اسکلت فلزی پیکره اصلی ساختمان های امروزی محسوب می شود و ساختمان هایی که با فلز بنا می شوند، از استحکام و مقاومت بالایی در برابر انواع فشارها برخوردار می باشند. اسکلت فلزی از فولاد، تیر و ستون هایی ساخته می شود که به صورت عمودی و افقی به یکدیگر متصل می شوند.
این اسکلت سرعت اجرای پروژه ساخت و ساز را بالا می برد و به مقدار قابل توجهی از وزن ساختمان می کاهد. استفاده از این سازه این امکان را فراهم می کند که در هر مرحله از ساخت بتوان بدون ایجاد هیچگونه تخریب به رفع عیب پرداخت.
همچنین اجرای آن باعث کاهش حجم فونداسیون می شود و در تمام مراحل اجرا امکان بازرسی و انجام تست های غیرمخرب را فراهم می کند.
در ادامه این مطلب از ساختمانچی با ما همراه باشید تا در رابطه با مراحل اجرای اسکلت فلزی و مزایا و معایب آن صحبت کنیم.
مزایای اسکلت فلزی
اگر بخواهیم به مزایای این سازه اشاره کنیم می توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- این نوع اسکلت گزینه ای مناسب برای ساخت سازه های طویل می باشد.
- دوام و استحکام فولاد بسیار بالاست و برای مدت زمان طولانی می توان از آن استفاده نمود و بهره برداری کرد.
- ساخت و اجرای اسکلت فلزی آسان است.
- وزن آن در مقایسه با اسکلت بتنی کمتر است، از این رو وزن ساختمان کاهش پیدا می کند.
- فلز از خواص یکنواخت برخوردار است، زیرا تحت نظارت دقیق تولید می شود. این متریال به دلیل موادی که در تولید آن به کاررفته همگن است.
- ساختمان هایی که با این سازه بنا می شوند در برابر عوامل مختلف نظیر انفجار بسیار مقاوم هستند.
- قابلیت شکل پذیری از ویژگی های بارز مصالح فلزی است که باعث می شود در برابر تنش، ضربه و نیروی دینامیکی از آستانه تحمل بالایی برخوردار باشند.
- سرعت اجرای قطعات فلزی بالاست و در مدت زمان کمتری نسبت به قطعات بتنی نصب می شوند.
- امکان استفاده از اسکلت فلزی حتی در شلوغ ترین مکان ها نیز وجود دارد.
- کیفیت سازه فلزی بالا می باشد و میزان پرتی مصالح به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
- استفاده از اسکلت فلزی می تواند حجم فونداسیون را کاهش دهد.
- قطعات سازه فلزی را می توان مجدداً استفاده نمود، خصوصاً اگر با روش پیچ و مهره اجراشده باشد.
- با اجرای اسکلت فلزی سطح زیر بنا را می توان افزایش داد.
- استحکام سازه های فلزی در مقابل فشارهای ناشی از زلزله بالا است.
- در صورت ایجاد هر گونه عیب و ایراد در سازه فلزی می توان بدون تخریب و نابودی آن در جهت تعمیر و رفع عیب اقدام نمود.
معایب اسکلت فلزی
- فولاد در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت بسیار بالایی ندارد؛ در نتیجه در اثر خوردگی قطعات ممکن است ابعاد آن ها کاهش یابد و به تعمیر و نگهداری نیاز پیدا کنند.
- در اسکلت فلزی اصولاً تعداد قطعات فلزی زیاد اما ابعاد آن ها کوچک است، از این رو گرایش آن ها نسبت به کمانش یک عیب بزرگ محسوب می شود.
- عدم جوشکاری مناسب قطعات و نظارت دقیق مهندسین ممکن است مقاومت سازه را با مشکل رو به رو کند.
- در صورت افزایش دمای اسکلت فلزی به 500 الی 600 درجه، مقاومت و تعادل ساختمان به خطر می افتد.
مراحل اجرای اسکلت فلزی
بعد از خاک برداری و قبل از ساخت اسکلت فلزی زمین مورد نظر باید از نظر مقاومت فشاری مورد ارزیابی قرار گیرد. برای انجام این کار مهندسین اقدام به بررسی مقاومت زمین می کنند، به نحوی که از لایه های مختلف زمین نمونه می گیرند و آن را برای بررسی میزان تحمل وزن ساختمان به آزمایشگاه می فرستند. سپس بعد از تعیین مقاومت فشاری خاک، پی سازی طبق آن محاسبه می شود.
وقتی عملیات خاکبرداری انجام شد زمین را با استفاده از دوربین Nevo یا شیلنگ تراز صاف و تراز می کنند. سپس محل قرارگیری پی را تعیین می کنند و محدوده زیر آن را با ملات سیمان و سنگ تراز می نمایند.
البته اگر کل زمینی که خاکبرداری شده تراز و سطح آن با ملات سیمان و سنگ صاف شود، سطحی یکنواخت برای بتن مگر فراهم می شود.
بتن مگر یک بتن با عیار کم سیمان است که محل خاکبرداری را برای آرماتوربندی حاضر می کند. در اصل این بتن سطح زمین را از پی اصلی جدا می کند و سطحی یکنواخت در زیر پی ایجاد می نماید.
پس از اینکه بتن مگر را ریختند، آرماتوربندی بر اساس نقشه های محاسباتی صورت می گیرد. سپس قالب بندی توسط انواع مختلف قالب های فلزی، چوبی و… انجام می شود.
بعد از قالب بندی، آرماتورهای بولت در محل تعیین شده به منظور اتصال صفحه ستون به آن ها قرار خواهند گرفت. بعد از انجام این مراحل نوبت به مرحله بتن ریزی می رسد. بتن مورد نیاز برای بتن ریزی یا در محل پروژه حاضر می شود و یا به صورت حاضر از کارخانه بتن تهیه می گردد.
بررسی مقاومت فشاری بتن بسیار حائز اهمیت است، به همین دلیل آن را برای آزمایش و تعیین مقاومت فشاری به آزمایشگاه می فرستند.
نکات مهم در هنگام بتن ریزی اسکلت فلزی
در هنگام بتن ریزی یکسری موارد و نکته ها باید مورد توجه قرار گیرند از جمله:
- قبل از ریختن بتن در محل مورد نظر، میکسر بتن حتماً باید بتن را چندین مرتبه به هم بزند و از فاصله نزدیک بتن ریزی انجام شود. اگر بتن را از فاصله بالا بریزند، دانه بندی آن بهم می ریزد؛ بنابراین اگر فاصله زیاد باشد، برای جلوگیری از بروز مشکل باید از ناودانی های فلزی برای ریختن بتن استفاده شود.
- با توجه به مقدار آرماتور به کاررفته و نوع کار، برای تراکم بتن باید از ویبره استفاده نمود. برای خروج هوای درون بتن بعد از ریزش هر لایه از آن، عملیات ویبره باید صورت گیرد.
- بعد از پایان بتن ریزی به منظور جلوگیری از ترک خوردگی و ضعف بتن باید سطح بتن را مرطوب نگه داشت.
- بعد از گیرش بتن، قالب ها را باید باز نمود و عملیات کارگزاری صفحه ستون ها را شروع کرد.
- بعد از این که صفحه ستون ها در محل مناسب قرار گرفتند نوبت به هواگیری آن ها می رسد. برای انجام این کار تعدادی بتن شل را در زیر صفحه می ریزند. گاهی نیز در وسط صفحه ستون یک سوراخ ایجاد و بتن را در آن می ریزند. سپس با سفت کردن پیچ های روی صفحه ستون، هوای اضافی صفحه خارج می شود. این کار به منظور جلوگیری از نشست صفحه ستون در اثر فشار ستون ها و خالی نماندن فضای زیر آن ها انجام می شود.
- به منظور تسریع در روند کارگذاری و مهارسازی تیر آهن ستون از قبل یک نبشی و یک ورق اتصال بر روی صفحه ستون جوش داده شده است. با قرار دادن ستون در جای مناسب و حصول اطمینان از قائم بودن آن جوش کاری انجام می شود.
مراحل ساخت ستون
در ساخت ستون مراحلی نظیر برش ستون و پروفیل های آن، مونتاژ آن ها، برش ورق های ستون، مونتاژ ورق ها روی ستون و در نهایت ساخت نشیمن تیرها و مونتاژ آن ها بر روی ستون انجام می شود.
به منظور کاهش بار اضافی در طبقات بالای ساختمان از تیر آهن های نمره پایین استفاده می شود و اختلاف ضخامت توسط اتصال صفحه ستون در طرفین و جوش کاری آن به منظور کاهش اندازه ستون صورت می گیرد.
سپس ستون ها با استفاده از جرثقیل بلند می شوند و در محل مناسب قرار خواهند گرفت. بعد از انجام جوشکاری اولیه و قرارگیری ستون در جای خود سایر نبشی ها و صفحات را به پایه ستون و صفحه آن جوش می دهند.
نصب تیرها
برای افزایش مقاومت تیرها، آن ها را لانه زنبوری می کنند. برای لانه زنبوری کردن تیرها با استفاده از شابلن و هواگاز عملیات برش انجام می گیرد.
سپس قطعه هایی که جدا شدند، مجدداً به هم جوش می شوند و سر تیر را به کمک صفحه ستون وصله می کنند. پس از آن در ارتفاعات مشخص نبشی هایی قرار می گیرند که تیرها به آن ها جوش می شوند.
راه پله
راه پلهها پس از تیرها نصب شده و در طراحی آن نیاز به الگوی خاصی است، که توسط افراد ماهر انجام می شود. زیرا زاویه و ارتفاع باید به صورت دقیق محاسبه شود تا پس از نصب مشکلی پیش نیاید.
نصب بادبند
بادبند یا مهاربند مقاومت ساختمان را در برابر نیروهایی نظیر زلزله، باد و… بالا می برد و با توجه به محاسبات از ناودانی جفت، تک و جفت تک استفاده می شود.
بعد از انتخاب نوع پروفیل، بادبند از یک سر ستون به ستون دیگر به حالت چپ و راست نصب می شود و توسط جوش از دو طرف مهار می شود. طرف دیگر نیز به همین منوال انجام می شود و در نهایت به شکل ضربدر در می آید. سپس محل برخورد دو ضربدر را توسط یک صفحه مهار می کنند.
کلام پایانی
امیدواریم با مطالعه این نوشته از ساختمانچی به خوبی با اسکلت فلزی، مزایا، معایب و نحوه اجرای آن آشنا شوید. در صورت تمایل می توانید نقطه نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را در مورد این مطلب با اهالی ساختمانچی در میان بگذارید.
خوب بود ممنون.
سلام، ممنون از مطالب مفید
لطفا تعرفه اسکلت فلزی در مقاله اضافه کنید
سلام. با توجه به نوسانات بازار و تغییر قیمت آهن آلات به صورت روزانه امکان درج تعرفه اسکلت فلزی در سایت وجود ندارد.
سلام خداقوت
ما میخوایم یک ساختمان یک طبقه تو باغ بسازیم و زیاد هزینه هم نمیتونیم بکنیم
با یه مهندس عمران مشورت کردیم
گفت قوطی ۱۵ در ۱۵ برا ستون استفاده کن و برا سقف تیرآهن ۱۴ و طاق ضربی بزن
گفت این ارزونترین راه
به نظرتون این نوع ساخت استحکام داره؟
متراژ زمین هم طول ۱۴ در عرض ۵ متر
سلام برای یک ساختمان یک طبقه به متراژ۸۰ متر ،با اسکلت فلزی ،چقدر میلگرد و تیر اهن احتیاج است،آیا برای پی باید میلگرد استفاده کرد
براساخت یه سازه فلزی خوب برای یک طیف ۸۰متری اگه ده تاستون بخره میتونی ستونارو اهن ۱۴دوبل استفاده ارتفاع ستون سهو نیم متربگر چون دوبله میشه ۷متر ده تا ۷مترمیشه ۷۰مترکه به عبارتی کل اهن ستونات میشه ۵شاخه و ده متر
اگه ابعاد زمینت مثلا ده متردرهشت متر باشه دوشاخه و۶متر برای تیرهای فرعیت استفاده میشه دوشاخه و۶مترهم برای تیرهای اصلیت استفاده میشه تیرهای فرعیتو اهن ١٤بنداز تيرهاي اصلي هم اهن ١٨بنداز كه اگه طولشون زیاد بود باورق تقویتشون کن ۲شاخه هم اهن واسه راه پله و تیرهاش درنظربگیر یه تن هم پایت نبشی میخای
درکل بخای قوی بسازی ۴تن میشه کل وزن آهنات ولی معمولی بسازیسه تن میشه یه دویس سیصدکیلوبیشتر
سلام من طبقه اول رو میخوام بسازم کارشناس هم آوردم تایید کرده ک میشه ساخت حالا نقشه کش و نظام مهندسی میگن باید فونداسیون تقویت بشه چون پی منفرد کارشده سازه اسکلت فلزی هست بنظرت راهی هست ک ساخت؟
سلام مجدد
قطعا وقتی کارشناس تایید کرده امکان ساخت هست ولی همونطور که گفتن باید پی را تقویت کنید چون این سازه برای یک طبقه طراحی شده بوده!
سلام خسته نباشیددرساختمانهایی که ازاسکلت پیچ و مهره استفاده شده جنس دیوارها ازچیست وچقدرمقاومت دارد یعنی مثل آپارتمان های قدیمی نصب کابینت یا اقلام دیگرکه نیازبه سوراخ کاری وپیچ وغیره دارد به چه صورت است ازلحاظ مقاومت و غیره میگویندنمیشود یاابزارومصالح خاصی میخاهدازراهنمایی شما سپاسگزارم قدیمی
سلام
من برای پلان معماریم پلان سازه میخوام
میتونید انجامش بدید؟
سلام دوست عزیز… خیر. کار اجرایی انجام نمیدیم. مقالات صرفاً جهت آموزش می باشند.
سلام خسته نباشید مرسی از مطالب عالی و کاراتون
میخواستم بدونم میشه روی ساختمان ساخوه شده قدیمی اسکلت فلزی پیاده سازی کرد و حداقل یک تا دو طبقه روی ان ساخت در حال حاضر ساختمان یک طبقه است اهن ریزی اما ستون های جانبی از دیوار استفاده شده میشه جای جای دیوار ستون کار گذاشت و ستون ها رو از کف هم کلاف کرد و طبقه اضافه کرد پتشکرم
مفهوم سوال کمی مبهم هست و نمی توان متوجه شد که سازه مد نظر سازه فلزی است یا سازه بنایی. اما در مورد سازه فلزی به طور کلی می توان گفت با برآورد مقطع ستون ها و میزان باری که قادر به تحمل آن هستند و از طرفی برآورد بار وارده از هرطبقه می توان یک یا دو طبقه روی سازه فولادی احداث کرد که بستگی به ابعاد و ظرفیت ستون ها دارد. در مورد سازه های بنایی هم، تقریبا اوضاع به همین ترتیب است اما باید توجه داشت اگر قصد دارید دیوارها را حذف کنید، با استفاده از تجهیزاتی چون جک می توان با حذف دیوارها ستون هایی اضافه کرد و سپس نسبت به احداث طبقات فوقانی اقدام نمود.
این توضیحات مربوط به شرایط ساختمانی است که تعداد طبقات آن کمتر از 3 طبقه باشد. در نهایت توصیه می شود حتما با کارشناسان برای بازدید از محل و بنا مشورت نمایید.
اره دوست عزیز میشه
اول باید چند ردیف جک بندازی زیرسقف که مهاربشه بعدش دیواراروخراب کنی دیوارارو که خراب کردی جایی که میخای ستون بکاری رویه چاله ی متر در یه متر بکنی بعد بامیلگرد به سبد بباف و صفحه ستون مثلا ۴۰در۴۰باضخامت ۱۵میلی متر بگیر هرکدام۴تاسوراخ بزن بعدشم۴تاولت بنداز صفحه رو سبدی کهتوچاله بافتی برار و بابتن چاله روپرکن هر جاخاستی ستون بکاری همینکاروکن بعدش درست جای ستونها سقف ویه مقدارسوراخ کن که وقتی ستونارو کاشتی به اندازه ای باشه که ازسقف یه کتربالاترباشه که بتونی بعدا بهش ستون اضافه کنی بعداز اون زیر کله آهنهای سقف قدیمی که رودیواربود یه اهنمیندازی و وصلش میکنی ب دوتاستونی که کاشتی و زیروسر اهن نبشی میزاری وجوش میدی بقیشمهمینطوری ادامه بده فقط باید توجه داشته باشی آهنی که میندازی زیراهن سقف قدیمی بایدکامل بهش چسبیده باشه وهیچ فاصله ای نباشه که نشست نکنه وقتی که بتن پای ستون کامل خشکشد میتونی جکارو باز کنی
چگونه ساختمانی که تا مرحله صفحه گذاری فلزی انجام شده رابه بتنی تبدیل کنیم؟زیر بنا 72 کل زمین 270 و دارای 9ستون است.
به خاطر هزینه میخواستم پایه بتونیش کنم نظر شما چیه آیا این کار انجام بدم یا نه؟ با تشکر
سازه فلزی در واحدهای کوچک بخاطر ستونهای کوچکتر و بهینه شدن فضا استفاده میشه. سرعت کار هم بهبود میبخشه ولی خوب الان واقعا هزینه هاش سنگین شده!
سلام
آیا در ساختمان با اسکلت فلزی باید از آجر سفال استفاده کرد؟ آیا قانون خاصی در این باره وجود دارد؟
ممنون
سلام
استفاده از آجر سفال به دلیل سبک کردن سازه اسکلت فلزی هست که البته میتونید از انواع بلوک سبک استفاده کنید. من تا الان قانون خاصی در این مورد نشنیدم
سلام ما یه ساختمان سه طبقه داریم که با تیرآهن ساخته شده میخایم یه طبقه اضافه کنیم ولی چون ساختمان مال سال ۷۸ هست نقشه هاش در شهرداری موجود نیست که ببینیم دیوارهاش بادگیر داره یا نه؟به نظر شما باید چکارکرد؟در ضمن هرواحد حدود۲۰۰ متره ولی طبقه ای که میخایم اضافه کنیم ۱۳۰ متر میشه
سلام
بهترین کار در مرحله اول مشاوره و بازدید یک مهندس سازه هست که بتونه براورد اولیه بکنه
سلام خسته نباشین برای فاصله 5متری ستونها نمره چند باشن وساه تیر نمره چند باشن ممنون