کاربرد انواع ورق استیل[روغنی،سیاه،سرد و گرم]

ورق استیل که آن را با نام های ورق استنلس استیل و یا فولاد ضد زنگ نیز می شناسند، یکی از محصولات فولادی است که به دلیل آلیاژ خاص بکاررفته در آن دارای خواص مکانیکی متفاوتی از جمله شکل پذیری، جوش و سختی نسبت به سایر ورق هاست.

این ورق به دلیل مقاومت بالایی که در برابر خوردگی دارد از محبوبیت خاصی در صنایع مختلف برخوردار است. در ادامه این متن از ساختمانچی با ما همراه باشید تا با انواع، ابعاد، ویژگی ها و هر چیز که به این ورق مربوط است آشنا شوید.

معرفی بیشتر ورق استیل

همان طور که گفتیم ورق استیل را می توان با عناصر دیگری ترکیب کرد. این ورق شامل درصد بالایی آهن و کمتر از 2 درصد کربن است. هر چه مقدار کربن در این آلیاژ افزایش یابد، مقاومت و سختی آن نیز افزایش و خاصیت شکل پذیری آن کاهش می یابد. این محصول را می توان به صورت مربع و مستطیل و در ابعاد مختلف تولید کرد.

علاوه بر این، در ترکیب آلیاژ این ورق نیکل و کروم نیز می باشد. به همین دلیل هم این فلز غیرفعال بوده و در برابر خوردگی مقاومت بالایی از خود نشان می دهد. افزودن مولیبدن به ترکیب این فلز، مقاومت آن را در برابر خوردگی ناشی از اسیدهای کاهنده افزایش می دهد.

یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت این فلز را می توان همین تغییر درصد مولیبدن و کروم در آلیاژ این محصول دانست. به کمک این تغییر درصد نیز کاربرد این ورق در صنایع مختلف نیز افزایش می یابد.

خوب است بدانید که به جز موارد مذکور، عناصر دیگری هم وجود دارند که مقاومت در برابر خوردگی را افزایش و خاصیت مکانیکی حرارتی و چکش خواری را افزایش می دهند.

درصد استفاده از این عناصر با توجه به نوع ورق متفاوت خواهد بود. از جمله این عناصر می توان به مس، نیوبیوم، سلنیوم، تیتانیوم، آلومینیوم و سیلسیوم اشاره کرد. این محصول ضدزنگ، خوردگی و برق را نیز می توان به دو صورت رول و شیت در بازار پیدا کرد.

تفاوت فولاد ساده با آلیاژی

فولادها به دو دسته ساده کربنی و آلیاژی تقسیم می شوند. در فولادهای ساده کربنی به جز کربن و بعضی از دیگر عناصر معمول مثل منگنز، گوگرد، فسفر و سیلسیم عنصر دیگری وجود ندارد اما با افزودن تعدادی از این عناصر به آهن، آلیاژهایی تولید می شود که خواص بی نظیری دارند.

برای مثال اگر عناصری مثل کروم به آهن اضافه شود، استینلس استیل و یا آهن استیل ضدزنگ بدست می آید که در برابر خوردگی مقاومت بالایی از خود نشان می دهد.

گریدهای ورق استیل

ورق های استیل یا همان ورق های استنلس استیل به دو دسته بگیر و نگیر تقسیم می شوند. این ورق ها بر اساس آلیاژ تقسیم بندی و چند سری دارند.

ورق استنلس بگیر یا سری 400 به ورق استیلی می گویند که از آلیاژ آهن، کروم و کمتر از 1% آهن بدست می آید و خاصیت مغناطیسی دارد. اما ورق استنلس نگیر یا سری 300 به ورقی می گویند که خاصیت مغناطیسی ندارد و عناصری همچون آهن، نیکل، کروم و کربن کمتر از 1% آهن را در خود جای می دهد.

از جمله دیگر این سری ها نیز می توان به سری 200، 500 و 600 اشاره کرد. معروف ترین و رایج ترین نوع استیل را می توان سری 300 دانست. این سری ضدزنگ بوده و به دسته های مختلفی تقسیم می شود.

در بین این موارد سری 304 از سایر این موارد پر مصرف تر است. این نوع به دلیل سختی بالایی که دارد بیشتر در صنعت ساخت و ساز از آن استفاده می شود.

از مصارف سری 300 یا نگیر نیز می توان به مصرف سری 316 اشاره کرد. این نوع ورق ضد اسید بوده و کاربردهای متفاوتی دارد. از نمونه این کاربردها می توان به صنایع پزشکی، دریایی و غذایی اشاره کرد. 

سری 400 را نیز می توان بیشتر در مصارف روزانه مشاهده کرد. برای مثال استیل 420 را پولیش کرده و از آن در ساخت قاشق، چنگال و کارد بهره می گیرند.

از سری 430 نیز در طراحی و دکوراسیون منازل استفاده می شود. ورق 410 را نیز به دلیل مقامت بالایی که در برابر خوردگی و ساییدگی دارند بسیار می شناسند.

انواع ورق استیل براساس نورد

ورق ها بر این اساس به موارد زیر تقسیم می شوند:

ورق استیل نورد گرم

فولاد نورد گرم در دمای بیش از 1700 درجه فارنهایت تولید می شود و به شکل رول فشرده می شود. این دما بالاتر از دمای تبلور مجدد در اکثر فولادها می باشد. این حرارت و دمای بالا سبب می شود تا فولاد به راحتی شکل بگیرد و در نتیجه محصولاتی تولید شود که کار با آن ها آسان تر باشد.

به منظور پردازش استیل نورد گرم،  تولیدکنندگان در ابتدا از یک فلز مستطیلی با طول زیاد به نام بیلت یا شمش استفاده می کنند. شمش گرم شده برای پیش پردازش، به شکل یک رول بزرگ صاف وارد دستگاه نورد گرم می شود.

در آن جا در دمای بالا نگه داشته و وارد یکسری از غلتک ها می شود تا ابعاد نهایی آن شکل پذیرد. برای ورق های فلزی، فولاد نورد در کویل ها چرخانده می شود و سپس برای خنک شدن از آن خارج می گردد.

در زمان سردشدن، استیل منقبض می شود و از آن جایی که فولاد نورد گرم پس از پردازش خنک می شود، کنترل کم تری بر روی شکل نهایی آن وجود دارد.

این مسئله از معایب نورد گرم می باشد. از استیل های گرم معمولا در ساخت بدنه خودروها، تجهیزات و لوازم کشاورزی، مسیرهای ریلی و پروژه های ساختمانی استفاده می شود.

ورق استیل نورد سرد

در صنعت ورق هایی با ضخامت بالا و به وسیله نورد سرد به ضخامت های پایین تر تبدیل می شود؛ به همین دلیل، کیفیت ظاهری ورق های استیل سرد مانند ورق های گالوانیزه و ورق های روغنی، بسیار زیبا و مناسب می باشد.

این ورق ها به دلیل کیفیت ظاهری بالایی که دارند، معمولا در کارهایی که نیاز به زیبایی و شکل ظاهری مناسب است، استفاده می شوند.

از جمله کاربردهای ورق های استیل نورد سرد می توان به استفاده از آن ها در صنعت خودرو، مبلمان، لوازم خانگی، ساخت قفسه، ساخت پانل های غیرقابل انعطاف و تولید مصالح ساختمانی اشاره نمود.

انواع ورق استیل براساس شکل ظاهری

شکل ظاهر ورق ها متفاوت است و به موارد زیر تقسیم می شوند:

ورق استیل روغنی

ورق استیل روغنی به دلیل شکل ظاهری آن با نام تجاری ورق سرد معروف است. استیل روغنی توسط نورد سرد تولید می شود. پس از این که این ورق ها تولید شدند، به دلایل مختلفی از جمله جلوگیری از زنگ زدگی، روغن کاری می شوند.

ورق های روغنی پایه تولید ورق های گالوانیزه محسوب می شوند. از ورق های روغنی می توان در ساخت مصالح ساختمانی، بدنه خودروها، لوازم خانگی، انواع قفسه ها و پنل ها، استفاده نمود.

ورق استیل سیاه

ورق های استنلس سیاه توسط نورد گرم تولید می شوند. این ورق ها امروزه طرفداران بسیاری را به خود اختصاص می دهند و محصولی جدید و مدرن در ساخت المان های دکوراسیون داخلی محسوب می شوند.

استیل سیاه از ترکیباتی چون آهن، سیلیسیم، نیکل، کروم و کربن تولید می شود. این متریال در ساخت هر محصول استیلی بکار می روند، با این تفاوت که استیل سیاه دارای پوشش محافظتی از جنس پلیمر می باشد که سطحی مات و سیاه دارد که آن را محکم تر و زیباتر می کند.

ویژگی های ورق استیل

• مقاومت بالا در برابر حرارت
• داشتن خواص ضدزنگ
• مقاومت بالا در برابر خوردگی
• قابلیت بازیافت
• امکان جوشکاری بر روی سطح این فلز
• دوام و طول عمر بالا

همان طور که قبلا هم گفتیم، یکی از عناصر تشیل دهنده این ورق کروم است. زمانی که کروم با اکسیژن هوا ترکیب می شود، لایه ای از اکسید کروم روی ورقتشکیل می شود که از زنگ زدگی و پوسیدگی استیل جلوگیری می کند.

یکی دیگر از ویژگی هایی که این ورق رابسیار محبوبکرده است قابلیت ذوب پذیری و در نتیجه بازیافت آن است. استیل های ضایعاتی ذوب و مجددا قالب گیری و قابل استفاده می شوند.

اما نکته جالب دیگری که خوب است در این مورد بدانید این است که بین 65 تا 80 درصد از تولید ورق استیل در جهان به روش بازیافت ضایعات صورت می گیرد.

کاربرد ورق استیل

از ورق های استیل بیشتر در صنعت ساخت و ساز استفاده می شود. اما این ورق کاربردهای دیگری هم دارد که در ادامه به معرفی تعدادی از آن ها می پردازیم:

• ساخت لوازم الکترونیکی مانند ترانسفورماتورها
•  صنعت تولید و ساخت سیمان
• ساخت تانکرهای حمل مواد شیمیایی و حمل سوخت
• صنعت تولید شکر و به طور کلی صنایع غذایی
•   سقف کاذب ساختمان ها
• ساخت بدنه هواپیما ها، کامیون ها و خودروها
• تولید کاغذ
• استفاده در پوشش، درب و سقف آسانسور

خواص ورق استیل

خاصیت ضد زنگ: با توجه به این که یکی از مواد تشکیل دهنده این ورق کروم است، زمانی که با اکسیژن هوا ترکیب می شود، لایه ای از اکسید کروم روی ورق ایجاد می شود. البته این لایه با چشم غیرمصلح قابل دیدن نیست، اما باعث از بین‌رفتن ارتباط هوا و فلز خواهد شد و از زنگ‌زدگی و پوسیدگی استیل جلوگیری می‌کند، در نتیجه استیل سالم می‌ماند.

قابلیت بازیافت: قابلیت ذوب پذیری استیل موجب می شود تا 100 درصد قابلیت بازیافت داشته باشد.

بالا بودن میزان سختی و استحکام: استحکام ورق‌های استیل، به میزان کربن به‌کار رفته در این ورق‌ها بستگی دارد، یعنی هرچه کربن بیشتر باشد، میزان سختی استیل بیشتر خواهد شد.

تولیدکنندگان ورق استیل

این نوع محصول در کشور ما وارداتی بوده و تولیدکنندگان آن از دیگر کشورها هستند. از سرشناس ترین کشورهای تولیدکننده این محصول می توان به کشور آلمان، فرانسه، اوکراین، تایوان، کره جنوبی، چین، ژاپن، افریقای جنوبی، آمریکا و … اشاره کرد.

درگذشته این ورق ها از آمریکا، ژاپن و آلمان وارد می شد که امروزه بیشتر از چین، تایوان، کره جنوبی و آفریقای جنوبی است.

کلام پایانی

ورق استیل یکی از محصولات فولادی است که خواص بسیاری دارد. از جمله این خواص و ویژگی ها می توان به ضدزنگ، ضدخوردگی، مقاومت بالا در برابر حرارت و هم چنین قابل بازیافت بودن آن اشاره کرد.

این فلز انواع مختلفی داردکه از معروف ترین آن ها می توان به سری 300 و 400 اشاره کرد ک البته از سری 400 بیشتر در مصارف روزانه مثل طراحی و دکوراسیون و هم چنین ساخت کارد و چنگال اشاره کرد. هم چنین از این فلز به جز در صنعت ساخت و ساز، در ساخت هواپیما، در صنایع غذایی و بسیاری دیگر از صنایع استفاده می شود.

سوالات متداول