آجر قزاقی، قدیمی ترین مصالح در ساخت و ساز

آجر قزاقی، یکی از قدیمی ترین انواع مصالح است که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع آجر یکی از مصالح پرکاربرد در معماری سنتی به شمار می رود. در ادامه این مطلب از ساختمانچی به بیان جزئیات بیشتر در مورد آجر قزاقی و ویژگی های آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

معرفی آجر قزاقی

همان گونه که در بالا اشاره شد، آجر قزاقی نمونه ای از قدیمی ترین انواع مصالح ساختمانی در معماری سنتی به شمار می رود. این آجر با ورود قزاق ها به ایران وارد شد. از آن جایی که قزاق ها از این آجر برای ساخت سربازخانه های خود استفاده می کردند، این آجر با نام آجرقزاقی شهرت پیدا کرد. استفاده از این آجر در بناهایی که مربوط به دوره ساسانیان می باشد، زیاد به چشم می خورد.

فرم و اندازه آجر قزاقی

آجرهای قزاقی به شکل مکعب مستطیل بوده و و ابعاد تقریبی آن 10*20*5 می باشد. نمونه مکعب مربع این آجر نیز در برخی از بناها به چشم می خورد که اندازه آن 20*20*5 می باشد. ضخامت این نمونه آجرها 3.5، 5.5 و 10 سانتی متر می باشد.

نمونه مکعب مربع این آجر به آجر ختایی قزاقی معروف می باشد. ضخامت آجرهای ختایی معمولا 4.5 می باشد. ساخت آجرقزاقی به شکل توپر است. آجرهای قزاقی براساس ابعاد به انواع کامل، نیمه و پلاک تقسیم بندی می شوند.

رنگ آجر قزاقی

آجرهای قزاقی از تنوع رنگی بالایی برخوردار می باشند. در ساخت این گونه آجرها از هیچ رنگ شیمیایی استفاده نمی شود و رنگ آن به میزان حرارت و زمان پخت در کوره آجر پزی بستگی دارد. از جمله رنگ های آجرهای قزاقی می توان به رنگ های زرد، خاکی، قرمز، اخرائی، پوست پیازی و حنائی اشاره کرد.

ویژگی های آجرقزاقی

از جمله ویژگی های آجرقزاقی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• آجرهای قزاقی از استحکام بالایی برخوردار می باشند.
• آجرهای قزاقی نیاز به شستشو ندارد و آلودگی دیرتر به آن ها نفوذ می کند.
• این گونه آجرها دارای سوراخ نیستند و به صورت یکدست و یکپارچه می باشند.
• از ویژگی های مهم این گونه آجرها می توان به عدم شوره زدن آن ها اشاره کرد.
• رنگ آجرهای قزاقی ثابت می باشد و تغییر رنگ نمی دهند.
• آجرهای قزاقی در برابر یخبندان از خود مقاومت نشان می دهند.
• این آجرها از توانایی نگهداری از گرما و سرما در محیط برخوردار می باشند.
• قیمت آجرهای قزاقی با توجه به سایز و رنگ آن ها متفاوت می باشد.

نقاط ضعف آجرقزاقی

• پروسه تولید آجرهای قزاقی زمان بر می باشد.
• آجرهای قزاقی شکل و شمایلی قدیمی دارند و در نماکاری خانه های امروزی و مدرن استفاده نمی شوند.

نحوه تولید آجر قزاقی

روش تولید این گونه آجرها به دو شکل صنعتی و سنتی صورت می گیرد. ماده اصلی در تولید آجرقزاقی خاک رس می باشد. برای تولید این آجر در ابتدا خاک رس سرند شده را به گل تبدیل می کنند.

در روش سنتی این گل در قالب های چوبی ریخته شده و در زیر آفتاب خشک می شوند و سپس درون کوره قرار می گیرند. در روش صنعتی این گونه آجرها با استفاده از دستگاه قالب گیری شده و در کوره های آجر پزی قرار داده می شوند.

سپس آجرها در معرض حرارت استاندارد قرار می گیرند و پخته می شوند. رنگ این گونه آجرها با توجه به چگونگی قرار گرفتن آن ها در برابر حرارت و مدت زمان پخت آن ها تغییر می کند.

کاربرد آجرقزاقی

آجرهای قزاقی کاربردهای متفاوتی دارند. از آن جایی که این گونه آجرها از استحکام بسیار بالایی برخوردار می باشند، از گذشته استفاده از آن ها در ساخت و ساز به چشم می خورد.

با توجه به این که آجرهای قزاقی از تنوع رنگی بالایی برخوردار هستند، امروزه از آن ها در ساخت نمای ساختمان نیز استفاده می شود. همچنین این ویژگی سبب می شود که از این آجر در نمای داخلی و در تلفیق با طراحی مدرن نیز استفاده شود.

برای مثال می توان از آجر قراقی برای تزئین دیوار شومینه استفاده کرد. به کارگیری این محصول در ترمیم و بازسازی ساختمان و منازل نیز صورت می گیرد. از آجرقزاقی همچنین به عنوان کفپوش حیاط، پیاده روها و پارک ها نیز استفاده می شود.

قیمت آجر قزاقی

آجرهای قزاقی براساس متریال مورد استفاده در ساخت آن ها، ابعاد، اندازه و ضخامت آجر و همچنین کیفیت مواد مورد استفاده در آن، دارای قیمت های مختلفی می باشند.

کلام پایانی

آن چه در این نوشته از ساختمانچی به بیان آن پرداختیم در واقع معرفی یکی از قدیمی ترین و پرکاربردترین انواع آجر موسوم به آجر قزاقی می باشد. امیدواریم با مطالعه این مطلب به خوبی با این نوع آجر آشنا شده باشید. نظرات خود را در این خصوص با اهالی ساختمانچی در میان بگذارید.

سوالات متداول