرحله بعد نوبت به نصب عایق می رسد. نصب عایق از جمله مواردی است که امروزه در ساختمان سازی به آن توجه ویژه ای می شود. استفاده از عایق نه تنها می تواند از انتقال سر و صدا جلوگیری کند، بلکه در بهینه سازی مصرف انرژی نیز نقش اساسی دارد.
نصب تاسیسات مربوط به دکوراسیون داخلی ساختمان
پس از اجرا و تکمیل مراحل کلی، نوبت به نصب تاسیساتی هم چون شیر آب، وان حمام، دوش و… می رسد. یکی دیگر از فرآیندهای این مرحله طراحی دیوارهای داخلی ساختمان می باشد.
بدین منظور می توان از رنگ، کاغذ دیواری و یا پنل های دیواری استفاده کرد. پس از انجام این کار باید قرنیز سقف نصب شوند. قرنیزها انواع مختلفی دارند که با توجه به نوع طراحی دیوار انتخاب و در محل نصب می شوند.
پس از آن نوبت به نصب سایر المان ها همچون کابینت می رسد. نصب کابینت در آشپزخانه و در صورت نیاز نصب کابین در حمام از دیگر فعالیت های مرتبط با ساختمان سازی می باشد. در مرحله بعد نوبت به نصب کفپوش فرا می رسد. پس از نصب کفپوش می توان قرنیزهای دیواری را نصب کرد.
مرحله پایانی
در مرحله پایانی بهتر است کلیه تاسیسات چک شود و مورد بررسی قرار گیرد. روشنایی کلیه قسمت ها، شیرهای آب و سایر تاسیسات باید چک شوند و در صورت وجود مشکل نسبت به تعمیر آن ها اقدام شود.
