انواع تابلو برق و نکاتی که برای خرید باید بدانید!

در نگاه اول، اهمیت انتخاب تابلو برق چندان به چشم نمی آید. اما برخلاف تصور، این جعبه ها نقش بسیار اساسی در محافظت از تجهیزات الکتریکی مانند تجهیزات ارتباطی دارند. پیشرفت چشمگیری که در زمینه تکنولوژی رخ داده است، اهمیت طراحی این گونه تابلوها و اجرای خلاقیت در انجام این کار را روز به روز بیشتر کرده است.

یکی از چالش هایی که مهندسین طراحی با آن سر و کار دارند، انتخاب نمونه مناسب تابلو برق متناسب با کارکرد موردنظر می باشد. اگر انتخاب تابلو برق به درستی صورت گیرد، نه تنها ایمنی لازم را به همراه خواهد داشت، بلکه در میزان هزینه ها نیز صرفه جویی به عمل خواهد آورد.

امروزه تابلوهای برق در انواع مختلفی تولید می شوند که انتخاب آن باید با توجه به پروژه مورد نظر صورت پذیرد. در این مطلب از ساختمانچی به معرفی انواع تابلو برق در دنیای تکنولوژی پیشرفته امروز می پردازیم. با ما همراه باشید.

معرفی انواع تابلو برق

1. تابلو برق های مناسب محوطه های داخلی

دسته اول نمونه هایی هستند که برای محوطه های داخلی طراحی شدند و نسبت به سایر نمونه ها از کمترین میزان محافظت در برابر گرد و خاک کم و برخوردهای تصادفی با تجهیزات الکتریکی برخوردار می باشند.

علی رغم اهمیت محافظت کمتر در این مدل ها، از این نمونه معمولا در موارد مرتبط با تجهیزات الکتریکی داخلی خانه استفاده می شود. نصب آن در محیط های استاندارد، راه حلی مناسب برای محافظت از لوازم برقی و جلوگیری از دسترسی به تجهیزات الکتریکی خطرناک می باشد.

2. تابلو برق های مناسب محیط های مرطوب و گرم

دسته دوم مناسب مکان هایی است که رطوبت و حرارت در آن ها زیاد بوده و میزان محافظت و امنیت این تابلوها باید بیشتر باشد. در این مدل از یک لایه اضافی برای محافظت در برابر قطرات آب مانند باران استفاده می شود.

یکی از نکاتی که باید در نظر داشت، گرمای حاصل از تجهیزات الکتریکی می باشد. برای مثال در مراکز دیتا و تجهیزات مرتبط با شبکه IT، وجود گرمای بیش از حد ناشی از فشار زیاد گرمای داخلی می تواند منجر به ایجاد مشکل در قطعات الکتریکی و فعالیت های عملیاتی شود.

برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی، مهندسان طراحی از لوازم جانبی تهویه در ساخت تجهیزات استفاده کرده‌اند تا امکان عبور هوا از داخل فصای داخلی را فراهم کنند.

3. تابلو برق های مناسب محیط های بیرونی

دسته سوم بیش تر برای محیط های بیرونی مورد استفاده قرار می گیرد و البته در مواردی می توان از آن ها در محیط های سرپوشیده نیز استفاده کرد. از این رو این مدل باید از حداقل محافظت و امنیت در برابر گرد و خاک، باد و باران، برف و دیگر عوامل محیطی برخوردار باشد.

البته باید به این نکته توجه کرد که این محصول برای مناطقی با شرایط شدید بد آب و هوایی نیز چندان مناسب نیست. با این حال می توان از آن ها در فضای باز و برای محافظت از سیم کشی و کابل ها استفاده کرد.

از آن جایی که این نمونه برای استفاده در فضای بیرونی از کم ترین امتیاز و استاندارد برخوردار است، بسیار مهم است که مکان دقیق نصب و متریال موجود در ساخت آن مشخص شود.

برای مثال در صورتی که تابلو برق های تولیدی از پلاستیک ABS در مقابل نور مستقیم خورشید قرار بگیرند، تاب برمی دارند و می توانند تجهیزات برقی را در معرض خطر قرار دهند.

تابلو برق های ساخته‌شده از پلی کربنات مقاوم می باشند و در برابر اشعه UV از خود مقاومت نشان می دهند. هزینه تهیه این نمونه بسیار مقرون به صرفه می باشد. این ویژگی ها سبب می شود برای استفاده در محیط های خارج از خانه و در کاربردهای تجاری و صنعتی گزینه ای مطمئن تر برای انتخاب به نظر برسد.

4. تابلو برق های مقاوم در برابر شرایط بد آب و هوایی

دسته چهارم یا مدل 4 نسبت به نمونه قبلی از مقاومت و محافظت بالاتری در برابر شرایط بد آب و هوایی برخوردار بوده و مهم تر از همه از خاصیت ضد آب نیز برخوردار می باشد.

این ویژگی سبب می شود تا این محصول به عنوان نمونه ای مناسب برای کاربردهای صنعتی و برای محافظت از سیستم های برق رسانی و ارتباطی در فضای باز در نظر گرفته شود.

امروزه با پیشرفت دنیای ارتباطات، نیاز به محافظ الکترومغناطیسی و تداخل فرکانس رادیویی به میزان زیادی افزایش یافته است. از این رو با وجود سیگنال های مختلف در فضای آزاد، مهندسین طراحی باید به این نکته توجه کنند که این سیگنال ها با یک دیگر تداخل نداشته باشند.

ساختار این نمونه تابلو برق به گونه ای است که می تواند از تداخل این سیگنال ها جلوگیری به عمل آورد. به طور کلی می توان گفت این مدل از محافظت خوبی در برابر تداخل فرکانس های رادیویی و بارهای الکترومغناطیسی برخوردار می باشد.

5. تابلو برق های مدل 4X

میزان محافظت و مقاومت مدل 4X همانند مدل 4 است اما در برابر خوردگی مقاومت بیشتری از خود نشان می دهد. به همین خاطر از این مدل ضد آب پیشرفته در مکان هایی با میزان رطوبت بیشتر و مکان هایی که در معرض مواد شیمیایی خورنده قرار دارند، استفاده می شود.

خوردگی و زنگ زدگی یک مشکل شایع در کاربردهای الکتریکی موجود در فضاهایی که رطوبت بیش از اندازه وجود دارد، می باشد. این نمونه تابلو برق ضد آب می باشد و می تواند از آسیب به اجزای الکتریکی جلوگیری به عمل آورد.

برخی فعالیت ها نیاز به نصب سیم کشی، کابل کشی و اتصال مجزا دارند. در چنین مواردی باید از تابلو برق هایی با قابلیت های انعطاف پذیری بالا استفاده کرد.

در زمان هایی که تکنسین ها نیاز به ایجاد تغییراتی در یک محل دارند، این گونه تابلوها می توانند به صرفه جویی در وقت و هزینه ها کمک کنند. این نمونه برای استفاده در فضای باز و به منظور محافظت در برابر شرایط سخت آب و هوایی، طراحی شدند.

6. تابلو برق های مناسب در فضای بیرونی و داخلی

مدل ششم برای استفاده در فضای داخلی و بیرونی طراحی می شود. این تابلو برق می تواند برای مکان هایی که امکان آب گرفتگی موقتی وجود دارد، مورد استفاده قرار گیرد. این تابلو برق ضد آب است و در طیف گسترده ای از فعالیت ها از آن استفاده می شود.

استفاده از این مدل نگرانی چندانی بر جای نمی گذارد، چرا که این نمونه از مقاومت بالایی در محیط های مرطوب، گرد و غبار شدید، یخ زدگی و یا آب گرفتگی برخوردار می باشد.

7. تابلو برق مدل 6P

میزان امنیت و محافظت مدل 6P با نمونه قبلی برابری می کند. اما با این حال این مدل از مقاومت بالاتری در برابر رطوبت و خوردگی نسبت به نمونه قبلی برخوردار می باشد. همین ویژگی سبب می شود تا از این مدل برای قرار دادن تجهیزات برقی در معادن زیر زمینی استفاده شود.

همچنین از این محصول در مکانی که امکان خوردگی بالا باشد نیز استفاده می شود. بسیاری از پاک کننده‌های شیمیایی نیز می توانند باعث ایجاد خوردگی شوند. از این رو باید به این نکته در هنگام انتخاب تابلو برق توجه داشت.

در ساخت این نمونه تابلو برق از آلومینیوم استفاده می شود. این متریال نه تنها از وزن سبکی برخوردار می باشد، بلکه در برابر خوردگی نیز از خود مقاومت نشان می دهد. این ویژگی سبب می شود از آلومینیوم به جای استیل ضد زنگ در ساخت این تابلو بر استفاده شود.

8. تابلو برق های مناسب موقعیت های حساس

از این مدل برای مکان های داخلی با موقعیت های حساس استفاده می شود و به کلاس 1، بخش 1 و گروه های A ،B ،C ،D تقسیم بندی می شوند. این تقسیم بندی براساس میزان گازهای قابل اشتعال در هوا که ممکن است باعث ایجاد انفجار شوند، صورت می گیرد.

این محصول نمونه ای از تابلو برق های ضد انفجار می باشد. طراحی آن به گونه ای است که در صورت بروز چنین حادثه ای، خسارت خارجی وارد نمی کنند. بروز چنین حادثه ای در مکان هایی که صنایع نفت و گاز وجود دارد، غیر معمول نیست.

در ساخت این مدل از آلومینیوم یا فولاد ضد زنگ استفاده می شود. از این نمونه در محیط های خطرناک مانند میادین نفتی، انبارها و غیره استفاده می شود. این مدل در برابر گرد و خاک، رطوبت و انفجارهای احتمالی ناشی از گازهای قابل احتراق مقاوم می باشد.

9. تابلو برق های مناسب مصارف داخلی

نمونه دیگر تابلو برق هایی هستند که برای مصارف داخلی مورد استفاده قرار می گیرند و در برابر آب، گرد و خاک و مایعات غیر خورنده از خود مقاومت نشان می دهند.

این مدل شباهت زیادی به تابلو برق نوع 2 دارد. همان گونه که می دانید گرد و خاک برای تجهیزات الکتریکی مناسب نیست. بنابراین محافظت تابلو برق در برابر گرد و خاک نکته مهمی است که باید به آن توجه شود.

این مدل تابلو برق در برابر ورود گرد و خاک مقاوم است و به ایمنی تجهیزات برقی کمک می کند. از این محصول در فعالیت های صنعتی استفاده می شود. برای جلوگیری از ورود هرگونه گرد و خاک به داخل، در ساخت آن ها از درزگیر استفاده می شود.

انواع تابلو برق براساس متریال کاربردی در ساخت آن ها

علاوه بر انواع تابلو برق هایی که در بالا به آن ها اشاره شد، تقسیم بندی تابلو برق ها بر اساس متریال کاربردی نیز صورت می گیرد که بر کارکرد و ظاهر آن تاثیر می گذارد.

پلاستیک پلی کربنات، آلومینیوم، استیل ضد زنگ و استیل کربن از جمله متریال هایی هستند که به این منظور مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه به بیان جزئیات بیشتر در این زمینه می پردازیم:

پلاستیک پلی کربنات

قیمت تابلو برق هایی از جنس پلی کربنات نسبت به نمونه های فلزی کم تر و از مقاومت در برابر ضربه برخوردار می باشد. این محصول برای مصارف بیرونی و داخلی مناسب می باشد. از آن جایی که تهیه این مدل تابلو برق بسیار مقرون به صرفه است، از آن ها عموما در مصارف برقی مرتبط با صنعت فناوری اطلاعات استفاده می شود.

آلومینیوم

تابلو برق هایی که در ساخت آن ها از آلومینیوم استفاده می شود، نسبت به نمونه های پلاستیکی پلی کربنات از قیمت بالاتری برخوردار می باشند. این متریال از مقاومت بالایی در برابر ضربه و حرارت بالا برخوردار است.

به علاوه، این که آلیاژهای آلومینیوم در برابر خوردگی مقاوم بوده و در برابر تداخل فرکانس های مختلف و امواج الکترومغناطیسی از خود مقاومت نشان می دهند.

استیل ضد زنگ

مانند سایر متریال هایی که در بالا به آن ها اشاره شد، تابلو برق های استیل ضد زنگ نیز مزایا و معایبی دارند. استیل ضد زنگ در برابر آتش مقاوم بوده و رطوبت بر عملکرد آن ها تاثیر چندانی ندارد. از معایب این گونه تابلو برق ها می توان به وزن زیاد و قیمت بالاتر آن ها نسبت به سایر تابلو برق ها اشاره کرد.

استیل کربن

تابلو برق هایی که در ساخت آن ها از استیل کربن دار استفاده شده است، بسیار مقاوم هستند و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه می باشند.

از معایب آن ها می توان به عدم مقاومت در برابر خوردگی اشاره کرد؛ از این رو استفاده از آن ها در مکان هایی که ممکن است در معرض مواد‌خورنده قرار گیرند، توصیه نمی شود، مگر این که از لایه های محافظ بر روی آن ها استفاده شده باشد.

اجزای تشکیل دهنده تابلو برق

• تجهیزات الکتریکی شامل همه عناصری که بر روی مدار الکتریکی قرار دارد
• کنتاکتور یا عامل قطع و وصل مدار فرمان از راه دور
• بی متال
• انواع رله ها از جمله رله کنترل فاز، رله کنترل زمان و رله کنترل بار
• انواع کلیدها از جمله کلیدهای غلتکی، سلکتوری، میکروسوئیچ، بوش باتون و فلوتر سوئیچ
• تجهیزات اندازه گیری مانند ولت متر، آمپرمتر، فرکانس متر، وات متر و کسینوس فی متر
• ترانس جریان
• بدنه
• ارتباطات شامل سیم، شیمه و کابلشو

نکات قابل توجه در هنگام خرید تابلو برق

متریال کاربردی

همان گونه که در بالا نیز اشاره شد، در ساخت تابلو برق از متریال های مختلف مانند فلز، پلاستیک و… استفاده می شود. برای انتخاب نمونه مناسب باید وزن محصول، مقاومت، قیمت، ظاهر و شرایط نصب را در نظر داشته باشید.

نحوه نصب

نحوه و چگونگی نصب تابلو برق ها از دیگر نکاتی است که باید در هنگام انتخاب به آن توجه داشته باشید. آیا در نظر دارید آن را به صورت عمودی یا افقی نصب کنید؟ برای انتخاب محصول مناسب باید به همین نکات کوچک نیز توجه شود.

میزان دمای محیط

گرمای داخلی و بیرونی هر دو می تواند بر تجهیزات الکتریکی تاثیرگذاشته و به آن ها آسیب وارد کند. از این رو با توجه به میزان دمای تجهیزات مورد نظر، باید به دنبال نمونه مناسب باشید. راه حل مناسب برای حل این مشکل استفاده از خنک کننده ها یا تهویه های هوا می باشد.

اندازه

انتخاب اندازه مناسب تابلو برق از دیگر نکات قابل توجه در این زمینه می باشد. اگر در انتخاب اندازه مناسب این محصول دقت نکنید، در آینده مجبور به تعویض آن خواهید شد.

برای مثال اگر نمونه ای بسیار کوچک تهیه کنید، ممکن است در آینده مجبور به تعویض آن شوید. برای انتخاب اندازه مناسب باید به این نکته نیز توجه کنید که ممکن است در آینده تغییراتی در ساختار تجهیزات الکتریکی رخ دهد.

تطبیق پذیری

در هنگام انتخاب این محصول باید توجه کنید که آیا می توانید تغییری در ساختار آن ایجاد کنید. شاید در ابتدا فکر کنید این موضوع اهمیت چندانی ندارد، اما پس از گذشت چندین سال به طور حتم به اهمیت این موضوع پی خواهید برد.

اضافه یا حذف کردن برخی از تجهیزات از تابلو برق از فاکتورهای مهمی است که باید به آن توجه کنید. در این راستا باید توجه کنید آیا محصول موردنظر امکان تنظیم بر اساس نیازهای شما را فراهم می کند یا خیر؟

نکات پایانی

با پیشرفت در زمینه های مختلف فن آوری، استفاده از تجهیزات الکتریکی نیز رو به افزایش می رود. از این رو انتخاب مکان مناسب برای قرار دادن آن ها به فاکتوری مهم در بین افراد متخصص تبدیل شده است.

از این رو انتخاب تابلو برقی متناسب با کارکرد مورد نظر نکته مهمی است که باید به آن توجه شود. آشنایی با انواع تابلو برق هایی که در بالا به آن ها اشاره شد، می تواند در انتخاب نمونه ای متناسب با فضا و کارکرد به شما کمک کند.