آیا می دانید عایق رطوبتی چیست و چه کاربردی دارد؟ یکی از دلایلی که باعث ایجاد خسارت به ساختمان و کاهش عمر مفید آن می شود نم و رطوبت است. به همین منظور عایق بندی ساختمان در برابر رطوبت امری ضروری می باشد.
عایق کاری به معنای ایجاد یک پوشش محافظ برای پشت بام، دیوار، کف، تاسیسات و لوله ها در برابر نفوذ آب و رطوبت است. رطوبت از طریق خاک و یا به دلیل بارندگی ناشی می شود و ممکن است از طریق بدنه یا سطح دیوار و یا زمین و پی جذب ساختمان شود.
استفاده از عایق رطوبتی در جهت کنترل رطوبت منازل نیز مورد استفاده قرار می گیرد. نم و رطوبت تاثیر نامطلوبی بر روی ساختمان می گذارد. جذب رطوبت توسط دیوار باعث متورم شدن روکش های گچی، ترک خوردگی و رشد قارچ و کپک می شود.
گاهی اوقات ورود آب به سطوح ساختمان در زمستان عاملی برای یخ زدگی می باشد و اجزای نماکاری مانند آجر، سنگ و یا اندودها را فرسوده و تخریب می کند. علاوه بر آن رطوبت باعث زنگ زدگی فلزات می شود و عاملی برای پوسیدگی چوب های مورد استفاده در ساختمان محسوب می شود.
روش های جلوگیری از نفوذ رطوبت به ساختمان
به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت به ساختمان از دو روش زیر می توان استفاده نمود.
1. زهکشی
زهکشی به معنای خارج نمودن آب های سطحی یا زیرزمینی از یک سازه به منظور جلوگیری از خسارات احتمالی ناشی از آن می باشد. از جمله اهداف زهکشی می توان به کاهش میزان رطوبت، جلوگیری از نشست، کاهش فشار وارده بر دیوارها، کاهش سطح ایستایی و ثابت نگه‌داشتن میزان تراکم خاک اشاره نمود. زهکشی به انواع زیر دسته بندی می شود.
- زهکشی لبه ای: این زهکشی برای ذخیره و انتقال زهاب های جانبی در جاده و در مجاورت سنگفرش ها به کار می رود.
- زهکشی سفره ای: این نوع زهکشی به منظور زهکشی شیرابه ها و در مکان های دفن زباله اجرا می شود.
- زهکشی فتیله ای: این زهکشی برای کاهش میزان نشست خاکریزه هایی که بر روی خاک های سست قرار گرفتند استفاده می شود.
- زهکشی صفحه ای: این زهکشی در مجاورت سازه هایی که فشارهای هیدرولیکی بر آن ها وارد می شود، کاربرد دارد.
2. عایق رطوبتی
عایق رطوبتی به پوششی می گویند که ساختمان را در برابر نفوذ آب و رطوبت محافظت می کند. این عایق ها به صورت لایه هایی با ضخامت مختلف می باشند که به شکل مایع، پودر، رولی یا صفحه ای در ابعاد مختلف به بازار عرضه و در اختیار مشتریان قرار می گیرند.
این عایق ها از مواد مختلف تولید می شوند و با توجه به میزان ترکیبات خود در مکان های مختلف کاربرد دارند. این ترکیبات نقش مهمی در عملکرد و پوشش دهی عایق ها ایفا می کنند. در ادامه به بررسی جامع در مورد این عایق می پردازیم.
انواع عایق رطوبتی بر اساس روش اجرا
عایق های رطوبتی بر اساس روش اجرا معمولا به دو گروه تقسیم می شوند. در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:
عایق رطوبتی گرم اجرا
انواع عایق رطوبتی گرم اجرا مانند ایزوگام و قیرگونی در هنگام اجرا، جهت چسبیده شدن به لایه زیرین، به گرم کردن و شعله احتیاج دارند.
عایق رطوبتی سرد اجرا
عایق رطوبتی MCI و عایق رطوبتی RCI در گروه عایق های رطوبتی سرد اجرا می باشند، چرا که صرفا با مخلوط‌کردن جزء پودری و مایع می توان نسبت به اجرای این دست از عایق های رطوبتی با استفاده از قلم مو و یا غلطک رنگرزی اقدام نمود.
انواع عایق رطوبتی براساس نوع مواد تشکیل دهنده
انواع عایق رطوبتی بر اساس نوع مواد تشکیل‌دهنده می تواند شامل گروه های زیر باشد.
عایق قیر و گونی
این نمونه از جمله عایق های رایج مورد استفاده در کشور است. از مزایای استفاده از این روش می توان به خاصیت چسبندگی بالا، نفوذناپذیری در برابر آب و مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی و نمک ها اشاره نمود.
در کنار مزایای مذکور، این عایق دارای معایبی نظیر تجزیه در دمای بالا و تغییر شکل در برابر فشار می باشد. استفاده از قیر و گونی به عنوان پوشش ضد آب، از لحاظ اقتصادی بصرفه است و با توجه به مصرف آن در طول سالیان طولانی، می توان از کارایی آن اطمینان حاصل نمود.
عایق ایزوگام
عایق ایزوگام لایه ای از پیش‌ساخته است که برای نصب و چسباندن آن به سطح از چسباننده های مخصوص استفاده می شود. این عایق لایه ای از الیاف مصنوعی و قیر است که مانع از رسیدن آب و رطوبت به سطح زیرین خود می شود.
ایزوگام وزن بسیار سبکی دارد و از انعطاف پذیری بالایی برخوردار می باشد. این پوشش که به صورت رول به بازار عرضه می شود، مقاومت بالایی در برابر انبساط و انقباض دارد و دچار پوسیدگی نمی شود و عمر مفید آن 10 سال است.
عایق رطوبتی پیش‌ساخته
این نمونه وزن سبک و قابلیت انعطاف پذیری بالایی دارد. این عایق ها به علت این که در ساخت آن ها لایه ای از پلی استر استفاده می شود مقاومت بالایی در برابر انبساط و انقباض دارند.
عایق های پیش‌ساخته پوسیده و شکسته نمی شوند و در دمای 130+ و 40- درجه سانتی گراد مقاومت خود را حفظ می کنند. از معایب آن ها می توان به کوتاه بودن طول عمر، هزینه بالا و تجزیه در برابر تابش اشعه ماوراء بنفش اشاره نمود.
عایق پیش‌ساخته اگر در شرایط مطلوب نگهداری نشود، بعد از 6 ماه از تاریخ تولید فاسد می شود. به همین دلیل آن را باید در دمای 5 تا 35 درجه سانتی گراد نگهداری نمود.
در ساخت این مدل از یک لایه پشم شیشه و پلی استر که از هر دو طرف با قیر پوشیده شده اند، استفاده می شود. مواد تشکیل دهنده آن ها قیر صنعتی، فیلم پلی اتیلن، پودر تالک، باند و چسب، مواد پلیمری، پشم شیشه و پلی استر سوزنی می باشند.
عایق رطوبتی مایع
این نمونه به صورت مایع است و با استفاده از دستگاه اسپری و یا قلم مو بر روی سطوح اجرا می شود. قبل از استفاده از این عایق ها سطح باید تمیز و خشک شود.
اگر سطحی دارای برآمدگی و یا شیب است قبل از عایق بندی باید آن را آماده کرد. از مزایای این نوع عایق می توان به موارد زیر اشاره نمود.
- قابلیت چسبندگی به انواع سطوح را دارد.
- نمونه ای از یک مایع ضد اشتعال است.
- آسیب های فیزیکی و یا هر نوع آلودگی ایجاد نمی کند.
- قابلیت رنگ پذیری دارد.
- کاربرد آن آسان است و نیاز به افراد متخصص و حرفه ای نمی باشد.
عایق پلیمری پاششی
این عایق از مواد پلیمری تولید می شود و مقاومت بسیار بالایی دارد. استفاده از این محصول هیچ گونه آلودگی در محیط زیست ایجاد نمی کند. اجرای عایق پلیمری نیازی به حرارت ندارد و با پخش کردن یا پاشش آن بر روی سطوح اجرا می شود.
از مزایای این مدل این است که می توان گوشه و کنار کنج ها را به صورت یکنواخت پوشش داد. عمر مفید عایق های پلیمری 20 سال است که نسبت به سایر عایق های رطوبتی بالاتر می باشد.
عایق آرت فلکس
این نمونه بر اساس تکنولوژی های مدرن ساخته‌شده و ویژگی هایی نظیر نصب آسان، هزینه اندک و طول عمر بالا، از جمله مزایای این محصول به شمار می رود.
انعطاف پذیری عایق آرت فلکس بالا است و آن را می توان در کنج ها نیز مورد استفاده قرار داد. این عایق نم و رطوبت را از خود عبور نمی دهد و به دلیل عدم نیاز به حرارت برای نصب، اجرای آن به سرعت و به آسانی صورت می گیرد.
رنگ نانو
رنگ نانو یک عایق رطوبتی است که همانند رنگ آمیزی بر روی سطوح اجرا می شود. این عایق جایگزین مناسبی برای ایزوگام و قیرگونی می باشد و طول عمر آن به نسبت بالاتر و حدود 15 سال خواهد بود.
رنگ تقویت‌شده با مواد نانو مقاومت بالایی در برابر شرایط مختلف جوی، نور آفتاب، سرما و گرما و نفوذ آب دارد و آن را می توان بدون حلال مورد استفاده قرار داد.
عایق کاری با رنگ نانو قابل اجرا در مکان هایی نظیر کف حمام و سرویس بهداشتی، پاسیوها، استخرها، پشت بام های سیمانی و آسفالتی است و بدون تولید هیچ نوع آلاینده ای دوستدار محیط زیست می باشد.
با استفاده از این عایق ها نیازی به تخریب لایه های سطح زیرین نیست و به راحتی با استفاده از رول، اسپری یا قلمو می توان سطح را با رنگ نانو پوشش داد. قیمت رنگ نانو در مقایسه با سایر عایق های رطوبتی کمتر است.
عایق رطوبتی استخر
یکی از نکات مهمی که در ساخت استخر باید به آن توجه داشت، استفاده از عایق استخر می باشد. عایق هایی که به منظور آب بندی استخر مورد استفاده قرار می گیرند، به چند دسته تقسیم بندی می شوند.
متریالی که به این منظور مورد استفاده قرار می گیرند شامل عایق های رطوبتی بر پایه پلیمر، اپوکسی، اکریلیک ها و سیمان پلمیری می باشد.
عایق رطوبتی نما
عایق بندی نمای ساختمان در مکان هایی که بارندگی در آن ها زیاد می باشد، امری مهم و ضروری می باشد، چرا که در صورت عدم انجام این کار نمای ساختمان به مرور زمان دچار آسیب دیدگی می شود.
نمونه ای از محصولاتی که به این منظور مورد استفاده قرار می گیرد، عایق نانو می باشد که در ادامه به بیان توضیحاتی در مورد آن می پردازیم.
نانو عایق رطوبتی
این محصول در دسته مصالح مدرن قرار می گیرد و جزو عایق هایی است که از فرآیند نانو در تولید آن ها استفاده شده است. از این محصول در جهت عایق بندی رطوبتی نمای ساختمان و عایق رطوبتی بام استفاده می شود و از طول عمر بالایی برخوردار می باشد.
از ویژگی های آن ها می توان به وزن کم و مقاومت آن در برابر حریق اشاره کرد. این محصول در دسته انواع عایق بی رنگ قرار دارد. عایق رطوبتی نانو پلیمر، نمونه ای از عایق های نانو می باشد. از ویژگی های آن می توان به سازگاری آن با محیط زیست و استفاده از آن به عنوان عایق رطوبتی کاشی و چوب اشاره کرد.
موارد مصرف عایق رطوبتی
- عایق کاری پشت بام، سرویس های بهداشتی، حمام و آشپزخانه
- رنگ آمیزی و آب بندی سقف های شیروانی و ایرانیتی در رنگ های مختلف
- عایق کاری و ضدرنگ کردن کف و بدنه ورق های گالوانیزه و فلزی مانند کولر
- تزئین قطعات سفالی و گلدان ها
- آب بندی هر نوع استخر و منبع آب
- بندکشی و آب بندی لای درز کاشی ها و چسباندن سنگ های لق شده
- چسب سازگار با سیمان و گچ برای افزایش چسبندگی ملات
- آب بندی و محافظت پاشنه درب های چوبی
- چسباندن قطعات یونولیت به یکدیگر و روی دیوار
معایب عایق رطوبتی
- در صورت تازه‌بودن با بارندگی از بین می رود.
- در صورت یخ زدگی قابل استفاده نیست.
- هزینه اجرا بر روی سطوح ناهموار زیاد است.
کلام آخر
آن چه در این نوشته از ساختمانچی به بیان آن پرداختیم، معرفی انواع عایق های رطوبتی و ویژگی های هرکدام می باشد. در صورت تمایل نقطه نظرات خود را در مورد این مبحث با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
زهکشی و استفاده از عایق های رطوبتی
قیروگونی، عایق رطوبتی پیش‌ساخته، عایق رطوبتی مایع، پلیمری پاششی و آرت فلکس نمونه ای از عایق های رطوبتی می باشند.
پشت بام، استخر، سرویس بهداشتی، حمام و سقف.
