انواع سازه نگهبان چیست؟[خرپایی،شمع،میخ کوبی و مهار متقابل]

آیا با انواع سازه نگهبان و کاربرد آن در ساختمان سازی آشنایی دارید؟ از سازه نگهبان در مواقعی که گودبرداری در زمین های محدود صورت می گیرد و سطح گود پایین تر از سطح زمین ساختمان همسایه در نظر گرفته می شود، برای مقاوم سازی گود و جلوگیری از رانش خاک استفاده می شود.

در واقع می توان این گونه بیان کرد که سازه نگهبان روشی مطمئن برای ایمن سازی دیوارهای گود و حفظ جان افراد داخل آن می باشد. با استفاده از این سازه جداره های گود پایدار می شود و شرایط ایمن برای اجرای پروژه و شروع کار کارگران فراهم می گردد.

اصولاً در اکثر پروژه های ساخت و ساز، زمین به گونه ای گودبرداری می شود که دیوارهای گود قائم باشند. فشارهایی که بر دیوار گود وارد می شوند در اثر رانش خاک و سرباره های ناشی از ساختمان همسایه، معابر مجاور و یا خاک لبه گود هستند و باید از سازه های نگهبان برای ممانعت از خطرات احتمالی حاصل از ریزش خاک استفاده گردد.

گودبرداری، روش های اجرای سازه نگهبان و نکات مهم مرتبط با آن باید تحت نظارت مهندسین اجرایی صورت گیرد و تمام عوامل موثر بر آن ها بررسی و ارزیابی شوند.

پایدارسازی جداره های گود با سازه های نگهبان به روش های گوناگون انجام می شود که در این نوشته از ساختمانچی به معرفی آن ها می پردازیم. با ما همراه باشید.

گودبرداری

گودبرداری و حفاظت از دیواره های گود از جمله مهم ترین مراحل اولیه در ساختمان سازی است. این مرحله پرخطرترین مرحله در احداث بنا است که باید توجه ویژه بدان معطوف گردد.

اجرای گودبرداری باید توسط افراد حرفه ای صورت گیرد و تمام نکات مربوط به ایمن سازی آن رعایت شود. تنها در صورت اجرای درست گودبرداری می توان خطرات مالی و جانی مربوط به آن را کاهش داد.

مهندسین اجرایی با به کارگیری نیروهای ماهر و با تجربه تلاش می کنند تا با روش های اصولی نسبت به گودبرداری و مقاوم سازی گود اقدام نمایند و خطرات احتمالی را رفع کنند. از جمله روش های مقاوم سازی گود به شرح زیر می باشند:

انواع سازه های نگهبان

سازه نگهبان خرپایی

سازه نگهبان خرپایی از متداول ترین روش های گودبرداری مناطق شهری با عمق های کم و متوسط می باشد. در روش خرپایی، نیم رخ های فولادی در فاصله های معینی به دیواره های گود تکیه داده می شوند.

اعضای مایل با تحمل فشار جانبی از سربار خاک و انتقال آن به زمین، از ریزش دیواره گود جلوگیری می کنند. در صورتی که خاک به دلیل بارندگی زیاد اشباع شود، خاک جاری می شود و سازه نگهبان خرپایی تاثیری در پایدارسازی گود نخواهد گذاشت.

سازه نگهبان اجرای شمع درجا

برای اجرای این سازه نگهبان، در اطراف مکان مورد نظر یکسری شمع با فاصله های مشخص تعبیه می شوند. این شمع ها را می توان از جنس های مختلف نظیر بتن، چوب و … انتخاب نمود.

پس از آن که شمع گذاری انجام شد می توان نسبت به گودبرداری اقدام نمود. در این روش، شمع ها فشار خاک را تحمل می کنند؛ از این رو باید در امتداد جداره های گود مهار شوند.

سازه نگهبان دیوار دیافراگمی

در اجرای این سازه ابتدا با استفاده از تجهیزات حفاری با توجه به وضعیت زمین مورد نظر، مکان اجرای دیوار نگهبان حفاری می شود. در حین حفاری برای جلوگیری از ریزش خاک و پایدارسازی دیوار، مکان حفاری‌شده با دوغاب بنتونیت پر می شود.

پس از این مرحله، آرماتورگذاری و سپس بتن ریزی صورت می گیرد. آرماتورهایی که برای اجرای دیوار دیافراگمی استفاده می شوند به صورت پیش‌ساخته تولید می گردند و فقط کافیست آن ها را در محل حفر قرار داد. همچنین بتن مصرفی در این روش از نوع بتن روان است که کارایی فوق العاده بالایی دارد.

سازه نگهبان دوخت به پشت

در این روش که روش آنکراژ نیز نام دارد با استفاده از دستگاه های مخصوص حفاری، در جداره های گود یکسری چاه های افقی و مایل ایجاد می شود. سپس درون آن ها کابل پیش‌تنیده قرار می گیرد.

این کابل های پیش‌تنیده با ریختن بتن در چاه ها مهار خواهند شد. پس از آن با استفاده از جک کابل ها بیرون کشیده می شوند و انتهای آن ها بر روی دیوار گود مهار می گردد. در نهایت درون چاه ها مجدداً بتن می ریزند و بعد از آن که بتن به مقاومت لازم دست یافت، کابل ها از جک جدا می شوند.

سازه نگهبان مهار متقابل

در این روش چاه هایی با فاصله مشخص در دو طرف گود حفر می شوند. سپس درون آن ها پروفیل های فولادی H نصب می گردد.

انتهای فوقانی پروفیل ها بالاتر از تراز بالایی گود قرار می گیرد، سپس بخش فوقانی پروفیل قائم با استفاده از تیرها بهم وصل می شود. با این کار دو پروفیل منجر به پایداری یکدیگر می شوند. پس از اجرای این مراحل می توان عملیات گودبرداری را انجام داد.

سازه نگهبان میخ کوبی یا نیلینگ

نیلینگ یا میخ کوبی یکی روش های اجرای سازه نگهبان است که منجر به پایداری دیوارهای گود می شود. در این روش میلگردهای فولادی با فاصله نزدیک در زمین نصب و تزریق می شوند.

برای انجام روش نیلینگ، دیوارها رگلاژ می شوند. سپس شبکه های فولادی توسط میخ نصب و روی آن ها بتن ریزی می شود.

سازه نگهبان سپرکوبی

در این روش ابتدا در دو طرف گود، سپرهایی را می کوبند و سپس خاکبرداری را شروع می کنند. وقتی عمق خاک برداری به مقدار کافی رسید، در کمرکش سپرها و بر روی آن ها تیرهای پشت بند افقی را تعبیه می کنند.

سپس المان های فشاری قائم را در جهت عمود بر صفحه سپرها، به پشت بندهای افقی وصل می کنند. در عرض های کم و خاک های غیر سست از سپرها، المان های فشاری و پشت بندهای چوبی استفاده می شود، در حالی که برای عرض های بیشتر و خاک های سست تر باید انواع فلزی این المان ها را بکار برد.

در روش سپرکوبی، صفحات فلزی را به وسیله چکش پنوماتیک در داخل خاک و جداره گود قرار می دهند و با استفاده از لرزش آن ها را می کوبند و با انواع اتصالات بین خود به هم متصل می کنند و یک جداره را بوجود می آورند.

کلام پایانی

آن چه در این نوشته از ساختمانچی به بیان آن پرداختیم، ارائه نکاتی در خصوص معرفی انواع سازه های نگهبان و کارایی هر کدام می باشد. در صورت تمایل نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را در مورد این مطلب و برای بهبود کیفیت آن با ما در میان بگذارید.