سقف کوبیاکس [به همراه روش اجرا و مزایا]

سقف کوبیاکس نمونه ای از جدیدترین نمونه های سقف سبک است که در پروژه های ساخت و ساز مکان های مختلف کاربرد دارد. سقف های سنگین و یکپارچه در اثر نیروی ناگهانی زلزله تلفات بسیاری را وارد می کنند و فضای معماری را بهم می زنند.

به همین دلیل استفاده از مصالح مناسب جهت ساخت آن ها اهمیت بسیار زیادی دارد. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، مهندسین و معماران ساختمانی سعی در ساخت سقف های سبک به منظور افزایش ایمنی ساختمان دارند.

ویژگی های سقف کوبیاکس

کوبیاکس یا Cobiax نوعی سقف سبک محسوب می شود که بر اساس ایجاد فضاهای تو خالی درون دال بتنی مسلح طراحی شده است. مدول های سقف کوبیاکس در دو نوع گوی تخت و گوی کروی شکل طراحی و اجرا می شوند.

این گوی ها از پلی اتیلن یا پلی پروپیلن تولید می شوند و دوستدار محیط زیست هستند. گوی تخت یا slim line در دال هایی که ضخامت کمتری دارند مورد استفاده قرار می گیرد و ارتفاعی بین 10 تا 22 سانتی متر دارد.

گوی کروی شکل یا Eco line در دال هایی با ضخامت بالاتر کاربرد دارد و ارتفاع آن بین 25 تا 45 سانتی متر است. این گوی ها در دهانه های بتنی عریض قابل استفاده هستند و باعث می شوند ظرفیت باربری، معادل دال کاملا بتنی باشد.

گوی های کوبیاکس 100 درصد قابل بازیافت هستند و در حد فاصل آرماتوربندی های بالا و پایین به راحتی می توان آن ها را قرار داد. تکنولوژی سقف کوبیاکس بر اساس ساخت سقف دال بتنی دو طرفه است که با حذف بار مرده غیرسازه ای، خاصیت باربری دو محوره همچنان حفظ می شود.

با شکل گیری لایه بتنی مقاوم در بالا و پایین دال و با شکل گیری تیرچه های داخلی در دو امتداد به دلیل قراردادن گوی ها در سراسر فضای میانی دال بتنی، باربری مناسبی برای این دال ایجاد می شود.

اجزای اصلی سقف کوبیاکس

• بتن
• شبکه های مش تحتانی و فوقانی
• آرماتور
• گوی های توخالی
• خرپا فلزی از نوع فولاد AII

مزایای سقف کوبیاکس

• با استفاده از سقف کوبیاکس میزان بتن و فولاد مصرفی کاهش می یابد و این امر از نظر اقتصادی بسیار مقرون بصرفه است.
• این نوع سقف بار اضافی بر ساختمان وارد نمی کند و در هنگام وقوع زلزله میزان خطرات ناشی از آن را می کاهد.
• گوی های کوبیاکس ضد اشتعال هستند و مقاومت آن ها در برابر آتش بالاست و نوعی عایق حرارتی برای ساختمان به شمار می آیند که در هنگام وقوع آتش سوزی باعث تخریب و ریزش سازه نمی شوند.
• اجرای سقف کوبیاکس در مقایسه با سایر سقف های معمولی در مدت زمان کوتاه تری صورت می گیرد.
• با استفاده از این نوع سیستم سقفی، عمر مفید ساختمان طولانی تر می شود.
• سقف کوبیاکس نوعی عایق صوتی محسوب می شود که از انتقال سر و صدا جلوگیری می کند.
• این سقف ها مقاومت خمشی، برشی و سختی بالایی دارند.
• حذف بتن غیر باربر از درون دال منجر به سبک سازی این سقف می شود.
• ارتفاع کلی سازه با این سقف کاهش می یابد، زیرا ارتفاع سقف بهینه سازی می شود.
• کوبیاکس را می توان با هر نوع معماری انطباق داد.
• این سقف را می توان به روش نیمه پیش ساخته نیز اجرا نمود.
• کوبیاکس منجر به کاهش آسیب های احتمالی به سازه می شود.
• حمل و نقل گوی های کوبیاکس به راحتی صورت می گیرد.
• بتن ریزی آن بسیار آسان است.
• گزینه ای بسیار مناسب برای ساختمان های بنا شده بر روی خاک ضعیف می باشد.
• تعداد ستون های سازه را به میزان قابل توجه کاهش می دهد.
• بازسازی ساختمانی که با این سقف بنا می شود آسان تر است.
• در هر قسمت از سقف می توان بازشوهای مختلف اجرا نمود.
• هزینه های اجرای تاسیسات ساختمان کاهش می یابد.
• از قابلیت اجرا برای دهانه هایی با قطر بالا نیز برخوردار است.

معایب سقف کوبیاکس

• استاندارد و آیین نامه مشخصی برای طراحی آن تدوین نشده است و قوانین بسیار محدودی برای آن وجود دارد.
• هزینه های بالایی در پروژه های کوچک دارد و مقرون بصرفه نمی باشد.
• تحقیقات زیادی در مورد رفتار این نوع سقف در برابر نیروهایی مانند زلزله و باد صورت نگرفته است.

کاربرد سقف کوبیاکس

• کارخانه ها
• بیمارستان ها
• هتل ها
• مراکز تجاری
• ساختمان های مسکونی
• سازه های مرتفع و آسمان خراش ها

انواع قالب کوبیاکس

سقف های کوبیاکس در سه نوع قالب مختلف تولید می شوند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:

قالب کوبیاکس Eco-line

قالب eco-line از قدیمی ترین روش های اجرای سقف کوبیاکس بشمار می رود که برای ساخت سقف هایی با دهانه بلند و ضخامت بالا استفاده می شود و شکلی ساده و کروی دارد. در قالب eco-line از ۵ تا ۸ قالب کروی در ماژول برای اجرای سقف استفاده می شود.

قالب کوبیاکس Slime-line

این قالب به شکل بیضی طراحی می شود و همین طراحی آن سبب می شود تا به راحتی نصب و جا به جا شود. از قالب Slime-line برای ساخت سقف هایی با دهانه بزرگ و ضخامت کم استفاده می شود. ماژول های این مدل قالب ۶ تا ۷ بیضی و دو المان فولادی می باشند. 

قالب کوبیاکس CLS

نسل جدید سیستم کوبیاکس، قالب cls می باشد که به شکل مربعی بیضوی است و نصب بسیار راحت تری نسبت به دو مدل قبلی دارد. همچنین این قالب ثابت کرده که ایمنی و عملکرد بهتری نسبت به مدل های دیگر دارد.

مراحل اجرای سقف کوبیاکس

مراحل اجرای سقف مجوف کوبیاکس به شرح زیر می باشد:

قالب بندی

قالب بندی این سقف به صورت یکپارچه در اطراف تیرهای بتنی صورت می گیرد. زیرسازی قالب ها نیز باید با کمی خیز به سمت بالا توسط جک، چهارپایه و یا داربست انجام شود تا وزن بتنی که در مرحله بتن ریزی ریخته می شود بتواند تحت بارهای مرده یا بارهای اجرا قالب ها را تراز کند.

آرماتوربندی شبکه تحتانی و تیرها

در این مرحله آرماتوربندی های شبکه زیرین طبق نقشه های اجرایی از طرف مهندسین اجرا می شود. آرماتورهای تحتانی قطر بیشتری نسبت به آرماتورهای فوقانی دارند، در نتیجه فاصله بین آن ها کمتر است. آرماتوربندی تحتانی با رعایت پوشش لازم میلگردها و تیرها بسته می شود.

جاگذاری قالب ها

قالب های بیضی و توپی شکل کوبیاکس بر اساس فاصله بین دو شبکه آرماتوربندی انتخاب می شوند. ساختار قالب های کوبیاکس باعث می شود تا به منظور جلوگیری از نشست آن ها روی آرماتور تحتانی و امکان تردد کارگران در حین عملیات اجرایی، برای آن ها یکسری پایه با استفاده از میلگرد تولید شود. این پایه ها اطراف قالب ها را احاطه می کنند و نشیمن آرماتورهای فوقانی را ایجاد می نمایند.

آرماتوربندی شبکه فوقانی

پس از آن که قالب بندی به پایان رسید، طبق نقشه اجرایی، شبکه فوقانی میلگردها روی سقف قرار می گیرد و توسط سیم های آرماتوربندی و میلگردهای سنجاقی به شبکه زیرین متصل می شود.

بتن ریزی

بتنی که در اجرای سقف کوبیاکس مورد استفاده قرار می گیرد بتن معمولی است و بتن ریزی در دو مرحله انجام می شود. شکل کروی گوی های کوبیاکس عملیات بتن ریزی را آسان می کند و میزان ویبره لازم را کاهش می دهد؛ به صورتی که نیازی به انجام عمل ویبره در جهات مختلف مابین گوی ها نیست.

مدول های سقف کوبیاکس میزان بتن مصرفی را کاهش می دهند و حرکت بتن در عملیات بتن ریزی را آسان می کند. قالب های کوبیاکس به دلیل شکل ظاهری خود به راحتی بتن را زیر قالب ها و زیر آرماتورهای شبکه تحتانی هدایت می کنند. در حین بتن ریزی عملیات ویبره انجام می شود تا بتن متراکم شود و متخلخل نگردد.

نکات اجرایی سقف کوبیاکس

• بتنی که در این نوع سقف مورد استفاده قرار می گیرد، از نوع بتن معمولی و با اسلامپ حدود 10 تا 11 سانتی متر می باشد.
• در اجرای سقف کوبیاکس می توان از روان کننده ها استفاده نکرد، زیرا شکل کروی گوی ها به بتن ریزی را آسان می کند.
• گوی های کوبیاکس درون قفسه های نگهدارنده ای به نام کیج قرار می گیرند تا هنگام بتن ریزی از جای خود تکان نخورند و حرکت نکنند.
• حداقل ضخامت بتن پوششی که در بین گوی های بالا و پایین قرار می گیرد، 5 سانتی متر درنظرگرفته شود.
• قبل از بتن ریزی باید محل داکت های تاسیساتی و بازشوها بر روی سقف مشخص و آرماتورهای تقویتی موربی در اطراف بازشوهای بزرگ نصب شود.
• بهتر است بعد از باز کردن قالب های سقف، تعدادی از جک ها در زیر سقف باقی بماند تا از فشار ناگهانی و احتمالی سقف بکاهد.
• از سقف کوبیاکس تنها می توان در ساختمان ها تا سه طبقه استفاده کرد. در صورتی که تعداد طبقات زیادتر باشد، باید در کنار کوبیاکس از دیوارهای برشی نیز استفاده شود.

روش اجرای سقف کوبیاکس در فیلم زیر قابل مشاهده می باشد

عوامل موثر بر قیمت سقف کوبیاکس

قیمت سقف های کوبیاکس به عواملی چون قیمت، نوع و متراژ میلگرد، ابعاد و وزن گوی ها، کیفیت جنس آن، میزان بتن و دستمزد و هزینه های اجرایی بستگی دارد.

کلام پایانی

با اینکه از ساخت بتن صدها سال می گذرد اما این متریال هنوز هم به وفور در تمام پروژه های ساختمانی استفاده می شود. بتن وزن سنگینی دارد که باعث محدودیت استفاده از آن در برخی پروژه ها می شود.

به همین دلیل امروزه روش های جدیدی ابداع شده که نیاز به بتن را در ساختمان کاهش داده است. همانطور که در بالا اشاره کردیم، سقف های کوبیاکس یکی از این سیستم ها می باشند.

استفاده از این سقف ها وزن کلی ساختمان ها را کاهش می دهد و سازگاری با محیط زیست، آن را به محصولی منحصربفرد تبدیل می کند.