روش اجرای سازه معکوس یا تاپ داون از جمله روش هایی است که از آن برای پایدار سازی گودها استفاده می شود. بر خلاف روش معمول ساخت سازه که از پایین به بالا صورت می گیرد، در این روش احداث سازه از بالا به پایین انجام می شود.
با این توضیح مختصر در ادامه این مطلب از ساختمانچی به بیان جزئیات بیشتر در این زمینه می پردازیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
روش تاپ داون
همان گونه که در بالا اشاره شد، در ساخت ساختمان ها عموما از روش پایین به بالا استفاده می شود. در این روش ابتدا گودبرداری انجام می شود که هم زمان با پایدارسازی دیوارهای گود به تراز کف می رسد و اجرای فونداسیون سازه آغاز می شود.
سپس نسبت به ساخت ستون ها و طبقات از تراز کف پی اقدام می کنند و ساخت را تا آخرین طبقه ادامه می دهند. این در حالی است که در روش تاپ دان عملیات ساخت سازه از بالا به پایین صورت می گیرد.
موارد استفاده از روش تاپ دان یا سازه معکوس
استفاده از روش تاپ داون یا سازه معکوس برای ساختمان هایی که محدودیت فضایی دارند، صورت می گیرد. به بیان دیگر می توان گفت در ساختمان هایی که از گود با عمق زیاد برخوردار هستند اما در عین حال سطح کم آن محدودیت هایی برای گودبرداری اعمال می کند، از روش ساخت بالا به پایین استفاده می شود.
از این روش می توان در اجرای پروژه هایی که با محدودیت زمانی رو به رو هستند نیز استفاده کرد. برای مثال در پروژه هایی که با ترافیک خیابان اصلی تداخل دارند و اجرای پروژه در روند ترافیکی مشکل ایجاد می کند. این روش می تواند روشی کارآمد برای اجرا در نظرگرفته شود.
از دیگر مواردی که می توان از این روش استفاده کرد، مکان هایی است که در آن ها سطح آب های زیر زمینی بالا است و حفاری و اجرای فونداسیون با مشکل رو به رو خواهد شد. در چنین مواقعی می توان با استفاده از دیوار دیافراگمی و شمع های عمیق مشکل بالا بودن سطح آب های زیر زمینی را تا اندازه زیادی رفع کرد.
یکی از مزیت های استفاده از روش تاپ داون یا سازه معکوس بالا رفتن سرعت ساخت سازه می باشد، چرا که در این روش پس از اجرای قسمتی از طبقه های زیرین می توان به صورت هم زمان ساخت طبقه های بالایی را نیز آغاز کرد که همین امر باعث ایجاد تسریع در فرآیند ساخت و ساز می شود.
در کنار افزایش سرعت اجرای پروژه بدون شک هزینه های جانبی دیگر هم چون نگهداری از مصالح ساختمانی، تامین مصالح و نیروهای انسانی نیز کاهش می یابد.
مراحل اجرای روش تاپ داون
در اجرای روش سازه معکوس، در ابتدا دیوارهای دیافراگمی که در اطراف گود قرارگرفته و نقش سازه نگهبان را دارند، اجرا می شوند. باید توجه داشت، در صورتی که عرض سازه کم باشد، با استفاده از استرات های فولادی باید دو دیواره پیرامونی را به یکدیگر متصل کنیم.
انجام این کار باعث ایجاد پایداری دو دیواره می شود. در مقابل اگر عرض سازه زیاد بود، از شمع های بتنی در بین دو دیواره استفاده می کنیم. این شمع ها عملکردی شبیه به ستون خواهند داشت.
پس از انجام این کار نسبت به نصب استرات ها به دیواره دیافراگمی و شمع ها اقدام می کنیم. آن چه که در این مرحله رخ می دهد، تامین و افزایش پایداری خاک می باشد. در مرحله بعد نوبت به حفاری خاک می رسد.
برای اجرای این مرحله باید تا تراز زیر طبقه منفی یک حفاری شود. انجام این کار به منظور ایجاد فضای لازم برای سقف اول می باشد. پس از انجام این کار می توان سقف طبقه منفی یک را اجرا کرد. انجام این کار تا رسیدن به پایین طبقه ادامه پیدا می کند.
آن چه که در استفاده از این روش باید به یاد داشت، در نظر گرفتن بازشوهای مناسب به منظور دسترسی مصالح و ماشین آلات به طبقات پایین تر می باشد.
در پایان مراحل ساخت، استرات هایی که در ابتدای کار به منظور حفظ پایداری خاک مورد استفاده قرار گرفته بودند، برداشت می شوند.
مزایای استفاده از روش اجرای سازه معکوس
استفاده از این روش مزایایی به همراه دارد که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روش تاپ داون باعث تسریع در روند اجرای پروژه می شود.
- این روش می تواند در کاهش هزینه های سازه نگهبان و مهار گودها به روش نیلینگ تاثیرگذار باشد.
- اجرای این روش به رضایت و اجازه همسایگان هم جوار نیازی ندارد.
- اجرای روش سازه معکوس می تواند ریسک آسیب به ساختمان و سازه های مجاور را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
- کارایی این روش در ساخت سازه هایی که از تعداد طبقات زیر زمینی زیادی برخوردار هستند، بسیار بالاست.
- در اجرای این روش می توان فضای لازم و مجهز کارگاهی را فراهم کرد و در این صورت استفاده از خیابان و معابر به حداقل می رسد.
- از آن جایی که اجرای فونداسیون در آخرین مرحله صورت می گیرد، نشست خاک زیر پی ناشی از بار مرده ساختمان کاهش می یابد.
- در این روش عمل آوری بتن سقف و تیرها به بهترین شکل صورت می گیرد، چرا که سازه مدفون است و از شرایط نامساعد جوی دور می باشد.
- در روش تاپ داون امکان اجرای عملیات آرماتوربندی و قالب بندی در فضای محدود امکان پذیر می باشد.
فیلم اجرای روش سازه معکوس یا تاپ داون
کلام پایانی
آن چه در این نوشته از ساختمانچی به بیان آن پرداختیم، معرفی یکی از روش های ساخت سازه می باشد. روش تاپ داون یا سازه معکوس برخلاف روش های دیگر از بالا به پایین انجام می گیرد.
از این روش معمولا برای ساختمان هایی که دارای محدودیت مکانی و زمانی می باشند، استفاده می شود. این روش از مزایای زیادی نیز برخوردار می باشد که در این نوشته به آن پرداختیم.
امیدواریم با مطالعه این مطلب، با این روش اجرای سازه ساختمانی آشنا شوید و نکات مهمی را در این خصوص آموخته باشید. در صورت تمایل، نقطه نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را در مورد این متن با اهالی ساختمانچی در میان بگذارید.
