اصول مدیریت پروژه ساختمانی چیست؟

مدیریت پروژه یکی از مهم ترین سمت ها در پروژه های تیمی ساختمانی شناخته می شود. این سمت مسئولیت های زیادی برای به ثمر رساندن یک پروژه ساحتمانی بر عهده دارد.

از جمله فعالیت های آن ها می توان به برآورد هزینه های پروژه و اطمینان از کافی‌بودن بودجه تا زمان به پایان‌رسیدن پروژه و نظارت بر انجام به موقع کارها اشاره کرد.

اگر شما از جمله افرادی هستید که تمایل به شروع انجام کار به عنوان مدیر کنترل پروژه دارید، نکات ارائه‌شده در این مقاله از ساختمانچی می تواند به شما کمک کند.

مدیریت کنترل پروژه به چه معناست؟

کنترل پروژه عنصری است که باعث می شود پروژه در زمان بندی مشخص و با بودجه مشخص پیش رود. به طور کلی تأثیر نقش کنترل پروژه بر موفقیت آن انکارناپذیر است. کنترل پروژه اطلاعات دقیق و به موقع را به تیم مدیریت پروژه ارائه می دهد.

همچنین آن ها را قادر می سازد تا تصمیماتی آگاهانه بگیرند و اقدامات لازم برای اصلاح هرگونه روند نامطلوب احتمالی را اعمال کنند. مدیر کنترل پروژه به مشتری در مورد وضعیت واقعی پروژه توضیح می دهد.

امروزه به دلیل تحول مدیریت پروژه، نیاز به یک سیستم کنترل مؤثر بیش از پیش احساس می شود. بسیاری از شرکت ها هنوز هم از روش های سنتی کنترل استفاده می کنند که نشانگر فقدان مدیریت کنترل پروژه است. به علاوه مشخص شده است که استفاده از روش های مناسب در کنترل پروژه باعث کاهش 15 درصدی زمان اجرای برنامه می شود.

از سوی دیگر مطالعاتی درباره تأثیر کنترل پروژه بر هزینه ها انجام گرفت. این مطالعات نشان داد که روش های مناسب برای کنترل پروژه، هزینه را بیش از 10 درصد کاهش می دهد.

درواقع، موفقیت مبتنی بر روند کنترل پروژه است که اگر به درستی انجام شود منجر به کاهش هزینه و پیشرفت پروژه مطابق با زمان‌ بندی، می شود.

نکته مهمی که باید بخاطر داشت این است که کنترل پروژه تنها محدود به کنترل و نظارت در مرحله اجرای پروژه نمی شود. فرآیند کنترل مؤثر پروژه در اوایل پروژه با برنامه ریزی آغاز می شود و در اواخر پروژه با بررسی در مرحله بعد از اجرا به پایان می رسد. کنترل پروژه به طور کامل در هر مرحله از پروژه وجود دارد.

کنترل پروژه شامل 4 بخش اصلی است:

• برنامه ریزی
• مدیریت هزینه و کنترل آن
• برآورد هزینه
• تحلیل ریسک

مدیریت کنترل پروژه یکی از پایه های اساسی و حیاتی در پروژه شناخته می شود. فردی که به عنوان مدیریت کنترل پروژه فعالیت می کند، دست راست مدیر پروژه شناخته می شود.

مدیریت کنترل پروژه در جهت تعیین اهداف پروژه، بررسی میزان بودجه برنامه ریزی شده، بررسی روند انجام پروژه و پیشرفت آن و هم چنین ایجاد برنامه ای کارآمد برای بهبود پیشرفت پروژه فعالیت می کند.

مدیریت پروژه و مدیریت کنترل پروژه هر دو در کنار یکدیگر برای پیش برد هرچه بهتر پروژه ساختمانی فعالیت می کنند. عموما افرادی که به عنوان مدیریت کنترل پروژه فعالیت می کنند، دارای مدرک دانشگاهی هستند.

اما همیشه به این گونه نیست. همانند دیگر مشاغل، افرادی که دارای تجربه کاری صنعتی یا دوره های کارآموزی هستند می توانند از این موارد به عنوان پیش نیاز برای فعالیت به عنوان مدیریت کنترل پروژه استفاده کنند.

در کنار این موارد، دستیابی به آموزش های پیشرفته در زمینه حسابداری و نرم افزارهای مرتبط و آموزش مفید در زمینه مدیریت پروژه می تواند در پیشرفت شغلی مدیریت کنترل پروژه به افراد کمک کند.

راهکارهای زیادی برای دستیابی به شغلی با عنوان مدیریت کنترل پروژه وجود دارد که با توجه به نوع پروژه و غیره می تواند متفاوت باشد.

انواع پروژه‌های ساختمانی

پروژه‌های ساختمانی طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها را شامل می‌شود، از ساخت یک خانه کوچک تا احداث یک برج بلندمرتبه. این پروژه‌ها بر اساس عوامل مختلفی مانند مقیاس، کاربری، پیچیدگی و … طبقه‌بندی می‌شوند. در ادامه برخی از مهم‌ترین انواع پروژه‌های ساختمانی را بررسی می‌کنیم:

براساس کاربری

پروژه‌های عمومی: شامل ساخت مدارس، بیمارستان‌ها، مراکز فرهنگی، اماکن ورزشی و سایر ساختمان‌های عمومی می‌شود.

مسکونی: شامل ساخت خانه‌های تک‌خانواده، آپارتمان‌ها، مجتمع‌های مسکونی و ویلاها می‌شود.

تجاری: شامل ساخت مراکز خرید، فروشگاه‌ها، هتل‌ها، رستوران‌ها، دفاتر اداری و ساختمان‌های تجاری دیگر می‌شود.

صنعتی: شامل ساخت کارخانه‌ها، انبارها، سوله‌ها، نیروگاه‌ها و سایر تاسیسات صنعتی می‌شود.

پروژه‌های زیربنایی: شامل ساخت راه‌ها، پل‌ها، تونل‌ها، سدها، فرودگاه‌ها و سایر تاسیسات زیربنایی می‌شود.

براساس مقیاس

• پروژه‌های کوچک: شامل ساخت ساختمان‌های کوچک مانند خانه‌های ویلایی و مغازه‌های کوچک می‌شود.
• پروژه‌های متوسط: شامل ساخت ساختمان‌های متوسط مانند آپارتمان‌ها، مجتمع‌های مسکونی و ساختمان‌های اداری متوسط می‌شود.
• پروژه‌های بزرگ: شامل ساخت ساختمان‌های بزرگ مانند برج‌های بلندمرتبه، مراکز خرید بزرگ و کارخانه‌های بزرگ می‌شود.

براساس پیچیدگی

• پروژه‌های ساده: شامل ساخت ساختمان‌هایی با طراحی ساده و بدون پیچیدگی‌های فنی می‌شود.

• پروژه‌های پیچیده: شامل ساخت ساختمان‌هایی با طراحی پیچیده و نیازمند تکنولوژی‌های پیشرفته می‌شود.

نقش ها و مسئولیت ها

مسئولیت افراد در جایگاه مدیریت کنترل پروژه با توجه به لیست مهارت ها می تواند متفاوت باشد. آن چه که در کنترل مدیریت پروژه ها باید در نظر داشته باشید، شامل موارد زیر می باشد:

آنالیز و گزارش داده ها

آنالیز و گزارش اطلاعات می تواند در توسعه و پیش بینی دقیق از یک پروژه به عنوان ابزاری برای تصمیم گیری در مدیریت، کیفیت، بودجه، زمان بندی و کنترل موارد استفاده قرار گیرد.

مدیریت اجرایی

شناسایی راهکارها و پیش بینی ناهنجاری هایی در روند پروژه و انجام اقداماتی در زمینه اصلاح آن ها از دیگر مواردی است که در مدیریت کنترل پروژه باید به آن توجه داشت.

مدیریت پایه

منظور از مدیریت پایه توسعه و مدیریت براساس اصول پایه می باشد.

کنترل کیفیت

شناسایی، اجرا و ارزیابی کنترل کیفیت برای پشتیبانی از کیفیت مدیریت پروژه به این قسمت از فعالیت مدیریت کنترل پروژه مربوط می شود.

کنترل برنامه

شناسایی، ارزیابی، اجرا و کنترل برنامه برای افزایش پیشرفت پروژه در مقایسه با جدول زمان بندی و همچنین برآورد احتمالات در دسته کنترل برنامه قرار می گیرد.

نکاتی پیرامون کنترل برنامه

آن چه که کنترل پروژه مدیریت و برنامه ریزی می کند بدین ترتیب است:

•  شروع طرح و تهیه یک برنامه واقع بینانه برای پروژه
• نظارت، پیش بینی، کنترل و گزارش به موقع و دقیق بر کارهایی که قرار بود انجام شود، کارهایی که قسمتی از آن در یک دوره انجام شده و تا به امروز ادامه دارد و کارهایی که برای تکمیل پروژه انجام خواهد شد، لازم است.
• آخرین و یکی از پراهمیت ترین نکات، شناسایی و مدیریت در خطا ها و کاستی هاست تا بتوان به موقع به برنامه ریزی اولیه برگشت و مطابق با زمان‌بندی پیش رفت.

کنترل هزینه

شناسایی، اجرا و ارزیابی کنترل هزینه ها می تواند در مدیریت هزینه های پروژه کمک کند. این امر در طول پروژه بسیار مهم و تاثیرگذار می باشد.

نکاتی پیرامون کنترل هزینه

از طریق کنترل هزینه، قیمت و بودجه در طول عمر پروژه مدیریت می شود. کنترل هزینه موارد زیر را در پی دارد:

• با نظارت به موقع و دقیق، پیش بینی و گزارش هزینه انجام می شود.
• و شناسایی زودهنگام و مدیریت مغایرت های احتمالی بودجه اجرا می گردد.

برای داشتن یک سیستم کنترل هزینه مؤثر، کنترل هزینه و برنامه ریزی طرح باید به صورت به هم پیوسته مدیریت شوند. متخصصان کنترل پروژه که هم برنامه ریزی طرح و هم کنترل هزینه را می شناسند قادرند با ادغام این دو، تغییرات احتمالی بودجه و برنامه را شناسایی و مدیریت کنند.

جنبه دیگر کنترل پروژه، برآورد هزینه پروژه  است. برآورد هزینه، پایه ی اصلی کنترل هزینه و مدیریت آن است. تخمین هزینه فرایندی است که برای پیش بینی کمیت و یا قیمت منابع مورد نیاز طی اجرای یک پروژه، انجام می شود.

به عنوان یک پیش بینی، در برآورد هزینه باید خطرات و عدم قطعیت ها را برطرف کرد. در مرحله اول، از تخمین ها به عنوان ورودی برای برنامه ریزی بودجه، تجزیه و تحلیل هزینه ها، برنامه ریزی پروژه و هزینه های آن و فرآیندهای کنترل برنامه ریزی استفاده می شوند.

برآورد هزینه از طریق تجربه و همچنین محاسبه هزینه های آینده و اعمال مدیریت در یک بازه زمانی مشخص، تعیین می شود.

نکات تکمیلی کنترل هزینه و زمان بندی

بعد دیگر کنترل پروژه، تجزیه و تحلیل هزینه و برنامه زمان‌بندی است. هزینه و تحلیل برنامه، تأثیر ریسک را در برنامه و هزینه پروژه ارزیابی می کند. برخی از نتایج تحلیل ریسک برنامه عبارتند از:

• پیش بینی تاریخ تکمیل
• احتمال اتمام در این تاریخ ها
• شناسایی مهمترین فعالیت ها

نتایج تحلیل ریسک هزینه

• شناسایی مهم ترین خطرات برای هزینه پروژه
•  تعیین شرایط احتمالی مورد نیاز در برآورد هزینه برای دستیابی به سطح اطمینان مطلوب.

کنترل وقایع احتمالی

از دیگر مسئولیت هایی که افراد در جایگاه مدیریت کنترل پروژه باید نسبت به آن آگاهی داشته باشند، شناسایی، اجرا و ارزیابی وقایع احتمالی در طول پروژه می باشد.

کنترل تغییرات

شناسایی و اجرای برخی از تغییرات در طول روند پروژه، آگاهی از چگونگی و زمان اجرای پروتکل ها از نکات مهم در کنترل تغییرات پروژه می باشد. آگاهی از این موارد از ایجاد اختلال در روند انجام پروژه جلوگیری به عمل می آورد.

از دیگر مواردی که در کنترل تغییرات در روند پروژه مهم و تاثیرگذار است، بروزرسانی اسنادی همچون قراردادها و فرآیندهای مدیریت کیفیت پروژه می باشد.

وظایف و مسئولیت هایی که در بالا به آن ها اشاره شد، بخشی از مواردی است که فرد در جایگاه مدیریت کنترل پروژه باید به نسبت به آن ها آگاهی داشته باشد.

در صورتی که از شما از جمله افرادی هستید که در حال حاضر به عنوان مدیر کنترل پروژه در حال فعالیت هستید، توجه به این موارد می تواند در پیشبرد اهداف در مسیری که در آن قرار دارید، به شما کمک کند.

اگرچه آگاهی از این موارد می تواند در انجام هرچه بهتر فعالیت ها به شما کمک کند، اما در کنار آن ها یافتن مسیر مناسب با توجه به شرایط حاکم و طی آن در طول مسیر به شما در این جهت یاری می رساند.

کلام پایانی

شما به عنوان یک فرد در جایگاه مدیریت کنترل پروژه چه مسیری را طی کرده‌اید؟ از چه ترفندها و راهکارهایی برای عبور از موانع استفاده کرده اید تا در زمینه حرفه ای خود موفق شوید؟

استفاده از چه منابعی را برای افرادی که تمایل به فعالیت در این عرصه دارند، پیشنهاد می کنید؟ در صورت تمایل می توانید نقطه نظرات خود در این زمینه را با اهالی ساختمانچی و مشتاقان در این زمینه به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول