پله برقی نمونه ای از پرظرفیت ترین دستگاه ها در میان نمونه های مشابه است که از آن به منظور جا به جایی افراد استفاده می شود. در ساختار این دستگاه از یک نقاله استفاده می شود و به شکل زنجیره ای پیوسته در حال گردش می باشد.
از این وسیله در مکان های پر تردد مانند ایستگاه های قطار شهری، فرودگاه، مجتمع های تجاری و به طور کلی مکان های پر ازدحام استفاده می شود. در ادامه این مطلب از ساختمانچی تصمیم داریم به بیان نکات تکمیلی در این زمینه بپردازیم. با ما همراه باشید.
انواع پله برقی
پله برقی از جمله دستگاه هایی می باشد که امکان انتقال آن به نقطه ای دیگر پس از نصب وجود ندارد. از این رو انتخاب نوع مناسب آن از جمله مواردی است که در ابتدای امر باید به آن توجه شود. انتخاب این دستگاه باید با توجه به نوع کاربری و محل نصب آن صورت پذیرد.
انواع پله برقی بر اساس محل نصب
- محیط داخلی
- محیط بیرونی
- محیط نیمه سرپوشیده
انواع پله برقی براساس کاربرد
- پله برقی های تجاری
- پله برقی های نیمه تجاری
- پله برقی های غیر تجاری
در ادامه به بیان توضیحات بیشتر در مورد هر یک می پردازیم:
پله برقی های تجاری یا commercial escalators
این نمونه دستگاه همان طور که از نامش پیداست، در فروشگاه های چند طبقه، مراکز تجاری و هتل ها مورد استفاده قرار می گیرد. از این دستگاه در مکان هایی که مجموع ساعات کاری آن ها کم تر از 12 ساعت در روز بوده و جمعیت حاضر در آن به صورت یکنواخت از پله برقی استفاده می کنند و ازدحام جمعیت بر روی پله برقی وجود ندارد، استفاده می شود.
ارتفاع این مدل دستگاه معمولا کم تر از 6 متر می باشد و از پله هایی با زاویه 35 درجه در ساخت آن ها استفاده می شود. این نمونه دستگاه فضای کمتری اشغال می کند. تعداد پله های افقی در ایستگاه های بالا و پایین 2 عدد است و قطر قرقره ها در دو طرف پله 75 میلی متر می باشد.
پله برقی های نیمه تجاری یا heavy duty escalators
از این دستگاه در مکان هایی هم چون پل های عابر پیاده، قسمت های غیر اصلی ایستگاه مترو و به طور کلی در مکان های خارج از ساختمان که از پوشش کامل برخوردارند استفاده می شود.
از آن جایی که این گونه پله برقی ها در کلیه ساعات شبانه روز استفاده می شود به ارتفاع توجه نشده و زاویه 30 یا 35 درجه می تواند انتخاب مناسبی باشد.
تعداد پله ها در ایستگاه های بالا و پایین، 3 عدد بوده و قطر قرقره ها در دو طرف پله 75 یا 90 میلی متر می باشد. درجه حفاظت موتور IP54 می باشد و دلیل آن امکان ورود آب به داخل سازه از طریق کفش خیس می باشد. پوشش این پله ها باید ضد زنگ باشد.
پله برقی های غیر تجاری یا extra heavy duty escalator
استفاده از این دستگاه در مکان هایی که در طول شبانه روز عبور و مرور افراد در آن زیاد است، صورت می گیرد. برای مثال ایستگاه های قطار و پایانه های مسافربری نمونه ای از این مکان ها می باشند.
این نوع پله ها سنگین ترین و گران ترین انواع پله های برقی هستند. زاویه آن ها 30 درجه بوده و تعداد پله های افقی در بالا و پایین 3 عدد می باشد. درجه حفاظت موتور در این دستگاه IP54 بوده و کلیه قطعات دارای رنگ ضد زنگ می باشند.
ویژگی های پله برقی
این دستگاه دارای ویژگی و مزایای منحصربفرد می باشد. از جمله مزایای آن می توان به ظرفیت بالا و عدم انتظار برای جا به جایی در مقایسه با نمونه های مشابه مانند آسانسور اشاره کرد.
پله برقی ها معمولا در دو زاویه 30 و 35 درجه طراحی می شوند که در مکان های مسطح به 0 تا 12 درجه هم می رسد که به آن رمپ یا پیاده رو متحرک می گویند.
اجزاء پله برقی
در ساخت پله برقی از قطعات مختلفی استفاده می شود که در ادامه به معرفی هر یک می پردازیم:
سکو
سکو در پله برقی در دو قسمت بالا و پایین قرار گرفته است و از آن برای قرار دادن قسمت های منحنی به همراه موتور، گیربکس و پله ها استفاده می شود. در سکوی بالا گیربکس و سایر تجهیزات اصلی و در سکوی پایین، چرخ ها و تجهیزاتی که به منظور بازگشت پله به مبدا تعبیه شدند، قرار دارند.
در ساختار این سکوها از سینی شانه ای به منظور سوار و پیاده کردن مسافران نیز استفاده می شود و در زیر این سینی ها قطعات و تجهیزات مرتبط قرار می گیرد. از این رو قابلیت جا به جایی دارند تا دسترسی به تجهیزات در آن ها آسان باشد.
صفحه شانه ای
صفحه شانه ای به قسمتی اطلاق می شود که در بین سکو و پله های متحرک قرار دارند. وظیفه این صفحه در این دستگاه، پر کردن فاصله ما بین قسمت ثابت سکو و پله ها است و اجازه نمی دهد اشیا در این شکاف گیر کند.
گیربکس
گیربکس هایی که در ساختار پله برقی به کار می روند، عموما در سه دسته قرار دارند:
- چرخ دنده ساده: این چرخ دنده به وسیله زنجیر، محورهای دستگیره و پله را به حرکت در می آورد.
- چرخ و پیچ حلزون: این گیربکس نمونه ای از پرمصرف ترین نمونه ها در ساخت پله برقی می باشد که در آن حرکت دستگاه توسط زنجیر به محورهای دستگیره و پله انتقال می یابد.
- چرخ دنده خورشیدی یا سیاره ای: این مدل دارای راندمان بالایی بوده و در آن انتقال حرکت به محور زنجیر و محور دستگیره توسط چرخ دنده انجام می شود. این ویژگی سبب می شود سرعت خطی حرکت دستگیره و پله برابر باشد.
سیستم ترمز
سیستم ترمز در پله برقی متفاوت می باشد. در بیش تر موارد سازندگان از ترمزهای زبانه ای در ساختار این دستگاه استفاده می کنند. ترمزهای مغناطیس دائم مداربسته از دیگر انواع ترمزها می باشند که می توان از آن ها نیز استفاده کرد.
پله
پله ها عموما دارای عرض 800 و 1000 میلی متر می باشند. این در حالی است که در رمپ ها عرض صفحه به 1400 میلی متر نیز می رسد. متریال مورد استفاده در ساخت این قسمت آلومینیوم است.
سازندگان در بیشتر موارد از پله های یکپارچه استفاده می کنند که عملکرد مطلوب تری نسبت به پله های چند تکه دارند. آن چه که در این قسمت حائز اهمیت می باشد، جنس و نحوه اتصال محوری است که پله را به قرقره متصل کنند.
موتور
موتوری که در ساختار این دستگاه به کار می رود، مانند موتورهای آسانسور سه فاز_متناوب می باشد. از ویژگی های این موتورها می توان به 4 قطب و تک سرعته بودن آن ها اشاره کرد.
در برخی موارد سازندگان از موتورهای 6 قطب نیز استفاده می کنند. در بیشتر موارد، این قسمت در بالای پله برقی قرار می گیرد.
زنجیر پله
یکی از مهم ترین قطعات در پله برقی، زنجیر پله است که جنس آن از فولاد می باشد. مهم ترین نکته در مورد زنجیر چرخ که باید آن توجه شود، نحوه روغن کاری آن می باشد.
روغن کاری این قسمت معمولا به صورت دستی یا اتوماتیک انجام می شود که انجام این کار به صورت اتوماتیک بیشتر توصیه می شود. امروزه نمونه ای جدید از این المان به بازار وارد می شود که نیاز به هیچگونه روغن کاری ندارد.
محرک دستگیره
آن چه که باعث به حرکت در آمدن دستگیره می شود، چرخ نسبتا بزرگی است که به صورت اصطکاکی در حرکت است و حرکت خود را به وسیله زنجیر یا چرخ دنده از محورهای اصلی گیربکس می گیرد.
از ویژگی های مهم این دستگیره ها قطر چرخ، لاستیک و دندانه های روی آن و غلطک هایی می باشد که فشار لازم را برای دستگیره اعمال می کنند.
لامپ تعیین حدود پله برقی
این لامپ، لامپی سبز رنگ فلورسنتی می باشد که در زیر قسمت بالایی و پایینی هر قدم گاه در دستگاه نصب شده است. این نور از دندانه های پله ها بیرون می رود تا به افراد برای تشخیص قسمت افقی پله برقی و ورودی و خروجی روی هر پله کمک کند.
رشته پله دوار توکار
این رشته درون مکانی خاص در پله برقی طراحی‌شده و به چرخاندن رشته پله ها کمک می کند. وجود این قسمت می تواند باعث کاهش آلودگی صوتی دستگاه در حین انجام کار شود و باعث ایجاد عملکردی نرم گردد.
روغن کار خودکار پله برقی
روغن کار خودکار پله برقی سیستم برنامه ریزی شده ای است که به طور اتوماتیک روغن کاری سیستم را بر عهده دارد و به جا به جایی خوب پله ها کمک می کند. این کار نیاز به سرویس و تعمیرات را در فواصل نزدیک بهم کاهش می دهد و باعث افزایش طول عمر دستگاه می شود.
نمایشگر خطا
وجود این صفحه کمک می کند تا در صورت بروز هرگونه خطا، کد نقص بر روی آن نمایش داده شود. وجود این صفحه میزان و مکانی که اشکال فنی در آن ایجاد شده است را در کوتاه ترین زمان نشان می دهد.
نمایشگر جهت حرکت پله برقی
این نمایشگر جهت حرکت دستگاه پله برقی را نشان می دهد و در محل ورود و خروج پله و بر روی دستگیره نصب شده است.
روش های مختلف چیدمان پله برقی
چیدمان در چند طبقه به روش تکی
از این چیدمان برای جا به جایی افراد در بین سه سطح متفاوت و برای مکان هایی که جهت حرکت افراد به یک سمت است، استفاده می شود.
چیدمان در چند طبقه به روش ضربدری
این نوع چیدمان امکان حرکت افراد بین طبقات را سریع تر می کند و برای مراکز تجاری بزرگ مناسب می باشد. این نوع چیدمان معمول ترین روش ها می باشد و از تراکم افراد در پاگرد پله ها جلوگیری می کند.
چیدمان در چند طبقه به روش موازی
از این چیدمان در ساختمان هایی که طول زیادی دارند، استفاده می شود و سریع ترین زمان ممکن برای رسیدن افراد به طبقات بالاتر را امکان پذیر می کند.
نحوه نصب پله برقی
نصب پله برقی ها باید بر روی تیرهای اصلی سازه اجرا شود. نصب این دستگاه باید به گونه ای باشد که تنها با نیروی وزن و بدون استفاده از جوشکاری یا پرچ بر جای خود قرار گیرد. در نمونه هایی که ارتفاع بالای 6 متر دارند، یک پایه میانی نیز در نظر می گیرند.
سرویس و نگهداری پله برقی
پله برقی نیز مانند سایر دستگاه ها نیاز به تعمیر، نگهداری و سرویس دارد و در صورت سهل انگاری در این موضوع خساراتی به دستگاه وارد می شود.
کلیه قطعات مورد استفاده در ساخت پله برقی دارای طول عمر مفیدی هستند و در صورت عدم رسیدگی مناسب به آن ها آسیب می بیند و می تواند هزینه های سنگین تری را متحمل شود. بنابراین نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از نظر اجرایی نیز توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت می باشد.
کلام پایانی
آن چه در این نوشته از ساختمانچی به بیان آن پرداختیم، معرفی پله برقی و جزئیات مهم در خصوص انواع مدل ها و طریقه نصب آن می باشد.
امیدواریم از مطالعه این مطلب لذت ببرید و به اطلاعات موردنیاز خود در این خصوص دست پیدا کنید. در صورت تمایل نقطه نظرات خود را در مورد این نوشته با ما در میان بگذارید.
