زاها حدید یک معمار عراقی انگلیسی است که در 31 اکتبر 1950 در بغداد متولد شد و به عنوان اولین زن معمار، موفق به کسب جایزه معماری پریتزکر گردید. دریافت جایزه استرلینگ و نشان شوالیه ای Dame نیز از دیگر افتخارات وی به شمار می آیند.
زاها حدید در طول دوره تحصیلات خود به عنوان بهترین دانشجو شناخته شد و با نگاهی متفاوت و خاص به محیط می نگریست. وی توجه زیادی به جزئیات نمی کرد و بیشتر بر روی نماهای باز و تصاویر گسترده مانور می داد.
حدید پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی نزد اساتید خود مشغول به کار شد و تجارب فوق العاده ای از آن ها کسب نمود. وی پس از مدتی دفتر معماری خود را راه اندازی کرد و و در کنار این کار تدریس در انجمن های معماری را نیز ادامه داد.
در ابتدا طرح های اولیه وی به دلیل ساختار منحصربفرد و متفاوت با استقبال فراوانی رو به رو می شدند اما هیچ کدام به مرحله اجرا نرسیدند. اما با گذشت زمان و کسب اعتبار از طریق تدریس در دانشگاه های معتبر توانست ایده های خود را عملی کند و به شهرت جهانی برسد.
وی آثار مشهوری در کشورهای مختلف دنیا به جاگذاشته که در ذیل به 6 نمونه از مشهورترین آن ها می پردازیم. برای آشنایی با این بناها با ساختمانچی همراه باشید.
پل شیخ زاید در ابوظبی
ساخت این پل که یکی از پیچیده ترین پل های دنیاست در سال 2007 شروع شد و به مدت 4 سال به طول انجامید. معماری و ظاهر کمانی شکل این پل زیبایی بی نظیری را به نمایش می گذارد. سیستم نورپردازی داینامیک که در آن اجراشده ارزش آن را دوچندان می نماید.
پل شیخ زاید دارای 842 متر طول و 61 متر عرض می باشد و در امارات متحده عربی بین خشکی و جزیره ابوظبی قرارگرفته است. این پل 4 مسیر بزرگراه را در خود جاداده و مسیر ارتباطی اصلی کانال المقطع می باشد.
طراحی این پل به گونه ای است که تا 120 سال عمر خواهد کرد. زیرا استحکام و مقاومت آن به دلیل استفاده از بتن و استیل بسیار بالاست.
موزه ماکسی (MAXXI) در رم
رم به عنوان پایتخت ایتالیا و مکانی برای تجمع موزه ها و گالری های هنری شناخته می شود. یکی از معروف ترین موزه های آن که توسط زاها حدید طراحی و معماری زیبای آن چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند، موزه ماکسی است.
این اثر وی بسیار زیبا و منحصر بفرد است و سالیانه گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب می کند. طراحی و ساخت این مکان هنری 10 سال به طول انجامید و تلفیقی از هنر، معماری و زیبایی شناسی را به نمایش گذاشت.
نمای ساختمان این مجموعه بزرگ از بیرون به شکل یک حجم بزرگ به نظر می آید. اما فضای داخلی آن با پله های مشکی رنگ طراحی شد که بازدیدکنندگان را علاقمند به راه رفتن در بین فضاها و مشاهده آثار هنری می کند.
این موزه دارای مساحتی حدود 27 هزار متر مربع است و به عنوان اولین موزه معماری در ایتالیا شناخته می شود.
ساختمان علمی و فرهنگی فائنو، شهر ولفسبورگ آلمان
این مرکز علمی و فرهنگی با زیربنای 27000 متر مربع در سال 2005 میلادی در شهر ولفسبورگ آلمان بنا شد. این ساختمان در آخرین بخش از زنجیره ساختمان های فرهنگی که در امتداد یکدیگر در شهر قرارگرفته اند، بناشده است.
در طراحی مرکز فائنو، کیفیت های فضایی فوق العاده خاص و بی نظیر به صورت فضاهای سیال، روان و پیوسته ارائه شدند و حجم آن از شفافیت بی نظیری برخوردار است.
ساخت این اثر معماری به گونه ای است که پلان ها دارای زاویه نامتعارف هستند و فضاهای مواج با بازی سایه و نور مخاطبان را در مسیر هدایت می کنند.
نورپردازی مکان های اصلی در این بنا روشن تر و متفاوت تر است. افرادی که وارد این مجموعه می شوند با کنجکاوی از گذرگاه هایی که به مکان روشن می رسند عبور می کنند و مشتاق کشف فضاهای جدید هستند.
برج نوآوری دانشگاه پلی تکنيک هنگ کنگ
طرح این اثر زاها حدید همانند یک فانوس دریایی است و با مساحتی بالغ بر 15000 متر مربع، مکانی مناسب برای دانشجویان، اساتید و پرسنل دانشگاه فراهم آورده است. این مکان در سال 2014 بنا شد و ظرفیت آن 1800 نفر می باشد.
نمای برج نوآوری در بین برج های مسکونی و تجاری هنگ کنگ مانند یک ساختمان فضایی به نظر می آید و مانند سایر آثار زاها حدید دارای ساختاری مبهم است. از ویژگی های بارز این اثر، طراحی پویا و ایجاد حسی از حرکت و بازی با نور است.
همچنین شکل کج بنا و ساختار لایه ای آن باعث می شود نسبت به سایر ساختمان های موجود متمایز به نظر بیاید. زمین های اطراف این برج چشم اندازی زیبا ایجاد کردند و ساختار سیال و یکپارچه برج را به نمایش گذاشتند.
در ساختمان این برج، سالن انتظار ورودی توسط یک پله برقی طولانی به چهار طبقه بالا متصل می شود. این پله برقی این امکان را به افراد می دهد که سیرکولاسیون ساختمان را مشاهده کنند.
ساختمان مرکزی BMW
شرکت “بی ام دبلیو” که به عنوان غول ماشین سازی آلمان شناخته می شود، ساختمان مرکزی کارخانه خود را در شهر لايپزيگ آلمان احداث نمود. این ساختمان با ساختار متفاوت و پیچیده خود در سال 2002 توسط زاها حدید طراحی گردید و تاکنون هیچ مشابهی برای آن یافت نشده است.
ساختمان مرکزی BMW همانند مرکز کنترل کارخانه عمل می کند و فعالیت سایر ساختمان ها از این ساختمان نشات می گیرد.
با مشاهده این سازه بیننده این گونه فکر می کند که تمام بخش های مستقل از این قسمت شبیه سازی و با استفاده از یک موتور پر قدرت متحرک در بخش مرکزی نمایان شدند.
در واقع یک سازه مرکزی بخش های مربوط به کارگران و مدیران را توسط ریل های معلق حمل قطعات به یکدیگر وصل کرده است.
فرودگاه پکن
این فرودگاه به شکل ستاره دریایی بناشده است. فرودگاه بینالمللی “داکسینگ” پکن در 46 کیلومتری جنوب پکن قرار دارد و در سال 2019 افتتاح شد. خبرگزاری فرانسه در این باره نوشت: این فرودگاه تجسمی مناسب از “رویای چینی” است که “شی جین پینگ رئیس جمهوری چین” به هموطنان خود ارائه میکند.
این فرودگاه 700 هزار مترمربع مساحت دارد که با 100 زمین فوتبال برابری میکند! در فضای داخلی این فرودگاه نیز خطوط منحنی و قوس های ویژه به وفور به کار رفته و نور طبیعی از پائین ترین سطح ساختمان و سقف به روشنایی داخل کمک می کند.
کلام پایانی
ما در این نوشته از ساختمانچی به معرفی معمار مشهور جهانی، زاها حدید پرداختیم و مهم ترین آثار این معمار را به شما عزیزان معرفی کردیم. در صورت تمایل نظرات خود را در مورد این نوشته با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
زاهامحمد حدید یک معمار عراقی انگلیسی است که در ۳۱ اکتبر ۱۹۵۰ در بغداد متولد شد.
به عنوان اولین زن معمار، موفق به کسب جایزه معماری پریتزکر گردید. دریافت جایزه استرلینگ و نشان شوالیهای Dame نیز از دیگر افتخارات وی به شمار می آیند.
پل شیخ زاید در ابوظبی، موزه ماکسی (MAXXI) در رم، ساختمان علمی و فرهنگی فائنو، شهر ولفسبورگ آلمان، برج نوآوری دانشگاه پلی تکنيک هنگ کنگ، ساختمان مرکزی BMW و فرودگاه پکن