تیرچه پیش تنیده مقطعی T شکل می باشد که از بتن تولید می شود. بتن این تیرچه ها به وسیله وایرهای ویژه، تحت تنش فشاری قرار می گیرد و بهترین گزینه به جای تیرچه های خرپایی، تیرچه کرومیت، تیرچه پاشنه بتنی و تیرچه فندوله ای محسوب می شود. با این مقدمه، در ادامه این نوشته از ساختمانچی با ما همراه باشید تا با این نوع سیستم به خوبی آشنا شوید.
تیرچه پیش تنیده
این تیرچه از جمله محصولات پیش ساخته بتنی محسوب می شود. استفاده از تکنولوژی پیش تنیدگی در این تیرچه ها، سبب می شود تا علاوه بر کاهش مصرف مصالح ارزشمند مانند فولاد و کاهش آلودگی های محیطی، قیمت آن نیز کم تر از سایر انواع تیرچه باشد و از لحاظ اقتصادی استفاده از این محصول بهتر از سایرین می باشد.
مزایای استفاده
- قیمت نهایی این تیرچه ها نسبت به سایر تیرچه های مشابه کم تر می باشد. زیرا تولید فراوان این محصول سبب می شودتا هزینه های تولید آن بسیار کاهش یابد.
- این تیرچه ها دارای گواهی استاندارد و تاییدیه فنی از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن می باشند.
- حجم بتن ریزی در تیرچه های پیش تنیده نسبت به تیرچه های فلزی و فندوله ای کم تر است.
- وجود یک توده بزرگ بتن در اینگونه تیرچه ها سبب می شود تا قسمت بزرگی از فضاهای خالی بین بلوک های سقفی پر شود. به همین دلیل است که حجم بتن ریزی در آنها کاهش پیدا می کند.
- کیفیت تیرچه های پیش تنیده به نسبت تیرچه های فلزی و بتنی بسیار بالاتر می باشد.
- از این تیرچه ها می توان در دهانه های بزرگ تا بیش از 12 متر نیز استفاده نمود.
- به دلیل این که در این تیرچه ها از فولاد به مقدار کم استفاده می شود، وزن ساختمان نیز کاهش می یابد.
- وجود کابل های مقاوم که حدود 4 تا 5 برابر میلگرد مقاومت بیشتری دارند، سبب می شود تا علاوه بر مقاومت بیشتر و سبک سازی سازه، هزینه های تولید نیز کاهش یابد.
- در دهانه های حداکثر تا 4.5 متر، نیازی به اجرای شمع بندی نمی باشد.
- دراین تیرچه ها به میلگرد ممان منفی در دو سر تیرچه نیازی نمی باشد، زیرا پیش تنیدگی به خودی خود در این تیرچه ها سبب مقاومت زیاد می شود.
- در دهانه های بیشتر از 4 متر تنها به یک ردیف شمع بندی در قسمت کلاف های عرضی نیاز می باشد.
- به دلیل عدم امکان خوردگی میلگردها و عدم وجود ترک در بتن، طول عمر و دوام سقف های بناشده با این مدل تیرچه بالا می باشد.
روش های تولید تیرچه پیش تنیده
استفاده از دستگاه اکسترودر
ساخت این نوع تیرچه با روش اکسترودر اصولی ترین روش ساخت می باشد که با استفاده از دستگاه های بروز اروپایی اجرا می شود. در این روش، بتن بدون اسلامپ بر روی خط، ویبره می شود و کاملا متراکم می گردد.
پس از آن با بخار و حرارت، فراوری می شود و در دستگاه های چینی سیستم فراوری قرار می گیرد. قرارگرفتن در سیستم های چینی سبب می شود تا کیفیت و زمان تولید محصول کاهش یابد، به همین دلیل امروزه استفاده از دستگاه های چینی پیشنهاد نمی شود.
استفاده از قالب
استفاده از قالب ده سالی می شود که منسوخ می باشد. زیرا مشکلات زیادی از جمله ترک خوردگی و سوراخ داربودن بتن را در این تیرچه ها بوجود می آورد.
تیرچه های تولیدشده با این روش معمولا دارای مقاومت پایینی بودند و این به دلیل استفاده از بتن روان در ساخت آن ها بود. زیرا امکان استفاده از بتن بدون اسلامپ در این قالب ها وجود نداشت.
ساخت تیرچه پیش تنیده
تولید این تیرچه دارای مراحل خاصی قبل از اجرا می باشد. به این صورت که در این تیرچه ها از سیم ها و مفتول هایی استفاده می شود که دارای مقاومتی بیش از 1750 تا 1900 نیوتن بر میلی متر مربع می باشد. بتن مورد استفاده در این تیرچه ها از نوع C35 می باشد.
قبل از شروع بتن ریزی، سیم ها را با جک های مخصوصی، تحت کشش مشخصی قرار می دهند. پس از وارد کردن کشش، بتن را می ریزند. زمانی که بتن به مقاومت مورد نیاز خود رسید، سیم ها را آزاد می کنند.
بدین وسیله، در بتن تیرچه، نوعی تنش فشاری بوجود می آید. وارد آوردن کشش به سیم های فولادی چند دلیل مختلف دارد. یکی از دلایل مهم این است که طول سیم ها در گرما افزایش می یابد. اگر مفتول ها در حالت کشش قرار نگیرند، با تغییرات دمایی، در مدت کوتاهی، تیرچه ها فروپاشیده می شدند.
از طرف دیگر این کشش ایجادشده در مفتول ها سبب می شود تا با ایجاد یک فشار در جهت داخلی سازه، بتن و فولاد به خوبی به یکدیگر متصل شوند. این تیرچه ها در مکان های باز و پروژه های سطح بالا استفاده می شود.
از این تیرچه ها در مکان های صنعتی و نیمه صنعتی، سازه های بزرگ مانند کارخانه ها، سوله ها و فرودگاه ها استفاده می شود. البته امروزه می توان از اینگونه تیرچه ها در پروژه های کوچک نیز استفاده نمود.
نکات مهم در ساخت تیرچه های پیش تنیده
همانطور که گفتیم به منظور ایجاد پیش تنیدگی در این تیرچه ها، از سیم های فولادی در بتن استفاده می شود که دارای قطری حدود 5 میلی متر و مقاومت 17500 تا 19000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع می باشند. تعداد مورد نیاز این سیم ها در مقطع تیرچه به عوامل مختلفی چون طول تیرچه و بارگذاری سقف در محاسبات مهندسان سازه بستگی دارد.
پیش از بتن ریزی، کشش در میله های فولادی به صورتی است که سیم ها را تا 65 درصد مقاومت نهایی خود، به وسیله جک های هیدرولیکی می کشند. سپس، پس از بتن ریزی و دسترسی به مقاومت کافی، سیم ها رها می شوند.
توجه کنید که قطع کردن مفتول ها نباید با دستگاه جوش یا هوابرش انجام شود، بلکه باید با استفاده از دستگاه های مکانیکی صورت پذیرد.
در نهایت می بینید که این تیرچه ها به سمت بال ها خیز پیدا می کند. این خیز زمانی که بتن ریزی سقف تمام شد، برطرف می شود و در نهایت تیرچه شما، صاف و هموار خواهد شد.
کاربرد تیرچه پیش تنیده
به طور کلی از این تیرچه ها می توان در همه سازه ها، از جمله ساختمان های مسکونی استفاده کرد. از این تیرچه ها می توان در ساخت مسکن های انبوه، مجتمع های مسکونی، خانه های شهری، اقامتگاه ها، هتل ها، بیمارستان ها و … استفاده کرد.
همچنین از این تیرچه ها می توان به طور عمده در ساختمان های تجاری، آپارتمان ها، سازه های مرتفع و بلند نیز استفاده کرد. مدارس، ساختمان شهرداری، کلیساها و بقیه سازه های نهادی، از دیگر مکان هایی هستند که این تیرچه ها استفاده می شوند.
همینطور انبارهای سنگین و سبک، پارکینگ های طبقاتی و تک طبقه ای، استادیوم ها، سالن های بدنسازی، استخرهای سرپوشیده، پارک های تفریحی مسقف از دیگر مکان هایی هستند که می توان از این تیرچه ها در سقف آن ها استفاده کرد.
نکات پایانی
- در زمان ساخت این تیرچه ها، حداقل 72 ساعت پس از بتن ریزی، می توان تیرچه ها را جا به جا نمود. اگر روش های خاصی برای سریع ترکردن زمان گیرش بتن بکاررفته باشد، این زمان می تواند کمی کاهش یابد.
- سیم های فولادی را نباید به مواد شیمیایی یا غیر شیمیایی آغشت. باید بیشترین چسبندگی بین بتن و فولاد بوجود آید. زنگ زدگی فولاد را تا حدی می توان نادیده گرفت که باعث کاهش سطح تماس فولاد و بتن نشود.
این نکات مواردی هستند که در پروسه تولید تیرچه باید لحاظ شوند. امیدواریم از مطالعه این نوشته لذت بردید و به اطلاعات ارزشمندی در این زمینه دست یافتید. در صورت تمایل می توانید نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را در مورد این مطلب با ما اهالی ساختمانچی در میان بگذارید.
