گودبرداری به منظور فراهم نمودن بستری مناسب برای قرار دادن پی ساختمان و شروع پروژه ساخت است. این کار امری بسیار ضروری و مقدماتی برای ساخت بنا است. انجام آن باید بر اساس اصول استاندارد و رعایت نکات ایمنی لازم صورت گیرد.
در این نوشته از ساختمانچی قصد داریم به نکات مهم در اجرای گودبرداری و بایدها و نبایدهای این عملیات ساختمانی اشاره نمائیم. با رعایت آن ها می توان به میزان چشمگیر میزان خطرات را کاهش داد. با ما همراه باشید.
آیا سرمایه گذار پروژه هستید؟
اگر سرمایه گذار ساختمان در حال ساخت هستید باید خاک زمین مورد نظر را توسط شرکت های معتبر از نظر مکانیک مورد بررسی قرار دهید.
سپس با توجه به اطلاعاتی که از بررسی مکانیکی خاک بدست آوردید از مهندس پروژه خود بخواهید طرح گودبرداری ساختمان و حفاظت از گود را با رعایت نکات ایمنی ضروری اجرا کند.
مهندس پروژه باید تاسیسات و ساختمان های اطراف گود را با دقت بررسی نموده و نسبت به انجام امور حفاظتی اقدام کند.
مجری طرح و مهندس ناظر پروژه ساخت موظف است گزارشی که از بررسی مکانیک خاک بدست آمده را به همراه نقشه اجرای گودبرداری کنترل نماید و اگر عیب و ایرادی در آن مشاهده می شود را برطرف نماید.
نقشه گود بر پایه گزارش مکانیک خاک و با توجه به نظر مشاور ژئوتکنیک طراحی می شود. این نقشه روش گودبرداری و نوع سازه های حفاظتی و نگهبان را مشخص می کند. گزارش مکانیک خاص بسیار حائز اهمیت است و باید بدان توجه ویژه معطوف گردد.
برای اطمینان از ایمنی کار و اصولی بودن آن، قبل از شروع گودبرداری جلسه ای با حضور مجری طرح، مهندسین ناظر، مسئول فنی خاک برداری، نماینده شرکت تهیه کننده گزارش و مسئول اجرای سازه نگهبان بر پا می شود.
در این جلسه عیوب طرح و خطرات احتمالی حین اجرای پروژه مورد بررسی قرار می گیرد و تدابیری برای رفع آنها اندیشیده شود.
آیا داخل گود کار می کنید؟
ریزش جداره های گود می تواند خطرات جبران ناپذیری به بار آورد و جان شما را به خطر بیندازد. ریزش خاک بسیار خطرناک است و باعث می شود فرد در زیر خاک مدفون شود و نتواند زنده بیرون بیاید.
در گودبرداری نه تنها خطر ریزش گود وجود دارد بلکه کمبود اکسیژن برای تنفس، وجود کابل های برق و یا گازهای خطرناک و قابل انفجار نیز می تواند خطرات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. از این رو رعایت نکات ایمنی در گودبرداری امری بسیار ضروری است و حتما باید بدان توجه شود.
نکات ایمنی ضروری قبل از شروع عملیات گودبرداری
- انشعابات مربوط به تاسیسات برقی و مکانیکی باید تحت نظارت کارشناس فنی و با اخذ مجوز از مراجع ذیریط قطع گردد.
- برای جلوگیری از سقوط مصالح و اجسام بر سازه های مجاور و فراهم ایمنی لازم برای افراد نسبت به نصب سقف هایی که با داربست فلزی و توری های مناسب تولید می شوند، اقدام نمائید.
- قبل از تخریب بنا باید نحوه اتصال ساختمان های مجاور بررسی شود و دیوارهای مرزی، چگونگی اتصال آن ها به هم، سقف یا تیرهای مشترک، نوع مصالح به کاررفته، وجود ترک ها در دیوار مجاور، میزان فرسودگی و وجود داکت های تاسیساتی مورد ارزیابی قرار گیرند.
- انتخاب روش تخریب ساختمان باید تحت نظارت مهندس ناظر صورت گیرد. در انتخاب تجهیزات و ابزارهای مورد نیاز برای تخریب دقت لازم رعایت شود تا از ورود نیروهای دینامیکی و استاتیکی بر سازه های مجاور جلوگیری شود.
نکات ایمنی هنگام گودبرداری
- قبل از صدور پروانه، نقشه سازه نگهبان و کنترل آن باید به شهرداری ارائه شود تا مورد کنترل و تایید واقع گردد.
- قبل از شروع گودبرداری از پیمانکار بخواهید تابلویی هشدار دهنده در محل کارگاه نصب کند تا مشخصات عمومی گودبرداری را نمایش دهد.
- به منظور قرارگیری در گود حتماً باید از کلاه ایمنی و کفش مخصوص استفاده شود، زیرا در صورت برخورد با وسایل عمومی استفاده از پوشش های شبرنگ امری بسیار ضروری است.
- اگر عمق گودبرداری از عمق پی ساختمان مجاور بیشتر باشد باید این موضوع به اطلاع مالکین و شهرداری برسد.
- قبل از صدور پروانه برای گودبرداری با عمق بیش از 3 متر باید گزارشی از بررسی مکانیک خاک به شهرداری ارائه شود تا کنترل های لازم صورت گیرد.
- افرادی که درون گود کار می کنند باید فاصله خود را از ماشین آلات سنگین و تجهیزات خاک برداری حفظ کنند.
- اگر برای حفاظت از گود و پایدارسازی آن نیاز به انجام یکسری کار در زمین های مجاور است باید از مالکین آن ها رضایت بگیرید.
- در زمان بارندگی و شب هنگام از خاکبرداری در محدوده گودبرداری پرهیز شود.
- اجرای عملیات جوشکاری و ساخت سازه نگهبان باید توسط کارگران فنی صورت گیرد.
- دسترسی به جعبه کمک های اولیه و خودروی مجهز به این امکانات امری ضروری است. در هنگام بروز حادثه می توان مصدومین را در اسرع وقت به مراکز درمانی منتقل نمود.
- برای کارگاه گودبرداری روشنایی لازم فراهم شود تا در شب نور کافی برای اطلاع از خرابی احتمالی در دیواره گودبرداری یا سازه نگهبان وجود داشته باشد.
- از نصب کانکس یا اتاق استراحت برای نگهبانان و کارگران در محدوده گودبرداری پرهیز شود و فاصله مناسب رعایت گردد.
- اگر در حین گودبرداری مشاهده کردید رنگ خاک دیواره گودبرداری کمی تیره تر از خاک بقیه قسمت هاست، احتمال وجود چاه فاضلاب یا منبع آب وجود دارد.
آیا گودبرداری در مجاورت ساختمان شما انجام می شود؟
اگر قرار است در مجاورت محل زندگی شما گودبرداری صورت گیرد، ساختمان شما باید بررسی شود و با توجه به عمق پی آن نسبت به مقاوم سازی و حفاظت از گود اظهار نظر شود.
نقشه های اجرایی باید به خوبی روش گودبرداری، پایدارسازی گود و یا سازه نگهبان را تشریح کند و اقدامات لازم در جهت اجرای آن برای حافظت از ساختمان های مجاور کفایت کند.
عملیات گودبرداری با نظارت مهندس ناظر و براساس نقشه های اجرایی، اصول فنی و روش اجرا صورت می گیرد. اگر کوچک ترین خطری در حین گودبرداری مشاهده شد، مراتب باید به مسئولین پروژه گزارش شود.
گودبرداری نباید بیش از حد به ساختمان شما نزدیک شود، زیرا منجر به خالی شدن زیر ساختمان می گردد. مهم ترین کاری که می توان برای جلوگیری از بروز خطر هنگام گودبرداری انجام داد، افزایش سرعت اجرای پروژه است.
اگر در مجاور ساختمان شما کارگران مشغول به گودبرداری هستند با مداخلات نا به جا روند کار آن ها را مختل نکنید. اگر در حین عملیات گودبرداری عیب و ایرادی در عملکرد تاسیساتی نظیر لوله های آب، گاز و برق مشاهده کردید آن را به مسئولین مربوطه گزارش دهید تا نسبت به رفع آن اقدام نمایند.
علاوه بر آن وضعیت ساختمان خود را تا اتمام پروسه گودبرداری بررسی کنید و هر نوع ترک، لرزش، صدای ناهنجار و یا نشست را ریشه یابی کنید. در صورت ایجاد هر نوع مشکل برای ساختمان، اقدامات لازم را انجام دهید و در صورت لزوم ساختمان خود را ترک کنید.
نکات پایانی
گودبرداری به هر نوع فعالیت عمرانی اطلاق می شود که در آن حفاری و خاکبرداری از سطح زمین صورت می گیرد. دلایل مختلفی برای انجام گودبرداری وجود دارد.
از جمله گودبرداری یک ساختمان فرسوده و احداث یک ساختمان جدید، ساخت مخازن و کانال های زیرزمینی، رسیدن به تراز مورد نظر و غیره.
گودبرداری یکی از خطرناک ترین عملیات مهندسی است که نیازمند رعایت ایمنی و حفظ جان افراد داخل و خارج گود می باشد. در عملیات حفاری و گودبرداری خطرات زیادی وجود دارد و احتمال بروز اتفاقات ناگوار بالا می باشد. بنابراین سعی کنید با رعایت نکات ذکر شظ ده، آسیب ها و خطرات احتمالی را به حداقل برسانید.
